Green Team Europe wil naar beurs om groei te bekostigen

Frank Bos wil de grootste kerstbomenhandelaar van Europa worden

Green Team Europe wil naar beurs om groei te bekostigen

Frank Bos: “Een stukje grond pachten kost hier al snel duizend tot vijftienhonderd euro en dat zijn we niet van plan te betalen.”

De grootste kerstboomverkoper van Europa is Green Team Europa. Deze kerst hebben zo’n 1,5 miljoen Europese huishoudens een boom waar rank
Bos uit Hengelo (een van de zes aandeelhouders van het bedrijf) bij betrokken is. Maar laten we het ook allemaal niet overdrijven, in totaal worden in december in heel Europa zo’n zeventig (!) miljoen bomen afgezet. Green Team wil binnen tien jaar groeien (autonoom en via overnames) naar zo’n tien miljoen bomen afzet per jaar (de markt zal dan naar verwachting zijn gegroeid tot 85 miljoen bomen); het bedrijf wil een serieuze partner zijn van grote verkooppartijen als Ikea, Ahold en Praxis.

Er was een tijd dat als Sinterklaas vertrok zijn plaats op elke hoek van de straat werd ingenomen door kerstboomverkopers. De vrije jongens verdwijnen uit het donkere straatbeeld, de bomen worden verkocht door supermarkten, meubelpaleizen en tuincentra. “Die bedrijven willen ‘traffic’ in hun bedrijven generen en denken met kerstbomen klanten te kunnen trekken,” weet Bos. Direct in de buurt van de bomen worden ballen, slingers en andere kerstattributen uitgestald. Voor Frank Bos (45) was de kerstbomenhandel ooit een lucratieve bijverdienste in de tijd dat hij bij Jan Boomkamp werkte. Hij werkte eerst zelfstandig met een partner, maar vijf jaar geleden kon hij zich inkopen bij toen nog de Deense broers Majland, inmiddels heet het bedrijf Green Team Europe. Het grote voordeel van Majland is dat het ook een grote kweker is. “De helft van de 1,5 miljoen bomen die we verkopen, komt van eigen grond, de rest kopen we in.”

De grote ketens willen zo snel mogelijk weer om tafel om afspraken te maken voor het volgende kerstfeest

Tien procent rendement

Green Team Europe verbouwt kerstbomen bij het hoofdkantoor in Denemarken, Nederland (Frank Bos huurt bij Boomkamp ook zijn kantoor), Frankrijk, Engeland, Schotland, Polen, Hongarije en Duitsland. En als hij ergens grond kan pachten, dan slaat hij meteen toe. “Wij willen werken met grote ketens die in veel landen in Europa winkels hebben; als we alles vanaf één plaats moeten vervoeren over heel Europa, wordt het een dure grap.” In de auto op weg naar Denemarken heeft Bos deze dagen nog wel even tijd om te praten, maar verder werkt hij de laatste weken van het jaar zo’n 24 uur per dag. “In deze periode moet het geld verdiend worden.” Voor het hele jaar, wel te verstaan, voor de 55 vaste medewerkers die in de drukke tijd soms wel 1.500 tijdelijke collega’s hebben. De rest van het jaar ligt Bos niet bij het zwembad zijn geld te tellen, waarmee hij meteen duidelijk maakt dat hij dat grapje vaker heeft gehoord. “In januari begint de verkoop al weer, maar vanaf mei ben ik weer echt druk. De grote ketens willen zo snel mogelijk weer om tafel om afspraken te maken voor het volgende kerstfeest.” Green Team Europe boekte in het gebroken boekjaar 2009-2010 een omzet van meer dan 35 miljoen euro en maakte (volgende de eigen website) daarop een netto rendement van ongeveer tien procent.

Georgisch zaad

De kracht van Green Europe is dat ze de hele waardeketen begeren: van het zaadje tot de complete boom. Het zaad komt uit Georgië. “Hier komt echt het beste zaad vandaan. Her en der worden wel nieuwe zaadplantages aangelegd, maar het duurt zeker nog decennia voordat we die kunnen leveren. Het zaad wordt naar Denemarken gebracht, in blauwe vaten opgeslagen met een bepaalde hoeveelheid vocht, met een warme en koude periode op topniveau gebracht en vervolgens geplant.”

Snel wordt duidelijk dat simpel een zaadje planten, tien jaar wachten totdat de boom gerooid kan worden, geen opgeld doet. Er komt veel meer bij kijken, zien we als Bos ons over de terreinen in Denemarken leidt. Nadat
de zaadjes geplant zijn, wordt tweederde later verpoot, omdat het vaak te vol staat, het maakt ook duidelijk waarom sommige bomen keurig in rijen zijn geplant en andere een soort bos een vak vormen. De wortels van de bomen worden ook onder de grond nog een keer gesneden zodat de wortels niet te diep groeien maar meer in de breedte. Het verplanten gebeurt met buitenlandse arbeiders die in nette, warme pakken het zware werk moeten doen. “We proberen zoveel mogelijk mechanisch te werken, door bijvoorbeeld met GPS te planten; dan kunnen we ook dankzij de GPS tot op de millimeter onkruid weghalen. We werken met plantjes uit de kwekerij wat nog steeds veel handwerk betekent, maar vorig jaar is het bedrijf ‘global cap’ gecertificeerd en dat houdt in een ‘good agriculture practice’. Wat zoveel betekent dat wij meer en meer machinaal werken en minder bestrijdingsmiddelen gebruiken.”

Groei

Later lopen we door een paar velden waar tot woede van Bos een afnemer om de allermooiste bomen een soort strik heeft bevestigd. “Zo werkt het niet,” gromt hij, “ze kopen een heel vak, of niet, maar ze halen niet links en rechts de mooiste bomen eruit.” Een kerstboom is voor heel veel mensen een kerstboom, maar Bos ziet meteen of het een ‘Excellent’ (ook de marktnaam) is of een tweede keus die als ‘Family’ wordt weggezet. We leren van Bos iets van kronen en kransen van de ‘Nordmann’ (de fijnspar waar Bos vooral mee werkt en die dienst doet als kerstboom) en
vooral de stam van de boom die recht uit één stuk moet bestaan.

Voor het produceren van een kunstboom wordt 34 keer zoveel energie wordt gebruikt als bij een echte kerstboom

De meeste bomen staan een week of twee, drie en worden dan verbrand, ze kosten zomaar vier tientjes….”En het is vooral een feest om met kinderen een boom uit te zoeken en op te tuigen, in een tijd dat het aantal eenpersoonshuishoudens stijgt. En er komen steeds minder kinderen….” Toch ziet Bos groei. “Vorig jaar was het iets minder, maar dat had te maken met het feit dat het in het belangrijkste verkoopweekend ontzettend slecht weer was.” Hij laat schema’s zien waaruit moet blijken dat het aantal bomen nog steeds zal toenemen, vooral in Oost-Europa, maar ook in het westen waar één op de zes mensen een boom heeft. “In Amerika is dat één op de vier.” In kunstbomen zit volgens Bos “absoluut geen bedreiging.” Uit Canadees onderzoek zou zijn gebleken, aldus Bos, “dat voor het produceren van een kunstboom 34 keer zoveel energie wordt gebruikt als bij een echte kerstboom.” En dat zijn bomen zo duur zijn, bestrijdt hij. “We doen er tien, twaalf jaar over om van het zaadje een boom van 2,5 meter te maken. Dat is toch een behoorlijke investering.”

Miljoeneninvestering

Bos zit vol plannen, plannen die veel geld kosten. Zo zullen twee oudere aandeelhouders van het bedrijf binnen afzienbare tijd afscheid nemen van het bedrijf en Bos wil heel graag zijn packet van 12% uitbreiden. En daarnaast heeft het bedrijf veel geld nodig om te groeien. Grond links en rechts in Europa kopen om kerstbomen te verbouwen, blijkt een te groot beslag op het kapitaal te leggen, vandaar dat nu stad en land wordt afgezocht om grond te pachten. Maar niet in Nederland. “Een stukje grond pachten kost hier al snel duizend tot vijftienhonderd euro en dat zijn we niet van plan te betalen. Dat is gewoon te duur.” Met een aantal particuliere investeerders wordt nu gepraat, om de aandelen te kunnen overnemen en de groei te financieren, “maar daarvoor zouden we ook over een jaar of drie, vier naar de beurs kunnen gaan.” Green Team Europe heeft al een paar kandidaten op het oog waarmee gesproken wordt om over te nemen. Want ‘big’ is in deze sector ‘beautiful’, want afnemers als Ahold en Ikea en Praxis hebben geen zin in om met pakweg tien kerstboomleveranciers om tafel te zitten. Ze willen zaken doen met één grote partij die tegen voor een goede prijs op het goede moment op de goede plaats (waar dan ook in Europa) een goede kwaliteit boom aflevert. Kerstbomen zijn hot, ze geven de verkopers een ‘groene’ uitstraling. Bekend is het voorbeeld dat Ikea bomen verkocht voor achttien euro en dat klanten bij in levering van de boom een bon van zeventien euro kregen die ze dan weer een paar weken later konden gebruiken als betaalmiddel. Per saldo kostte de boom een euro, maar daarvoor moesten de klanten dus wel drie keer door de winkel….

Risico’s

Banken (zeker in Nederland) zijn huiverig om te investeren in kerstbomen: elf maanden kosten, één maand omzet. En als er dan nachtvorst komt… “In onze sector zijn er een paar risico’s. Nachtvorst is er daar één van. We proberen dat zoveel mogelijk uit te sluiten door bijvoorbeeld niet in het Duitse Sauerland te poten. Dat is een bergachtig gebied waar de risico’s groter zijn. Nee, vorst in de winter is prima, is zelfs hartstikke goed. Hoe meer sneeuw hoe beter, alleen het voorjaar, op het moment dat de spullen uitlopen, dan moeten we proberen bepaalde velden te hebben waar dat niet gebeurt. Dat is niet gemakkelijk, maar die velden zoeken we op.” Toch pribeert Green Team Europe te spreiden, met kerststukjes. “We hebben een bedrijf in Polen dat zich richt op de Duitse markt met spullen voor Allerheiligen en Advent. Maar we proberen dat uit te breiden met artikelen zoals bomen voor Pasen en Moederdag en Valentijn.”