Saxion legt de basis voor recycling van kleding

Recycling van kleding is als gevolg van de groei van de wereldbevolking en de groei van de welvaart een absolute ‘must’. In maart 2014 schreef Twentevisie dat Saxion aan de basis staat van een fabriek waar tweedehands kleding een nieuwe bestemming vindt. Bijna twee jaar later lopen we nog maar even binnen bij Gerrit Bouwhuis, associate lector ‘smart functional materials’ met de vraag: hoe staat het er voor?

“Vorig jaar september hebben wij 55 kilogram vezels geproduceerd uit afvalkatoen. Dat hebben we laten spinnen. En op 27 oktober hebben we dat gepresenteerd bij ‘groen was de rode draad’, een bijeenkomst georganiseerd door MVO-Nederland.” MVO staat voor maatschappelijk verantwoord ondernemen. De bijeenkomst werd gepresenteerd door voormalig GroenLinks fractievoorzitter Jolanda Sap die (hoe saillant) een jurkje droeg van SaXcell, het bedrijf dat speciaal voor dit doel (recyclen van kleding) is opgericht. De kleding was ook te zien bij de Dutch Design Week. En Bouwhuis Recycling van kleding is als gevolg van de groei van de wereldbevolking en de groei van de welvaart een absolute ‘must’. In maart 2014 schreef Twentevisie dat Saxion aan de basis staat van een fabriek waar tweedehands kleding een nieuwe bestemming vindt. Bijna twee jaar later lopen we nog maar even binnen bij Gerrit Bouwhuis, associate lector ‘smart functional materials’ met de vraag: hoe staat het er voor? 36 TWENTEVISIE.NL – NR.01 – FEBRUARI 2016 Kom verder – SAXION Gerrit Bouwhuis associate lector ‘smart functional materials’ Saxion legt de basis voor recycling van kleding TEKST | JAN MEDENDORP FOTOGRAFIE | TESSA WIEGERINCK is tussen de bedrijven door in New York geweest om te zien of ze wellicht kunnen samenwerken met de internationale textielen schoeiselfabrikanten, die verenigd zijn in Sustainable Apparel Coalition. “Dat zijn grote bedrijven als H&M, Adidas, Puma, C&A, belangrijke partijen. En zij vinden dit mooie ontwikkelingen.”

Er worden nu fondsen geworven om over drie jaar een fabriek op te zetten. “Een eigen fabriek is nodig want als we testen en onderzoek doen in fabrieken van andere bedrijven verliezen we veel tijd, geld en kennis.” Maar voor zo’n productielocatie is wel 2,5 miljoen euro nodig voor de machines. “En gedurende het project van drie jaar heb je ook naar schatting een miljoen aan personeelskosten nodig. Maar dan kan je draaien op één á twee kilogram per dag.” Bouwhuis is enthousiast: “Ik spreek met heel veel mensen, ook buiten Saxion. Iedereen is ‘flabbergasted’. Hier…. Dit is gewoon afvalkatoen geweest. Dat kun je toch niet meer van onderscheiden van nieuw? We werken samen met een aantal partners zoals spinnerij Artofil en weverij Johan van den Acker en het finishbedrijf JB Textiles in Enschede. Daarna wordt de kleding gemaakt bij Humanoid in Arnhem, een populair merk dat als heel duurzaam gezien wordt.”

De SaXcell kleding verschilt technisch en esthetisch niet van andere kleding en de prijzen zullen “concurrerend zijn.” En daarna, zo verwacht Bouwhuis, zal de industrie het oppakken. Vezelproducenten hebben hun interesse in het onderzoek getoond.. Ik werd onlangs gebeld door een Pakistaans bedrijf dat had gehoord dat wij hier mee bezig zijn. Ik praat ook met retailers, met de uiteindelijke verkopers want die moeten straks de druk gaan neerleggen bij de vezelproducent om hiermee te gaan werken en het product in voldoende volume te produceren.”

“We zijn in 2011 begonnen met niets. Saxion heeft Ger Brinks en mij al die jaren gesteund om van ons idee een succes te maken. We hebben alle vrijheid gehad. Dit is gewoon een enorme prestatie van een organisatie als Saxion.”

100%FAT ontstaan in de schoot van Saxion

Lieven Maes (33) is in 2009 samen met Floris Schreuder en Erik Kijk in de Vegte afgestudeerd aan de opleiding ‘Kunst en Techniek’ van Saxion. Hun afstudeerproject had plaats in de TwentseWelle in Enschede waar ze in de entree een projectiewand hebben gezet waarop het verhaal van het museum visueel wordt verteld, een wandeling door de tijd zogezegd. Nu, zeven jaar later staat die wand er nog steeds. Het ziet er fraai uit en het wijst de mensen de weg naar de tentoonstelling. “Aangezien het museum de projectiewand direct gerealiseerd wilde, hebben we als deel van ons afstuderen het bedrijf 100%FAT opgericht.”

Voor alle duidelijkheid, 100%FAT is geen producent van interactieve wanden: “We verzinnen concepten en die werken we uit. We hebben helemaal geen zin om tien keer dezelfde wand te maken.” 100%FAT is bijvoorbeeld ook verantwoordelijk voor de vitrines in de Gallery op het Kennispark. Een creatief technologiebedrijf, noemen de heren hun bedrijf. Ook voor de TwentseWelle hebben ze een woonkamer gebouwd waar de bezoeker virtueel op bezoek gaat bij verschillende inwoners van Enschede. Via de afstandsbediening verschijnt bijvoorbeeld Jessy uit Curaçao in de stoel bij je en spreekt je aan over zijn leven.” Tegelijkertijd transformeert de gehele ruimte en komt de (virtuele) woonkamer van Jessy tevoorschijn. Deze transformatie komt tot stand met behulp van geprojecteerdewanden en fysieke objecten die via roterende panelen tevoorschijn getoverd worden.

Hoewel ze bij 100%FAT (na zeven jaar) drie man in dienst hebben genomen en meestal vier of vijf stagiaires hebben rondlopen, lijkt het Maes verschrikkelijk te groot te worden en alleen nog maar bezig te zijn met managementtaken. “Dan word je manager terwijl ik nog steeds graag met mijn handen werk, met de boormachine even iets ophang of soldeer.” De kwaliteit en kennis van 100%FAT ontgaat ook andere creatieve bedrijven niet. Zo worden ze regelmatig ingehuurd door bedrijven als Artica en Studio Mad. “We denken graag mee.” Dat betekent niet dat ze zelf onvoldoende werk hebben. Integendeel. Er zijn veel bedrijven die een opening hebben of een feestje vieren en niet weer met alleen een (met alle respect) ‘PowerPointpresentatie’ het verhaal toelichten. “Dan bedenken we een gave openingsact van vijf minuten, bijvoorbeeld een interactieve projectie op een ruimtelijk vormgegeven wand, beter bekend als ‘projectionmapping’. Voor een christelijke scholengemeenschap hebben we een interactieve zuil gemaakt, een kunstwerk dat ‘testimonials’ van leerlingen laat zien. Mensen, bedrijven willen steeds vaker een uniek product.” Ondanks de crisisjaren is het 100%FAT voor de wind gegaan. “We hebben een lijstje met bedrijven en instellingen waarvan we denken dat wij wat voor hen kunnen betekenen, maar vooralsnog komt het werk nog op ons af. “We werken graag voor musea, die weten wat ze willen, maar ze weten nog niet hoe het creatieve, toffe sausje er over heen moet. In een dergelijk geval krijgen wij dan de creatieve vrijheid om iets neer te zetten dat het museum en het publiek verrast en prikkelt.”

100%FAT is een bedrijf dat volgens Maes niet bestaan zou hebben zonder Saxion. “Dan waren we nooit bij TwentseWelle terecht gekomen voor zo’n opdracht; ze zijn toch wel slim bezig bij de opleiding Kunst en Techniek om steeds meer opdrachten via zo’n projectbureau bij een bedrijf neer te leggen.”