Rijssenaar Michiel Munneke directeur World Press Photo

Nieuws in beeld

Michiel Munneke is sinds 2001 directeur van de mooiste fototentoonstelling die jaarlijks op meer dan 80 locaties in circa 40 landen wordt gehouden (en waar naar schatting drie miljoen mensen op af komen). Aan het einde van de maand (van 25 april tot 19 juni) worden de mooiste foto’s in Amsterdam tentoongesteld (meestal zo’n 40.000 bezoekers), in de Oude Kerk, op de Wallen. Munneke (geboren in Rijssen, schoolgaand in Vriezenveen) is zelf geen fotograaf, hij studeerde communicatiewetenschappen.
Als de plannen doorgaan en de rechtbank Almelo krijgt als specialisatie ‘faillissementsfraude’, dan zal de misschien wel bekendste Nederlandse curator Louis Deterink uit Eindhoven vaker op zijn geboortegrond (Reutum – of all places) terugkeren. Deterink geeft af en toe lezingen onder de noemer ‘ondernemen in zwaar weer’. “Ruim 60% van de faillissementen is te wijten aan mismanagement.” En surseance van betaling vindt hij in feite een wangedrocht: “Dat zie ik als herschikken van de stoelen op het dek van de Titanic.” Deterink vertelt humoristisch over de opzienbarende klussen uit het verleden. Het is ook een overwinning op zichzelf, want als kind was Lowietje (ma had een kruidenierswinkeltje, dus je moest ook aardig zijn tegen nare mensen en dat is niet altijd gemakkelijk) een onderdeurtje. En nu hangt iedereen aan

De winnaar van 2004, de 48ste World Press Photo, is de Indiase fotograaf Arko Datta van persbureau Reuters. De foto toont een vrouw die rouwt om een familielid dat is omgekomen als gevolg van de tsunami. Het omgekomen familielid is slechts voor een klein deel zichtbaar. “Wij organiseren een wedstrijd voor de persfotografie, dus professionele fotografen. De winnaar is bijna altijd een foto van hard nieuws omdat de naam dat al aangeeft: het gaat over Press, het gaat om beeld dat de nieuwsgebeurtenissen van een jaar vertegenwoordigt.” World Press Photo is ontstaan in 1955, in Amsterdam. Toentertijd was dat nogal pretentieus, omdat de wedstrijd toen een locale aangelegenheid was. “Mensen die World Press Photo niet kennen, denken dat het een organisatie is met een hoofdkantoor in een wolkenkrabber ergens in New York. Maar het is een betrekkelijk kleine club van twintig mensen.” De meest bekende activiteit is natuurlijk de tentoonstelling. “We doen ook veel aan educatie, het opleiden van jonge fotografen. En we ondersteunen fotografen in ontwikkelingslanden.”

Digitaal

Een internationale jury van dertien mensen beoordeelt in tien dagen tijd de meer dan 60.000 foto’s die worden ingezonden voor verschillende categorieën. “Ik moet eerlijk zeggen dat we tegen de grenzen aanlopen van wat je mensen kunt laten zien. De juryleden zijn allemaal vrijwilligers; het zijn mensen die vanuit alle windstreken van de aardbol komen en ze doen het allemaal voor niets.” Er zijn in de afgelopen jaren incidenten geweest, met in scène gezette foto’s die de hoofdredacteur van de Daily Mirror zijn baan hebben gekost, foto’s van de aanslag in Madrid waar lichaamsdelen werden weggeretoucheerd. De digitale fotografie is prachtig, maar geeft gemakkelijk kans op manipulatie. “Ik denk dat kranten en tijdschriften worstelen met hun geloofwaardigheid, omdat er zoveel met fotografie wordt gerommeld. Vroeger was een plaatje gewoon de werkelijkheid. Binnen de beroepsgroep leeft heel sterk de ongeschreven regel dat je niet aan de inhoud rommelt.”

Canon

De tentoonstelling is een reizend circus. Tegenwoordig met audio-tour en al. “Bezoekers bleken heel erg geïnteresseerd in het verhaal achter de foto’s. Wat is het verhaal van de fotograaf, hoe kom je tot bepaalde beeldverhalen die je hier binnen de World Press Photo ziet.” Het gaat Munneke om de vrije uitwisseling van informatie. Maar dat zitten ze in pakweg China niet echt op te wachten. “Het belangrijkste principe is dat we de tentoonstelling in zijn geheel laten zien. Dus in 1989 met die foto van die jongen voor de tank. We doen ook vrij veel tentoonstellingen in Zuid-Afrika; dat zijn landen waar je dat soort beelden graag wilt laten zien, omdat daar over het algemeen heel weinig kranten zijn. Maar ook in Amerika hebben we veel moeite om het voor elkaar te krijgen.” Canon is een grote sponsor van de World Press Photo. Is dat niet link? “Nee, Canon is heel professioneel. Het bedrijf wil geassocieerd worden met het meest gerenommeerde internationale instituut voor de persfotografie. Ze zijn zich er heel erg van bewust dat als ze invloed uitoefenen op de inhoud, dat grote gevolgen heeft voor hun imago.” De winnende fotograaf verdient 15.000 euro. “En heel veel prestige.”