Nederlandse belegger heeft alleen interesse in ontwikkelingen VS

Grolsch staat op ‘verkopen’

De winnaar van het bekende Rabo-beleggingsspel in september was de heer Radboud Dood die voorzag dat de AEX afgelopen maand fractioneel daalde van 325 naar 323 punten. Hij kreeg uit handen van Gerben Peddemost, beleggingsadviseur van de Rabobank Twente een kistje wijn overhandigd. Via internet (www.twentevisie.nl) kan iedereen gratis en voor niets meedoen door de vraag te beantwoorden: hoe hoog staat de AEX op 1 november?
Het blijft maar niet goed gaan met de beurs. ‘Zijwaarts bewegen’, was de kreet van de afgelopen tijd. Hoopvolle signalen worden afgewisseld met tegenvallers. Maar de dure olie, de constante terreurdreiging en de ontwikkeling in Amerika maken van de Amsterdamse beurs een lijdzaam toekijkend instituut waar beleggers absoluut geen interesse hebben in de fraaie ontwikkeling van Ten Cate met als klapper het grote congres op 7 oktober in de Beurs van Berlage of de interesse van Gerard Sanderink in RDM (van Joep van den Nieuwenhuijzen). Zelfs het kabinetsbeleid, de acties van de vakbonden waren schouderophalend aangehoord op Beursplein 5.

“De mensen zitten op hun geld, zoals dat zo mooi heet,” aldus Sjoerd van Es van de Rabobank Enschede-Haaksbergen. “Er is geen volkomen desinteresse in Nederlandse ontwikkelingen, maar dan gaat het om de groei van de werkgelegenheid of de consumptiebestedingen. Prestaties van individuele bedrijven zijn niet echt bepalend, dat klopt.” Van Es staat (namens ‘zijn’ beleggers) niet afwijzend tegenover het kabinetsbeleid: “De groei van de werkgelegenheid is een noodzakelijke voorwaarde om de groei van de consumentenbestedingen vast te kunnen houden. Om het overheidsbudget op orde te krijgen zijn bezuinigingen nodig, waarbij de consument niet buiten schot blijft. Daarnaast zijn hypotheekoversluitingen niet langer een weg naar lagere maandlasten. Meer handjes aan het werk is dus van essentieel belang.”

VS

Terug weer naar de Verenigde Staten (de leading lady) waar in augustus conform de verwachting 144.000 nieuwe banen bijkwamen wat leidde tot koersstijgingen van ongeveer 1% op de aandelenmarkt. Overigens moet dat ook niet overdreven worden, want per saldo steeg het aantal banen over de afgelopen drie maanden met 59.000. “De beroepsbevolking stijgt maandelijks met 150.000 mensen, dus als dat aantal banen er bij komt, blijft de werkloosheid onveranderd. Maar in dat geval kan de economie wel met meer dan een procent groeien. Tel je daar de verhoging van de productiviteit bij, bijvoorbeeld 2%, dan sta je er ineens goed voor. De Fed (federatie van Amerikaanse banken) kan daarom niets anders meer doen dan de rente opnieuw een stapje dichter naar een neutraal monetair beleid brengen. De inflatierisico’s zijn simpelweg te groot. De totaalinflatie is al zo’n 3%. Als je de olieprijzen buiten beschouwing houdt, is de inflatie nog steeds 1.8%. Die olie wordt echt de nekkenbreker, die is niet alleen gestegen door de terreur, maar ook door de snelle expansie van de olieslurpende Amerikaanse economie. Het is dus niet helemaal terecht om totaal inflatiecijfers te negeren,” legt Van Es uit.

Kredietverlening

Helemaal negatief is Van Es niet. “De producenten- en consumentenvertrouwensindexen staan weliswaar onder recordniveaus, maar ze zijn wel hoog. Bovendien suggereren de jongste cijfers dat de kredietverlening aan het bedrijfsleven duidelijk versnelt. Dat is een signaal dat bedrijven veel aantrekkelijke investeringskansen zien. Wij verwachten dat de economie de komende kwartalen ongeveer 3% groeit. Dat is niet spectaculair, maar wel van belang voor de afweging tussen obligaties en aandelen. Obligaties zijn in mijn ogen te duur en aandelen winnen aan aantrekkelijkheid. Redelijk geprijsd, maar seizoensmatig nog even niet.” En dan speelt op de achtergrond nog de ontwikkeling van de pensioenen mee. De politieke problemen daarover staan dagelijks in de krant. Maar stel dat de pensioenfondsen in Nederland veel meer behoefte krijgen aan liquiditeit (om de premiebetalers uit te betalen) dan is de snelste manier het verkopen van aandelen. De rol van de pensioenfondsen op de aandelenmarkt is altijd groot geweest omdat ze zoveel geld te beleggen hebben. Toen de beurs een paar jaar geleden dramatisch daalde, was het beleid om slechts tot een bepaalde grens (bijvoorbeeld 40% van het belegd vermogen) te steken in aandelen. De beurs is wel weer opgestaan na de grote klap, maar echt hersteld nog lang niet. De pensioenfondsen zijn de afgelopen tijd op ‘koopjesjacht’ geweest en bezitten verhoudingsgewijs weer veel aandelen. De gevolgen zijn groot als zij die weer liquide moeten maken.

Grolsch

Dan nog even het commentaar van Van Es over de eerste presentatie van de nieuwe Grolschtopman Pasman bij de halfjaarcijfers. “Ik ben niet heel veel wijzer geworden van zijn strategie.” De nettowinst van Grolsch daalde in de eerste jaarhelft met 30%. Hogere afschrijvingen en hogere financiële lasten als gevolg van investeringen in de nieuwe fabriek waren de belangrijkste oorzaken achter de nettowinstdaling. Grolsch voorziet voor geheel 2004 eenzelfde daling in het verschiet liggen. Eerder werd nog uitgegaan van een daling van 20- 30% voor 2004. De omzet nam nog wel met 5,2% toe dankzij acquisities. De lichte volumegroei in het buitenland heeft slechts een beperkt effect op de omzet gehad door toedoen van prijsdruk en valuta-effecten. “De daling van de winst was ruimschoots verdisconteerd in de verwachtingen. Gezien het slechte weer en de moeilijke marktomstandigheden in Europa had het nog slechter kunnen uitpakken. In Nederland lukte het Grolsch zelfs om, in tegenstelling tot Heineken, de volumes te laten stijgen. Dit betekent een verbetering van marktaandeel. De omzetontwikkeling in het Verenigd Koninkrijk (VK) was laag, maar bemoedigend gezien de zwakke marktontwikkeling. De groei in de VS stelde teleur. De nieuwe prognose voor 2004 (-30% winstgroei) komt overeen met de marktverwachting van -27% winstgroei. Zoals gebruikelijk moeten de kansen voor aandeelhouders vooral worden gezien vanuit de mogelijkheid van een overname. Wij hebben op dit moment Grolsch op een verkoopadvies staan om een aantal redenen: ten eerste de stijgende grondstoffenprijzen, ten tweede als gevolg van de prijsdruk vanuit de detailhandel en de afnemende kostenvoordelen uit overnames zijn negatief voor de marges. Daar komt bij dat de waardering niet bijzonder aantrekkelijk is. Een koers-winstverhouding van 16 keer de verwachte winst voor de komende maanden zien wij als normaal. Andere industriegroepen kennen door de bank genomen een iets lagere waardering ten opzichte van hun eigen historie.”