Waarom een rentestijging niet per definitie slecht is

‘Grolsch vergeet belegger’

De winnaar van het bekende Rabobeleggingsspel in april was Joep Vrielink. Hij gokte op 358 punten waar de stand van de AEX eind april 354,57 was. Bezoekers van het radiocafé Memphis kunnen meespelen via de formulieren die op tafel liggen en alle anderen kunnen via internet (www.twentevisie. nl) gratis en voor niets meedoen door de vraag te beantwoorden: hoe hoog staat de AEX op 1 juni? Vrielink (links) kreeg uit handen van Allard van der Veen van de Rabobank Enschede- Haaksbergen een kistje wijn aangeboden

In de Verenigde Staten is de economische opleving nu wel heel duidelijk zichtbaar, onder meer door een sterke groei van de werkgelegenheid. Maar de beleggers happen niet toe, de beurs bleef in april stabiel. Wellicht uit angst voor de internationale problemen maar ook omdat verwacht wordt dat de korte termijnrente zal worden verhoogd. En die staat op een historisch laag niveau van 1%. “Ik erken dat de lage rente de consumentenbestedingen op peil hebben gehouden en de bedrijven de gelegenheid heeft gegeven te saneren. Maar ik ben er van overtuigd dat een rentestijging nu ook goed is of misschien zelfs noodzakelijk,” vindt Sjoerd van Es van de Rabobank Enschede-Haaksbergen.

Het betoog van Van Es samengevat in zes punten.

1) Een stijging van de korte rente betekent niet dat de lange rente evenredig hard meestijgt. Als de korte rente zou stijgen van 1% naar bijvoorbeeld 3,5% (stapsgewijs), dan zal de lange rente met ongeveer 1% oplopen tot 5 à 5,5%.
2) De economische groei stelt consumenten en overheid in staat hun schulden terug te brengen. Dat gaat een verdere opwaartse druk op de rente tegen.
3) De ECB verlaagt (of stabiliseert) door de zwakke economische conjunctuur, de korte rente. De euro stabiliseert of verzwakt ten opzichte van de US dollar. De lange rente stijgt minder dan in de VS 4,5 à 5%.
4) De rentestijging heeft maar een beperkte invloed op de winstgevendheid van het gesaneerde bedrijfsleven. Daardoor laten de aandelenmarkten een gunstig verloop zien. Uiteindelijk is voor de aandelenmarkt een goed draaiende economie belangrijker dan een lage rente.
5) De obligatiemarkten presteren door de rentestijging zwak. Hierdoor zal er geldelijke uitstroom plaatsvinden ten gunste van de aandelenmarkten. 6) De huizenprijzen zijn de afgelopen jaren fors gestegen, mede door de daling van de rente. Een rentestijging houdt een verdere stijging tegen, maar een daling verwacht ik niet vanwege de schaarste. Bovendien houdt de economische groei de betaalbaarheid op peil.

Grolsch

Veel aandacht ging afgelopen maand natuurlijk naar Grolsch. Het bedrijf opende de nieuwe brouwerijen en en passant werd Ab Pasman op 27 april gepresenteerd. Elders in dit periodiek wordt hij uitgebreid geportretteerd. Pasman wil pas meer over zijn ideeën zeggen tijdens de Twente visie. 05/2004 presentatie van de halfjaarcijfers in september. Maar de verwachtingen zijn hoog, blijkt als we David Kerstens, analist van Rabo Securities, om zijn mening vragen. Hij heeft het aandeel niet op koop staan. “Het aandeel Grolsch is hoger gewaardeerd op de beurs dan van concurrenten als Heineken en Interbrew. Dat is een gevolg van overnamespeculaties. In Duitsland heeft pas een consolidatiegolf plaatsgevonden waar veel buitenlandse brouwerijen actief waren. Daar reageerde het aandeel Grolsch ook op.” Belangrijker is dat Kerstens constateert: “Ik schat het groeipotentieel van Heineken en Interbrew hoger in dan van Grolsch.” Grolsch roept altijd dat het bedrijf niet vergeleken mag worden met Heineken. Flauwekul, vindt Kerstens. “De ambities zijn hetzelfde. In Nederland zijn de marktaandelen stabiel, Grolsch heeft ongeveer 15%. En ondanks een hete zomer is de totale bierconsumptie in Nederland vorig jaar met ruim een procent afgenomen.”

Trauma

Grolsch heeft in de afgelopen jaren (onder Snoep) een trauma in het buitenland opgelopen. In Engeland, Polen en Duitsland zijn als gevolg van mislukte overnames miljoenen verloren gegaan. “Groei in het buitenland door acquisities van buitenlandse brouwerijen en die dan Grolsch laten verkopen is feitelijk de Heinekenstrategie, maar het heeft bij Grolsch nooit gewerkt.” Grolsch heeft daarom gekozen voor partners (zoals Bass in Engeland) of importeurs (in de Verenigde Staten). Kerstens is daar niet enthousiast over. “De opbrengst in Engeland moeten ze dus delen met Bass, waardoor de winstgevendheid in Engeland lager is dan in Nederland. En importeurs zijn vrij onafhankelijk, die laten zich niet volledig controleren en sturen door Grolsch. Volgens mij loopt het daar ook nog lang niet naar wens.” Pasman zegt in deze Twentevisie groei in Nederland mogelijk te achten. Kerstens acht dat onwaarschijnlijk. “De groei zit in het buitenland. En Grolsch heeft een achterstand opgelopen omdat ze erg druk zijn geweest met de eigen organisatie, met de nieuwe brouwerij. Daar heeft de distributie in het buitenland onder te leiden gehad.”

Overgenomen worden

Volgens Kerstens zal groeien op eigen kracht heel langzaam gaan. “Buiten Nederland heeft Grolsch een enorme reputatie. Met een partner kan daar veel sneller van geprofiteerd worden. Een Amerikaanse brouwer kan dan zorgen voor uitbreiding in het zeer aantrekkelijke importsegment. Het zou het Grolsch-merk flink ten goede komen. Maar ja, dan kan de continuïteit in gevaar komen,” schampert hij. De zelfstandigheid als basis voor de continuïteit. Het staat zelfs in het jaarverslag, dat ook ondertekend is door Pasman die in september is aangetreden. Maar in het radiocafé Memphis zorgde Pasman weer voor onduidelijkheid door te zeggen dat hij bij indiensttreding niet heeft hoeven beloven het bedrijf niet te verkopen. En hij sprak steeds over voorlopig niet verkopen. “Grolsch spreekt steeds over belangen van alle stakeholders, maar duidelijk is dat ze met hun opstelling te weinig aandacht hebben voor de beleggers. Ik denk dat de performance van Grolsch de komende tijd zal achterblijven bij Heineken.”

Pasman

De verwachtingen zijn overigens wel hooggespannen, want Pasman komt uit dezelfde (Philips)school als Ad Veenhof die op 1 juli vorig jaar bij Wessanen begon en daar de winstgevendheid conform zijn belofte flink heeft laten toenemen. “Pasman zal een eigen stempel willen drukken op het bedrijf met nieuwe ideeën. Hij zal minder op de kostenkant hoeven letten, maar hij zal met ideeën over de omzetgroei moeten komen. Zoals ik al eerder zei: hoe wil hij de positie in het buitenland verstevigen? Dat is de hamvraag.” Met die aantekening dat Grolsch er bij de komst van Pasman een stuk beter voorstond dan wat zijn collega Veenhof bij Wessanen aantrof.