Hennie van der Most gaat door

De crisis hakt er niet alleen bij u thuis in of op het bedrijf maar zelfs bij Hennie van der Most (64). Dat was toch een soort bedrijvendokter die overal de gang in wist te krijgen? Maar ook hij heeft gemerkt dat het lastig is geworden. Totdat Nederland recent besloot om Syrische vluchtelingen op te vangen. Zijn noodlijdende Pipo-dorp bij Speelstad Oranje herbergt nu 1400 asielzoekers en dat is een soort geschenk uit de hemel en meer dan een leuke bijverdienste.

Maar hij wil en mag contractueel niet zeggen hoeveel het Centraal Orgaan Asielzoekers hem maandelijks overmaakt. De serieuze schatting loopt uiteen van vijftien tot dertig euro per persoon per dag; dus ergens tussen de 21.000 en 42.000 euro per dag. Maal 3×365 (het contract behelst minimaal drie jaar, er ligt een optie voor nog twee jaar). Dus in totaal krijgt Van der Most minimaal 23 miljoen bijgeschreven, maar dat kan dus ook zomaar 46 miljoen zijn. Voor dat geld wordt hij geacht de wagens te onderhouden en de mensen drie keer per dag (ontbijt, lunch en diner) te voeden. Het komt hem in elk geval goed uit (“Het liep niet best nee”), want de ontslagaanvragen waren al de deur uit. Het aantal bezoekers van zijn enig overgebleven pretpark met slaapfaciliteiten was van 300.000 naar 100.000 bezoekers per jaar teruggelopen. Het COA heeft overigens Speelstad er niet bij gehuurd, dat blijft gewoon open voor andere bezoekers. Maar Van der Most heeft over zijn hart gestreken: “De Syrische kinderen tot twaalf jaar mogen er gratis in.”

Pipowagens
“Ik werd gebeld door het COA met de vraag of ik een hal te huur had voor tijdelijke opvang. Toen ik nee zei, vroegen ze naar Pipodorp om voor een maand te huren. Ik zei, ‘de herfst- en kerstvakantie komen er aan, dan hebben mensen geboekt. Maar ga kijken en als je het wat vindt zoeken we wel naar een oplossing’. De dag erna zaten vertegenwoordigers van het COA en Van der Most al om acht uur ‘s ochtends op het gemeentehuis, anderhalf uur later was het contract getekend. De Pipowagens zijn verbouwde treinwagons waar (zonder inventaris) een blind paard nog geen schade kan aanrichten. “Alles is er uit gehaald en heb ik opgeslagen. Moest van het COA. Dat nieuwe meubels met skai-bekleding en twee stapelbedden erin heeft laten zetten.” Kortom, de Syriërs zitten droog en kunnen slapen. En daarmee heb je het wel gehad.

Het voordeel van deze deal is dat Van der Most voorlopig niemand meer hoeft te ontslaan. Hij was al een jaar of twee bezig te reorganiseren omdat hij het pretpark niet meer 365 dagen per jaar open wilde houden, maar terugbrengen naar 185 dagen per jaar, “dus de weekeinden, de vakanties en de feestdagen.” Kansloos ongeveer in dit land, als je het verhaal van Van der Most aanhoort. De aanvraag werd afgewezen door de UWV. “Waarom? Ik had ook zestig, zeventig oproepkrachten die wij in de zomermaanden en in de weekenden inzetten. Die mensen werken een paar uurtjes in de week bij mij. Sommigen mensen moeten worden meegenomen bij de aanvraag voor de ontslagvergunning.” Inmiddels was de positie van het park verder verslechterd en in plaats van vijftien moest Van der Most een aanvraag doen voor 61 mensen. “En dan moet je ook met de vakbonden overleggen. Ik heb een plan naar de bonden gestuurd met de financiële positie van Speelstad Oranje, en ik had gevraagd om vertrouwelijkheid, de dag erna stond alles in de krant. Ik was boos, ik moest halsoverkop het personeel informeren, er was paniek in de tent. Alles in rep en roer.” Van der Most zat (wettelijk verplicht) met drie bonden om tafel en uitgerekend De Unie waarvan niet één werknemer van Speelstad Oranje lid was, eiste 2,5 miljoen euro voor de werknemers. Hij werd helemaal ‘wild’, vooral ook omdat de klok onverbiddelijk verder tikte. “De overeenkomst die je met de bonden moet sluiten moet je dan weer inleveren bij het UWV. Voor je het weet, ben je maanden verder.” En toen belde het COA.

Operatie Van de Most
‘Never al dull moment’ met Van der Most. Eén van zijn beste parken De Bonte Wever is finaal afgebrand, het goedlopende Preston Palace in Almelo heeft hij verkocht aan zijn management. Toen een paar jaar geleden als gevolg van scheiding en andere onverkwikkelijkheden hem het water tot aan de lippen stond, wilde het investeringsbedrijf van ABNAMRO graag de hallen van hem in Hardenberg en Gorinchem voor een ongekend hoog bedrag van bijna 100 miljoen euro overnemen. “Ik heb geen bank meer nodig.” Speelstad Oranje is nog open (en gered). Verder heeft hij in Nederland nog de Koperen Hoogte in Nieuwleusen (Zwolle, langs de A28). Hij heeft nog een bedrijf in staalbouw, maar het hoeft geen betoog dat daar de afgelopen jaren het grote geld ook niet verdiend werd. “Ben ik ook helemaal aan het reorganiseren, dus ‘Operatie Van der Most’ doe ik nou bij mijn eigen bedrijf,” zegt hij met een knipoog naar het programma wat hij enige tijd op televisie maakte waarin hij andere ondernemers met raad en daad terzijde stond.

Failliet
Hij had het plan om met zijn staalbouwbedrijf mobiele torens te gaan bouwen. Torens die dan met een tijdelijke vergunning voor een paar dagen door bedrijven of gemeentes kunnen worden ingehuurd. Om de kosten te drukken zouden zijn werknemers in hun vrije tijd participeren. “En ik ben bezig het bedrijf om te turnen in een revisiebedrijf. Ik heb nu twee reuzenraden liggen uit Dubai. Henk Bolk heeft die vervoerd uit de Rotterdamse haven naar Slagharen; worden ze helemaal gerestaureerd, weer als nieuw… En ik heb een achtbaan liggen uit Engeland. Ik ben bezig met Walibi, die wil het reuzenrad ook reviseren.” Failliet laten gaan, zoals hem werd geadviseerd, druist in tegen zijn gevoel. Ja, net als met Speelstad Oranje, toen kreeg ik ook dat advies: ‘laat kapot gaan’. “Maar er zit geen hypotheek op mijn bedrijven. De curator lacht zich de pleuris, die weet ook wel dat die tent nog wel vier of vijf miljoen opbrengt en dan pakt hij ook nog een beetje poen en de rest krijgt Van der Most. Want er zitten geen schulden op. Als je met een bank werkt, worden al je bedrijven gekoppeld voor de zekerheden van de bank. En ik ben een vechter Jan, ik laat niet zomaar bedrijven failliet gaan. Geld is een middel, geen doel, althans niet voor mij.”

Duitsland
Toch is hij ook nog bezig met nieuwe plannen. De voormalige vuilverbranding in Rotterdam wordt een pretpark dat in 2017 de deuren zal openen. In Duitsland lopen ook nog een paar projecten. Kernwasserwunderland doet het jaarlijks met 100.000 bezoekers goed, verder lijkt Funpark Meppen een succes te worden, een park dat is gesitueerd in een voormalige Gas-energiecentrale. Het park richt zich op fans van snelheid en actie. De attracties in Funpark Meppen bestaan voor een groot gedeelte uit gemotoriseerde voertuigen, zoals karts, quads en in de toekomst dragsters en jetscooters. En op een voormalige basis van de Bundeswehr in Itterbeck is hij al elf jaar bezig een overdekte camping te maken. “Daar ben ik al elf jaar bezig met een vergunning, het heeft me al 1,1 miljoen euro aan rapporten gekost,” moppert hij. Voorlopig gebruikt hij de hallen (meer dan 100.000 vierkante meter) op het terrein als opslag, zoals voor het meubilair uit de Pipo-wagens.

Politiek
Hij heeft al boeken geschreven en televisieprogramma’s gemaakt over ondernemerschap. Hij heeft een businessclub opgericht om een ondernemersvuist te maken omdat VNO en MKB vooral voor de banken en de Albert Heijns van deze wereld zich inzetten; hij is zelfs de politiek in gegaan om het systeem van binnenuit te bevechten. “Ik ga minister Asscher een brief schrijven waarin ik precies zal zeggen wat ik allemaal meegemaakt heb. Ik kan me inmiddels wel indenken dat een ondernemer geen mensen meer in vaste dienst neemt. Ik open straks weer een bedrijf in Rotterdam, ik denk niet dat ik mensen in vaste dienst neem: allemaal op contractbasis. Ik heb 2000 man werkgelegenheid gecreëerd in mijn leven, maar dat telt alleemaal niet meer.” Hij zit in de raad van Lochem en hij bezoekt (dat moet gezegd) trouw de gemeenteraadsvergaderingen. Hij concentreert zich op twee zaken: op de werklozen en de wens om een simpele leesbare balans. “Er zitten in Lochem 355 mensen in de bijstand, daarvoor zijn zeventien ambtenaren in de weer. Dat is absurd. Ik heb tweeduizend man in dienst…” De mooiste strijd die hij voert is zijn eis om een leesbare balans; hij wordt daarbij in de rug gesteund door zijn vrienden Rutte en Kamp. “Ik heb aan alle raadsleden gevraagd of zij de begroting begrijpen. Niemand! En ook raadsleden uit andere gemeenten heb ik gevraagd. Niemand! Ik ben naar de burgemeester geweest, stond ik binnen tien minuten weer op straat. ‘Volhouden Hennie’, zeiden Kamp en Rutte. Dus nieuwe afspraak gemaakt, daar zijn we met de hele fractie heen gegaan. Weer met de burgemeester en de wethouders. Weer kon niets, ik gooi mijn telefoon op tafel en zeg, ‘hier, bel Rutte maar’. Toen schrok hij. De burgemeester wilde er een ‘pilot- project’ van maken. Ik blij. Drie weken later kreeg ik een brief in huis voor een extra raadsvergadering met als titel ‘versimpeling der instrumenten’. Ze hebben Deloitte ingehuurd, kosten 7000 euro en die gaan dan een simpele balans presenteren. Maar op de avond zelf snapte ik er nog niets van. Zo ingewikkeld allemaal. De burgemeester zag mij kwaad worden en kwam naar mij toe. Hij stelde voor een commissie in te stellen. Na twee vergaderingen is die commissie ook weer opgeheven. Maar ik ga door.”