Volautomatische strooiers weten waar ze zijn en hoeveel ze moeten strooien

Nido helpt Noorwegen

Terwijl de winters in Nederland vooral bestaan uit dagenlange, troosteloze buien, weet een bedrijf in Holten alles van het berijdbaar houden van de wegen. Zelfs vanuit Noorwegen, waar ze toch wel iets weten van kou en sneeuwruimers, komen ze in Holten vragen om advies bij het bedrijf Nido, onderdeel van Schmidt. Nido deed vorig jaar zelfs mee in de strijd om de innovation-award in Overijssel met de ontwikkeling van een nieuwe strooiwagen die alleen bij permafrost gebruikt kan worden.

André Oosting (53) is sinds oktober 2001 directeur van Nido. Van huis uit is hij werktuigbouwer en praat erg enthousiast over zout, strooiers en stroefheid. Oosting zit bij Nido ongetwijfeld beter op zijn plaats dan bij zijn eerdere bazen Wavin, Synbra en Twentsche Kabel. Het liefste zag hij elk jaar in Nederland een flink pak sneeuw vallen. “Dat betekent dat er veel sneeuwruimers en gladheidbestrijders van ons de weg op moeten. Dat betekent slijtage, onderhoud, service.” Nido in Holten verkoopt jaarlijks zo’n 1500 machines (met een inhoud van een halve tot twaalf kuub: “Een uitzondering hoor, dat was onlangs een machine voor Japan”) die op een vrachtauto gemonteerd kunnen worden waarmee de gladheid op de wegen bestreden wordt. Die 1500 machines betekenen niet alleen dat Nido in Europa een derde van de markt heeft, maar is ook goed voor een omzet van ongeveer 45 miljoen euro en een rendement van een kleine 10%. Nido is onderdeel van het Duitse Schmidt dat ook als merknaam is verkozen van de veegmachines, sneeuwruimers en strooiers die het internationale concern maakt (totale omzet 220 miljoen euro) en voor 99,5% eigenaar van het Duitse investeringsbedrijf BW Kap. “Een strooier van zo’n 7 kuub met een beetje uitrusting kost ongeveer 25 duizend euro.” En voor dat geld zit een Nederlandse strooier jaarlijks tussen de 50 en 100 uur op de weg.

Werknemers

De (internationale) kennis en kunde van Nido dat nu nog op een onooglijk bedrijventerrein in het centrum van Holten zit, stamt uit 1949 toen de plaatselijke smid Klein Velderman sneeuwploegen begon te lassen. Daarna ook eenvoudige strooiers. Nido zal voor 2007 verhuizen naar het nieuwe industrieterrein Vletgaarsmaten. Bij het bedrijf werken 230 mensen in vaste dienst, in de maanden augustus tot januari loopt dat aantal op tot 280 die bovendien dan werkweken maken van 45 uur wat in het voorjaar gecompenseerd wordt. De werknemers hebben in het verleden overigens nog een belangrijke rol gespeeld bij het bedrijf. Want begin jaren tachtig verkocht de smid Klein Velderman zijn bedrijf aan Thyssen-Bornemisza dat het weer doorverkocht aan de Duitser Alfred Schmidt die beginjaren negentig failliet ging. Voor de doorstart hebben de toenmalige werknemers zich via acties hard gemaakt.

Satelliet

Op het kantoor van Oosting staan veertig verschillende flesjes met gladheidbestrijdingsmiddelen. Elk land heeft eigen wensen en eigen regels. En of Nido daar dan een strooier bij wil maken. “We hebben tegenwoordig strooiers die veel nauwkeuriger strooien en daarbij ook het zout beter verdelen, waardoor er minder zout in de berm komt. Vroeger gebruikten we 40 gram per vierkante meter, nu nog maar zeven. We werken met snelheidsafhankelijke dosering zodat je bij het stoplicht geen lading zout meer over je auto krijgt. En we gaan binnenkort een eerste proef doen met volledig automatisch strooien, dat wil zeggen dat de strooier aan de hand van zijn GPS-positie (via de satelliet) weet waar hij is en volledig geprogrammeerd zijn werk doet. Op dit moment kunnen we al met een soort thermometer achter op de strooier de temperatuur van het wegdek meten en afhankelijk van de wegdektemperatuur het dooimiddel doseren.” “Wij zijn in Nederland gewend aan zwarte wegen. Wij houden niet van sneeuw op de weg. Daar kunnen we ook slecht mee omgaan. Je krijgt ook heel snel in Nederland het advies om maar thuis te blijven.” De uitdaging moet Nido zoeken in Scandinavië. Voor Noorwegen heeft Nido een strooier ontwikkeld die beijsde wegen stroef maakt. Voor die strooier was Nido genomineerd voor de Overijssel Innovation Award. “Zout werkt tot min 12 graden, met calciumchloride tot min 16. Als het langdurig – 20 is, dan moet je wat anders. In Scandinavië werd split gestrooid op de wegen. Maar wegen waar sneeuw en ijs op vast gereden is, daar had het geen effect meer. Daar moest men meer keren per dag split uitrijden en dan nog wordt het spul van de weg gereden. Daar hebben wij een oplossing voor verzonnen. Wij hebben een apparaat ontwikkeld wat warm water vermengt met zand en dat uitstrooit over de bevroren weg. En die klodders modder vriezen vast waardoor je een soort van schuurpapiereffect krijgt.” “De Noorse luchtmacht was niet overtuigd; die heeft uitgebreid geëxperimenteerd met een helikopter boven de weg en met staalborstels. Maar het spul bleef liggen.” Roemenië In Nederland levert Nido aan de gemeenten, provincies en rijkswaterstaat. De gemeentelijke herindeling zag Oosting dan ook met lede ogen aan. Het onderhoud en schoonhouden van wegen zal in de toekomst deels worden uitbesteed aan private bedrijven. In Canada (waar Volker Wessels Stevin een partner is) en Engeland gebeurt dat al. “We zitten in een soort overgangsfase. Die bedrijven krijgen een contract voor drie jaar en hebben geen zin om nieuwe machines van ons af te nemen.” Het ligt in de lijn der verwachting dat de nieuwe contractant verplicht zal worden de apparatuur van zijn voorganger over te nemen. Zo werkt het bijvoorbeeld ook in de aanbestedingen van het openbaar vervoer. Een strooier van Nido gaat met onderhoudscontract zo’n dertien jaar mee. “Een strooier kun je vergelijken met een brandweerauto, je hoopt dat je hem nooit nodig hebt, maar op het moment dat je hem nodig hebt, moet hij het wel doen. Daar staan wij dan ook garant voor, ook met ons serviceapparaat.” De tweedehandjes verkoopt Oosting hooguit aan Roemenië of gaan de schrootbak in. “Ik ga mijn eigen markt niet verpesten.”