Vredestein beschouwt overname door Russen als ‘reverse take-over’

‘Wij zijn de parel van Amtel’

Rob Oudshoorn heeft bijkans zelf Amtel uitgezocht die Vredestein mocht overnemen. “Wij, Vredestein, gaan straks de dienst uitmaken in al die belangrijke onderwerpen als marketing, sales, technologie, producten, dat is een kans die we zonder overname nooit zouden hebben gehad.”
Vredestein gaat op de Russische toer. De overname door Amtel is sinds kort afgerond waardoor een compleet nieuwe markt open komt te liggen voor Vredestein. En het ging de laat-ste jaren toch al niet slecht met de banden die vroeger alleen maar goed genoeg wer-den bevonden voor een Opel Kadett maar tegenwoordig onder de BMW-7 serie worden gemonteerd. En dus straks ook onder een Lada. “Wij, Vredestein, gaan straks de dienst uitmaken in al die belangrijke onderwerpen als marketing, sales, technologie, producten, dat is een kans die we zonder overname nooit zouden hebben gehad.”

Hij heeft (voor een investeerder) betrekkelijk lang moeten wachten tot er ‘an offer you can’t refuse’ voorbij kwam. In 1991 kocht investeringsvehikel Vico (waarvan Ariën van Vemde 51% bezit) de eerste aandelen in het toen zieltogende Vredestein. Van de staat, van minister van Financiën Fons van der Stee. Dankzij een min of meer onopvallende coup in 1999 (“ik vond het aandeel veel te laag gewaardeerd door de beurs”, lichtte Van Vemde toentertijd zijn actie toe) ging het in 1909 opgerichte fietsbandenbedrijf van de beurs. En vanaf dat moment wist Vredestein-directeur Rob Oudshoorn dat hij vroeg of laat een andere baas zou krijgen. Hij heeft er (achteraf) geen problemen mee. “We hebben in de afgelopen jaren over belangstelling niet te klagen gehad, maar als wij de overnemende partij niet goed genoeg bevonden, dan wees Vico hem ook de deur.” En dus werden gerenommeerde bandenbedrijven als Michelin, GoodYear en Continental de deur gewezen. “Dan zou een fabriek als Vredestein geen lang leven beschoren zijn. Onze technologie hebben die bedrijven niet nodig; de productie van Vredestein zou snel overgeplaatst zijn naar een land in het voormalige Oostblok. Het merk en ons markt-aandeel en enige synergievoordelen zijn voor dat soort bedrijven het enige waar ze interesse in hebben.”

‘Zij hebben hooguit dertien specificaties, wij zo’n vierhonderd’

Reverse take-over

Met Amtel is dat totaal anders. Het is zelfs in Rusland een B-merk, zonder hoogstaande technologie (“zij hebben hooguit dertien specificaties, wij zo’n vierhonderd”), met drie fabrieken in Rusland en één in de Oekraïne (waar in totaal zo’n 22.000 mensen werken van wie er hooguit tien Engels spreken) en met een marktaandeel van circa 35%. “Deze overname wordt door henzelf eigenlijk betiteld als een ‘reverse-take-over’. Wij zijn de parel in hun ketting. Het enige wat zij hadden, was geld, en dat hebben wij nou.” Oudshoorn praat alsof hij zelf Amtel heeft uitgezocht. En dat is misschien ook zo. “Wij hebben een heel open beleid met onze leveranciers van machines, van grondstoffen. Wij hebben regelmatig mensen over de vloer met wie we samen dingen ontwikkelen. Op die manier hopen we toegang te krijgen tot de nieuwste technologie. Zo is Amtel ook binnengekomen.” En toen ze voor de tweede keer kwamen, ging Oudshoorn een praatje met ze maken. Voor zover dat lukte in gebarentaal, want de buitenlandse bezoekers spraken geen Engels.
Oudshoorn hoopt er diep in zijn hart op dat hij de leiding in handen krijgt. “De Raad van Bestuur zal bestaan uit vier mensen, twee Nederlanders en twee Russen van wie één wel heel geïnteresseerd was in de deal, maar veel minder in het leiden van een bedrijf. Dus we zullen zien waar dat heen gaat…”

Chelsea

Vredestein draait de laatste jaren in Enschede als een lier. De fietsbanden waarmee het bedrijf bijna een eeuw geleden in groentekwekerij in Loosduinen begon, zit nu helemaal in India, de laarzenfabriek Hevea in Raalte is een paar jaar geleden aan het zittende management verkocht en het hoofdkantoor in Velp is van de hand gedaan. Vorig jaar werden er 4,2 miljoen banden gemaakt, dit jaar zullen dat er naar verwachting 4,5 miljoen zijn. Voor nog een klein deel landbouwbanden, maar het overgrote deel bestaat uit autobanden (in de vervangingsmarkt) voor de duurdere en snellere auto’s. Hoe leg je dan het uitdijende personeelsbestand in Enschede uit (circa 1.350 mensen) dat zij een Russische baas krijgen? Personeel dat Rusland vooral kent van de maffia, van Roman Abramovich die Chelsea heeft gekocht of diens oliecollega die de bak in is gedraaid. “Rusland is ten opzichte van tien, vijftien jaar geleden heel erg veranderd. In die tijd begon de ‘Perestrojka’; van dat Rusland kwam niets terecht. Toen ook kwam de maffia, want er werd erg veel geld verdiend door weinig mensen. Tegenwoordig is de economische groei in Rusland bijna te vergelijken met die in China en India. Het Moskou van nu ken je niet meer terug. De binnenstad is altijd mooi geweest, maar de ringen er omheen stonden vol woonkazernes, die worden alle-maal afgebroken en er verschijnen glanzende kantoorgebouwen.”

Giugiaro

De groei van Vredestein (“we kunnen momenteel de vraag niet aan”) heeft ontegenzeggelijk te maken met de keuze voor het hogere segment. De goedkope banden laat Vredestein in een eigen fabriek maken in Indonesië. “Dat kan niet meer in Nederland, in dat segment maken we banden met verlies.” Daarnaast is Vredestein bezig in China en die fabriek wil Oudshoorn samenvoegen met die van Amtel in Rusland. Waar Vredestein in Nederland een B-merk is, zien ze in de rest van Europa het Nederlandse merk als een absolute topper. Hoewel Oudshoorn daarvoor de Italiaanse topontwerper Giogetto Giugiaro (ook als merk) moest inhuren. “We hebben de kloof met concerns als Michelin en Continental deels gedicht. Onze concurrenten werken allemaal met verschillende merken in verschillende klassen. Wij hebben er dus maar drie: Amtel, Vredestein en Giugiaro. Michelin heeft er wel tien.”

‘Op één SUV-band zit net zoveel marge als op banden voor 50 Opel Kadetts’

SUV-banden

“ In onze perceptie heeft het wel vijf jaar geduurd voordat de handelaren begrepen dat er bij ons flink geïnvesteerd werd en dat onze productenreeks uitgebreid werd. Daarna duurt het nog een heel lange tijd voordat de consument dat ook beseft. Dan praat ik vooral over Oostenrijk, Zwitserland en Zuid-Duitsland waar wij echt grote marktaandelen hebben. Daar zijn we vooral bekend van onze winterbanden. In Italië zijn we met Giugiaro half God, die man is daar vreselijk belangrijk, de belangrijkste na de paus. In Nederland blijft Vredestein toch een soort Droste, Verkade en dat soort merken.”

In Nederland haalt Vredestein nog lang geen 10% van de omzet. En van de winst al helemaal niet, want de marges op winterbanden zijn het grootst. De winter kan Vredestein niet streng genoeg zijn. En bij de nieuwste autorage met die onwijze SUV’s, PC Hooft-tractoren zoals ze oneerbiedig worden genoemd, staat Oudshoorn handenwrijvend toe te kijken. “Voor de SUV’s hebben we net een nieuwe band geïntroduceerd.” Gekscherend zeggen we dat hij gelet op de marges liever één set SUV-banden verkoopt dan tien gewone banden voor een Opel Kadett. Hij schreeuwt het bijna uit: “Zeg maar gerust 50 Opel Kadetts.”

Parel

De nieuwste mode (vooral in autoland Duitsland) zijn brede, superlage banden. Banden zonder comfort, die tijdens de regen bijna gevaarlijk zijn omdat het water nauwelijks weg kan onder die brede vlakken, maar waar wel gemakkelijk 300 kilometer per uur kan worden gehaald. “De mensen willen die en dan krijgen ze die.”

Waar Van Vemde het bedrijf in 1999 van de beurs afhaalde om geld te verdienen, daar is Amtel nu bezig met een nieuwe beursintroductie om geld binnen te halen. “Het plan is om nog dit jaar naar de Londense beurs te gaan. Het maakt niet zoveel uit of je in Amsterdam, Moskou of Londen naar de beurs gaat, je praat tegen dezelfde investeerders.

Kleine vlekjes op de nieuwe Russische parel zijn misschien de onenigheid met Ten Cate en de brand. Bij Vredestein was een lijn opgezet die autobanden vermaalde. Die korrels gebruikte Ten Cate voor zijn kunstgrasvelden. Maar dat is afgelopen, want Ten Cate was ontevreden over de kwaliteit van de korrels. Oudshoorn reageert schouderophalend. En over de brand die hij in der minne heeft geschikt, wil hij nadrukkelijk toegevoegd zien dat dat alleen gebeurd is om een jarenlange rechtsgang te voorkomen. “Als we daarmee ook schuld hadden bekend, had ik gekozen voor de rechtszaal. Want Vredestein is niets te verwijten.”