De lijdensweg van Herman Hutten in Beerzerveld

Bestuurlijke onkunde, illegale hallen en politie-invallen

Herman Hutten: “Als je meer dan twaalf jaar moet wachten op een besluit van provincie en gemeente over een uitbreiding, dan word je als ondernemer in een hoek gedreven en toen heb ik bewust geprovoceerd.”
Als je het vuistdikke dossier van Hutten Metaal in Beerzerveld doorneemt, lees je een aaneenschakeling van ruzies tussen het bedrijf met de overheid over vergunningen en bestemmingsplannen. Is Herman Hutten een zeikerd van een ondernemer of wordt hij geboycot en getreiterd door de lokale en provinciale overheid? Twentevisie doet een poging het antwoord te vinden.

Herman Hutten (57) was de oudste van acht kinderen van een boerengezin uit Kloosterhaar. Herman was voorbestemd de boerderij over te nemen, maar pa had al heel snel in de gaten dat dat geen succes zou worden. Als 14-jarige kreeg hij ontheffing om bij een drukkerij te gaan werken. Die ging failliet en een loopbaan van twaalf ambachten en dertien ongelukken (“in militaire dienst heb ik nog het meeste geleerd”) lag in het verschiet toen zijn buurman Van der Veen op een goede dag vroeg bij hem in dienst te treden. Het bleek achteraf misschien wel de belangrijkste dag uit zijn leven. De buurman laste kunstmestzakken voor Wavin, dat werk liep af. In die tijd meldde het toen nog Hengelose bedrijf Dikkers zich in Kloosterhaar, bij Van der Veen voor slijpwerk. “Van der Veen zat in Zuid-Afrika, maar ik was trots dat ik voor hem werk had geregeld.” Van der Veen vond het erg mooi in Zuid-Afrika, kwam alleen terug om zijn boeltje definitief te pakken en vertrok met de noorderzon. Herman belandde in de WW, hij nam de machines over van de buurman en ging zelf de klus voor Dikkers doen. “Dikkers was een staalgieterij die afsluiters maakte. Die moesten wij slijpen voor de draaierijen.”Het liep vanaf het begin als een trein. “Mijn vader kon korte tijd later het erf met de auto niet meer op, zoveel gietstukken lagen er rond de boerderij.” Op 1 april 1974 begon Hutten voor zichzelf, een jaar later had hij dringend een plek nodig om te werken. Hij vond een hal in Beerzerveld.

Anker Smit

Spijt als haren op zijn hoofd heeft hij gehad, dat hij daar in Beerzerveld – letterlijk op de grens van Ommen en Hardenberg – langs het kanaal, is begonnen. Nu niet meer, want het bedrijf kan zonder hulp niet meer verplaatst worden. “Het kost miljoenen de zaak hier af te breken en elders weer op te bouwen.” Het leven was verrukkelijk in die eerste jaren. De opdrachten stroomden binnen. Tot de oliecrisis, Dikkers hield er mee op. “Ik liep alle gieterijen af en haalde uit heel Nederland werk binnen om aan de gang te blijven. Ik ging ook andere dingen doen zoals constructiewerk. Ik maakte bijvoorbeeld spanten voor Van der Most.” In 1979 breidde het bedrijf uit op de bestaande plaats; in 1985 is het bedrijf verplaatst naar de andere kant van het kanaal. “De toenmalige gedeputeerde Anker Smit kwam kijken, zag de werkgelegenheid bij mij groeien terwijl de rest van Nederland in de recessie zat en riep enthousiast ‘dit moet doorgaan, daar zorg ik voor’. Dat lukte nog wel, maar vanaf dat moment was verder uitbreiden eigenlijk niet meer goed mogelijk.” Hutten Metaal maakt onder meer staalconstructies voor de bouw, dakplaten en muurplaten. “We werken voor de totale staalbouw. Het Heracles-stadion hebben wij ook gebouwd.” Op weg naar Hutten neemt het verkeer drastisch af. Op het laatst zie je vooral tractors rijden, het is niet echt de plaats waar je een zwaar industrieel metaalbedrijf verwacht.

‘Ja tact… Als ik mijn mond houd, zoals ik de afgelopen jaren heb gedaan, gebeurt er niets’

Illegale hal

Dan volgt een periode van twaalf jaar waarin Ommen probeert het gebied dat gunstig ligt ten opzichte van rijksweg 36 te ontwikkelen tot een middelgroot industriegebied. Er dienen zich verschillende varianten aan, maar steeds duurt het jaren voordat een variant is beoordeeld. En afgewezen.” Volgens mij willen de bestuurders best wel, na Anker Smit heeft burgemeester Kobes een paar keer gezegd dat hij mij zou helpen en dat het allemaal voor elkaar zou komen.” Maar het kwam dus niet voor elkaar. Volgens Hutten omdat vooral de ambtenaren hem dwars gingen zitten. Omgekeerd is tact niet de allerbeste eigenschap van Hutten die bijvoorbeeld een illegale hal liet openen door een nietsvermoedende burgemeester Ten Oever. “Ja tact… Als ik mijn mond houd, zoals ik de afgelopen jaren heb gedaan, gebeurt er niets, als ik mijn mond opentrek worden ze boos.” En over de hal waar ook minister Zalm toen bij aanwezig was: “Nou dat was misschien niet handig, maar als je meer dan twaalf jaar moet wachten op een besluit van provincie en gemeente over een uitbreiding, dan word je als ondernemer in een hoek gedreven en toen heb ik bewust geprovoceerd.” Het komt waarschijnlijk nooit meer goed tussen Hutten en de gemeente. Tussen gemeentesecretaris Mulder en Hutten is zelfs een persoonlijke vete ontstaan. Mulder heeft zelfs een aanklacht tegen Hutten ingediend die vervolgens vanwege die hal strafrechterlijk is vervolgd. “Mulder en ik gaan niet samen biljarten nee.”

Planschade

De afgelopen weken riep Hutten dat hij met zijn bedrijf zou vertrekken omdat hij de tegenwerking zat is. Dat was deels bluf, want zoals gezegd kan hij dat niet betalen. “Er is zonder dat ik het wist een totaal andere bestemming op deze locatie gekomen. De bestemming was zware industrie en het zijn nu kleine ambachtelijke bedrijven geworden. We maken grote stalen balken, nou is dit niet een ambachtelijk bedrijf. Nee, die verandering heb ik nooit geweten. Echt niet. We zitten in de overgangfase dus we hoeven niet direct weg, maar we mogen nu helemaal nooit meer wat op deze locatie.” Volgens Hutten kwam hij er pas achter nadat hij een extern bureau (prof. Zundert) had ingeschakeld die hem moest adviseren over een illegale hal die hij achter zijn bedrijf heeft gebouwd. “Vervolgens hebben wij een planschade van een paar miljoen ingediend bij de gemeente.”

En zo gaat het dossier maar door. Van incident naar affaire. Hutten heeft een brief geschreven aan Zalm over hoe het ondernemersschap in Nederland wordt geblokkeerd door onkundige lokale bestuurders. “Ik durf te beweren dat de lokale en regionale overheid de grootste rem is op onze economische groei. Als ik me aanmeld bij een partij en me een beetje manifesteer kan ik na de volgende verkiezingen wethouder worden met mijn lager school en twee jaar avond-LTS,” smaalt hij. Hutten heeft zich als één van de heel weinigen in Ommen hard gemaakt om Ommen na de gemeentelijke herindeling onder te brengen bij Hardenberg waar hij in Meulman wel een ondernemersvriendelijke burgemeester herkent. Die houding heeft de positie van Hutten in Ommen zeker niet versterkt. “Ik hoor van ondernemers uit Hardenberg dat ze Meulman altijd kunnen bellen op zijn mobiel als er problemen zijn.”

‘Ik kan na de volgende verkiezingen wethouder worden met mijn lagere school en twee jaar avond-LTS’

Jonge Cova

Ondanks alle ambtelijke en bestuurlijke tegenwerking is Hutten niet bij de pakken neer gaan zitten. Hij heeft zijn buurman OBO (Overijsselse Banden Onderneming) overgenomen en onlangs Jonge Cova uit Deventer. “Dat bedrijf was van Michelin, de truckbanden zijn overgeheveld naar Frankrijk en de landbouwbanden hebben wij overgenomen. Wij zetten op oude banden een nieuw profiel.” Maar ook die behuizing laat te wensen over. Nieuwbouw lijkt ook daar onhaalbaar. “Ik wil ook weg met die bandenfabriek bij het kanaal. Het liefste bouw ik aan de overkant, omdat het bedrijf een agrarische bestemming heeft.” De overkant is een weiland (in Hardenberg) dat weliswaar van hem is, maar waar geen industriebestemming op zit. En er ook nooit op zal komen, ondanks dat Meulman heeft gezegd zich te zullen inspannen. Daarnaast is Hutten op die plaats medeeigenaar van het bedrijf Respo dat sportproducten zoals voetbaldoelen, fietsenrekken, alles voor de buitensport en straatmeubilair maakt. Delta doet klein ijzerwerk (stalen trappen, leuningen, afrasteringen, poorten). In totaal werken er 150 man. “Maar in elk bedrijf nooit meer dan vijftig, want ik heb de pest aan vergaderen en ondernemingsraden.” De formules van Hutten Metaal en Delta heeft hij in de afgelopen jaren ook naar Oost- Duitsland gebracht. En hij is nu bezig in Roemenië. “Enerzijds omdat ze daar ook net zo goed werken voor veel minder geld, anderzijds omdat ik in Beerzerveld geen kant meer op kan. En ik was stomverbaasd dat ik nog geld toe krijg ook om naar Roemenië te gaan. We zijn stapelgek in dit land.” Inmiddels is gedeputeerde Rietkerk zich met de problemen in Beerzerveld gaan bemoeien. Officieel op uitnodiging van Plaatselijk Belang, omdat hij het lokaal bestuur niet keihard voor het hoofd wilde stoten. Daarom stond er ook geen gesprek met Hutten gepland. Maar toen Rietkerk ter plaatse rondliep nam hij de uitnodiging voor een kop koffie aan. “De man van Plaatselijk Belang zei dat Hutten een paar goede overzichtsfoto’s heeft die de situatie verduidelijken,” zegt Roetkerk effen. Hij ziet mogelijkheden om een paar huizen te verplaatsen. Maar wil er niet te veel op vooruit lopen. Een volgend hoofdstuk? Rietkerk is geen Ten Oever, Kobus of Mulder. Rietkerk is een slimme bestuurder, gevormd in Den Haag in de top van het CDA.