Roger van Boxtel gebruikt de macht van het grote Menzis

Roger van Boxtel kwam hard in het verweer toen hij de plannen van het ZGT hoorde om de kraamzorg in Almelo te sluiten.

Hij was ‘not amused’. Een paar dagen nadat Roger van Boxtel, topman van Menzis, een werkbezoek aan de Ziekenhuisgroep Twente (ZGT, met vestigingen in Hengelo en Almelo) had gebracht, hoorde hij dat het bedrijf voornemens was de kraamzorg in Almelo te sluiten. Via via heeft hij de directie laten weten dat hij daarover erg boos was. De opstand van Van Boxtel in Twente.

De zorgverzekeraar gaat niet alleen over geld en premies, maar bemoeit zich ook steeds meer met de organisatie van de zorg

We spraken Van Boxtel op de dag dat het ZGT in het stof beet en de besluitvorming over de sluiting van de kraamzorg officieel uitstelde. Ook onder druk van Menzis. “We hebben vanuit Menzis heel kritisch gereageerd toen de Ziekenhuisgroep Twente met het idee kwam om de hele verloskunde over te brengen naar Hengelo. Wij hebben gezegd: ‘Je hebt een plan gelanceerd en dat plan vinden we niet goed doordacht; het is alleen op grond van kosten. Wij willen dat jullie kijken naar de kwaliteit van de zorg in de regio, naar de relatie met de verloskundige, met thuis bevallen, aanrijdtijden van de ambulances als er iets mis zou zijn’. En ik ben blij dat ze nu gezegd hebben dat ze nieuw onderzoek gaan doen.”Dat de verzekeraar de directie moet bewegen anders te gaan denken… Dat geeft ook weer te denken. “De zorgverzekeraar gaat niet alleen over geld en premies, maar bemoeit zich ook steeds meer met de organisatie van de zorg. En dat is in het belang van alle premiebetalers in Nederland. Want elk jaar wordt iedereen heel boos als de premies worden verhoogd. Daarom gaan wij nu echt harder met de instellingen praten over de organisatie, de kwaliteit en de efficiency. Alle ziekenhuizen moeten nadenken over concentratie en spreiding. De zorgkosten vliegen de pan uit. Maar je kunt niet alleen op grond van je eigen instelling afwegingen maken: ZGT heeft gewoon alleen gekozen tussen Almelo en Hengelo.

En we moeten echt heel veel doen aan het terugdringen van de bureaucratie

Opstand.

Stevig taal van de topman van Menzios,. Maar die blijkt te weten waarover hij praat. Bij de ZGT waren ze vergeten dat Enschede ook bestaat…. “Nou, dat vermoeden heb ik hier in Twente al veel langer. Ik loop hier in dit gebied al heel lang mee. Vroeger al als organisatieadviseur bij de dubbelstad en gemeentekring Almelo.” We gooien olie op het vuur. Stel dat bestuurvoorzitter Schmidt het dringende advies van Van Boxtel had genegeerd? “Dat hadden wij niet geaccepteerd. De relatie van het ziekenhuis met ons is veel te belangrijk. Hij weet dat in Twente heel veel mensen verzekerd zijn bij Menzis. En die verzekerden geven vertrouwen aan ons en die mensen mogen verwachten dat wij in hun belang de zorg goed contracteren. En als wij zouden zeggen: ‘u luistert niet naar ons’, ja dan komen wij in opstand namens tienduizenden verzekerden.” Wij durven er wel een kratje bier op te zetten dat het onderzoek zal opleveren dat de drie ziekenhuizen (Enschede, Hengelo en Almelo) gaan samenwerken op het gebied van kraamzorg. “Ik ga niet speculeren over de uitkomst. Een onderzoek doe je niet voor niks. Dan moet je naar alle argumenten kijken. Ja, wij vonden het besluit van het ZGT te eenzijdig genomen. De spoedeisende voorzieningen, waar mensen onmiddellijk afhankelijk zijn van waar is de zorg
beschikbaar, dat argument moet heel zwaar mee gewogen worden. En dat hebben we gezegd. Dat ziekenhuizen afwegingen maken over spreiding en concentratie en ook met een schuin oog kijken naar een concurrerend ziekenhuis om de hoek, dat vind ik echt logisch, hier in Twente is het een samenhangend gebied. Ze hoeven niet te fuseren wat mij betreft, een beetje concurrentie is altijd goed.” Fuseren hoeft niet, liever niet zelfs. “Nee, dan ontstaat een monopolistische aanbieder en dan kun je ook nergens anders meer terecht. Ik vind een gezonde vorm van concurrentie goed. Maar concurrentie zonder afstemming, dat is toch een beetje raar.”

Onzinpoli’s.

Ook het Medisch Spectrum Twente krijgt een veeg uit de pan. “We bewaken vanuit Menzis ook dat we geen overbodig aanbod krijgen uit het ziekenhuis, teveel onzinpoli’s, en we kijken ook of de belangrijke functies goed verspreid zijn.” Onzinpoli’s? “Steeds minder mensen hoeven naar het ziekenhuis, zoals mensen met diabetes. Die krijgen steeds betere hulp vanuit de eerste lijn, de huisartsen, die een relatie hebben tot de specialisten. Dan is er minder poli-bezoek. Dat vinden ziekenhuizen vaak weer niet leuk en dan verzinnen ze weer een nieuwe poli. Ik vind ‘Vage klachten poli’, ‘Restless legs poli’, ‘Mexicaanse griep poli’ en ‘Snurkpoli’ onzinpoli’s.” Iedereen wil marktwerking in de zorg, dan gaat het MST marktgericht werken net als het ZGT en dan worden ze door u op hun vestje gespuwd. “Nee, we hebben geen ongebreidelde marktwerking, maar gereguleerde marktwerking. Dat ten eerste, en de tweede afweging is dat je daarbij ook moet kijken naar de regionale samenhang. Van elke euro die we moeten betalen van het geld dat alle verzekerden aan ons betalen, verlangen we dat die goed en efficiënt besteed wordt.”

Zorgpunt.

Van Boxtel weet het beter en daarom is hij een paar jaar geleden samen met investeringsmaatschappij Reggeborgh begonnen met het opzetten van eerstelijns gezondheidscentra in Nederland. In één pand zitten huisartsen, tandartsen, fysiotherapeuten, apotheek, wijkverpleging en dergelijke bij elkaar. Saillant detail: al die mensen zijn in dienst van Menzis. “Wij hebben bijvoorbeeld zo’n centrum gesticht in Groningen. De kwaliteit van de zorg ging omhoog, de mensen waren veel tevredener en de hulpverleners die er werkten ook, want ze konden met elkaar afstemmen. En de kosten gingen omlaag.” In Twente kreeg Van Boxtel dit plan niet van de grond, achter de schermen werkten met name de huisartsen tegen, die beschouwen het initiatief van Menzis als broodroof; ze weigeren hun eigen praktijk op te geven en in dienst te treden bij Menzis. “De tijd zal het leren.” Dat klinkt wel heel dreigend. “Maar ik meen het heel serieus. We hebben het hier in Hengelo ook geprobeerd. We zijn in Enschede op een paar plekken bezig geweest. Daar vinden nu gelukkig weer nieuwe gesprekken plaats. Maar op heel veel plekken in Nederland gebeurt het nu wel. Kijk, mensen hechten veel waarde aan hun huisarts, die is vertrouwd. Daar wil ik ook niet aan tornen. Maar wat we in Twente zien, is dat het huisartsenbestand enorm vergrijsd. Er gaan de komende jaren heel veel huisartsen met pensioen. Het is moeilijk om nieuwe huisartsen te vinden. De meeste mensen in opleiding in medicijnen zijn nu vrouwen, bijna driekwart. Veel van hen willen ook in deeltijd werken. Het is niet altijd even makkelijk om de mensen naar het oosten of het noorden van het land te krijgen. En al helemaal niet naar de buitengebieden. En als je dan een antwoord kunt bieden met een centrum dichtbij huis of dichtbij een bedrijventerrein waar je met goede openingstijden terecht kunt, waar meer hulpverleners onder één dak zitten, waar je voor de klant eigenlijk one stop shopping organiseert, kwaliteit kunt bieden tegen lage kosten… Ja, dat gaat ook in Twente gebeuren, alleen hier misschien iets later dan op andere plekken in Nederland.”

Bureaucratie.

Over hoe Van Boxtel de zorg ziet, heeft hij vorig jaar samen met Willem Vermeend een boekje geschreven. “Wat ik echt zou willen, is dat we mensen laten betalen voor ongezond gedrag. Maak ongezonde spullen duurder, hef daar BTW over, zorg dat die extra opbrengsten naar de zorg gaan. En we moeten echt heel veel doen aan het terugdringen van de bureaucratie. Als ik kijk naar de AWBZ, indicatiestelling, het CAK, de afrekeningen. Vraag aan oudere mensen wat voor probleem dat allemaal oplevert. Er is veel competentiestrijd tussen individuele professionals en instellingen, daar komt het natuurlijk een beetje vandaan. Ik hoor van veel mensen
dat het ontzettend mooi is om in de zorg te werken. Waar knappen ze op af? Op de bureaucratie.” Hij zal dan wel enthousiast zijn over dit kabinet dat door de PVV gesteund wordt, die de zorg wil ontzien in alle bezuinigingen. Hij praat er om heen: “Ik ben er van overtuigd dat er bezuinigd moet worden in de zorg. De huidige minister van Volksgezondheid, Schippers, is een deskundige minister. Wat ik wel lastig vind, is dat ze in de ziekenhuizen en in de huisartsenzorg enorme bezuinigingen willen realiseren, terwijl ze in de AWBZ, de ouderenzorg niets willen doen. En als we ons realiseren dat we elk jaar 24 miljard euro uitgeven waar maar 650.000 mensen gebruik van maken in dit land, dat moet echt effectiever kunnen. Ja, dan heb ik het over de ouderen in de AWBZ, dus in verpleeghuizen, en verzorgingshuizen, maar ook extramuraal.”

ABWZ.

De Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten dekt medische kosten die niet onder de zorgverzekering vallen en die door bijna niemand op te brengen zijn. Om AWBZ-zorg te krijgen is een indicatie nodig. De kosten van deze verzekering van de overheid is in de afgelopen jaren flink gegroeid. “Ik zou graag willen dat we de AWBZ kleiner maken. Dat we onderdelen overhevelen naar de zorgverzekeringswet zodat wij ook op dat vlak beter kunnen inkopen. Wat we nu al bij ziekenhuizen aan het doen zijn, dat kunnen we nu in de AWBZ niet. Want wij bepalen niet de polisvoorwaarden. Die worden door het kabinet bepaald. En ik denk dat er een wereld te winnen is door ook de bureaucratie terug te dringen. Dat geldt ook in de ketenzorg; voor het ene moet je hier naar toe, voor het andere potje weer naar een andere instelling over verzekering. Mijn eigen ouders leven gelukkig nog, maar die hebben wel regelmatig zorg nodig; ze zijn een hele zondag bezig met de administratie van het CAK en indicatiestellingen. Dat moet echt simpeler. Het heeft te maken met vertrouwen. Bureaucratie komt van onderling wantrouwen. We vertrouwen de dokter niet meer, we vertrouwen de instelling niet meer, we vertrouwen de zorgverzekeraar niet meer. Ik kom van de school van veel vertrouwen, maar als je dat vertrouwen verkloot – ik zeg het maar even in gewoon Nederlands – dan moet je ook rekenen op een zware straf. Maar we doen nu het omgekeerde. We zetten nu zoveel regels aan de voorkant dat eigenlijk niemand meer wat durft te doen.”

Ajax.

Eind mei kiezen de Provinciale Staten in Nederland de Eerste Kamer. Van Boxtel is bij die verkiezingen lijsttrekker. Hij gaat natuurlijk als privépersoon de Eerste Kamer in, maar hij wordt toch vooral gezien als topman van Menzis. Trok de Raad van Commissarissen een fles champagne open toen u lijsttrekker werd, jennen we. “Dat is onzin, ik heb heel netjes aan mijn collegabestuurders en aan de Raad van Commissarissen toestemming gevraagd. We hebben er heel serieus over gesproken. Toen we constateerden dat mijn werk bij Menzis daardoor niet in gevaar komt, hebben ze gezegd, ‘prima, als je dan maar met al je andere nevenfuncties stopt’. Nee, ik blijf wel lid van de ledenraad van Ajax. Bij de volgende verkiezingen voor de ledenraad zal ik mij opnieuw beraden.” We zijn razend nieuwsgierig in welk kamp hij zit. “Ik ben gevraagd voor de ledenraad. Ik ben daar zelfstandige zonder personeel en zonder kamp.” Johan heeft natuurlijk gelijk dat hij de boel komt opschudden, grijnzen we. “Er is echt een ontzettende hunkering binnen Ajax naar vernieuwing en nieuwe prestaties; ik denk dat Cruijff daar op een goede manier wat van gezegd heeft. Nee, ik denk niet dat we dit seizoen kampioen worden.” We gunnen u zo graag een kampioensfeest, kom naar Enschede… “Als sponsor van Twente ga ik dat ook zeker doen ook.” Maar u sponsort PSV ook… “Maar met FC Twente hebben wij de langste band en met FC Twente hebben we mooie projecten opgezet zoals ‘Scoren in de Wijk’. Daar zijn we erg trots op. Daarmee doen we goed werk, samen met de voetballers, zoals kinderen helpen weer leren te bewegen om overgewicht te bestrijden. Dat hoort bij Menzis. Daarom zoeken we ook de sport, omdat sport echt helpt om je goed te voelen. Die relatie met Twente is intensief. En ja, vind je het gek als je opgegroeid bent onder de rook van De Meer in Amsterdam dat ik dan voor Ajax ben…”

Eerste Kamer.

Toch nog even over die nieuwe klus. Hij komt zijn ouwe vrindjes als Brinkman en Hermans weer gezellig tegen. Over de zorg, althans over zorgverzekeraars, gaat hij niets zeggen in de Eerste Kamer. “Dat vind ik een vorm van belangenverstrengeling. En ik heb altijd geleerd dat je zelfs de schijn moet vermijden. Maar voor de rest voel ik me vrij! Kan ik over alle onderwerpen praten.” Bestuursvoorzitter van Menzis en een dagje per week (dinsdag) naar Den Haag om te vergaderen in die saaie Eerste Kamer. Zo zal zijn leven er uit gaan zien. Dat geloven we niet, Van Boxtel (uit 1954) heeft energie en ideeën voor tien. Wij vermoeden dat hij klaar is met Menzis, het bedrijf is na alle fusies tussen onder meer Oost- Nederland, Amicon, GOV, NVS, ASIVO inmiddels wel klaar voor de toekomst. Hij kwam in 2003 bij Menzis, acht jaar later is hij toch wel toe aan een nieuwe, wellicht laatste uitdaging? Zijn naam werd in verband gebracht met het burgemeesterschap van Amsterdam. “Het heeft veel energie gekost om van Menzis een echt bedrijf te maken,” erkent hij. “Menzis staat nu op de kaart. We staan hoog in allerlei lijsten en het is dan ook fantastisch om een paar jaar met al mijn collega’s te kunnen oogsten.”