Topondernemers hangen aan de lippen van voormalige ‘wonderboy’ Joep

‘Ook met Stork gaat het de verkeerde kant op’

Joep van den Nieuwenhuyzen is nog maar zelden in Nederland. Hij heeft (met RDM-Holding) tegenwoordig bedrijven over de hele wereld.

“Nederland gaat naar de donder. Nederland moet als de gesmeerde bliksem investeren in industrie. Want een gezonde economie draait op drie pijlers, op handel, dienstverlening én industrie,” hield Joep A.J. van den Nieuwenhuyzen (47) onlangs een paar honderd directeuren/grootaandeelhouders van het Nederlandse bedrijfsleven voor tijdens een besloten bijeenkomst in Zwolle. Van den Nieuwenhuyzen was in de jaren tachtig de wonderboy, de ideale schoonzoon met de immer aanwezige lach en volgens erg veel vrouwen hele mooie ogen. Hij werd verketterd na de HCS-affaire, waarvan hij inmiddels (tot aan de hoogste rechter) is vrijgesproken. Hij herhaalt zijn kunstje van opkopen van verliesgevende bedrijven (nu vanaf Curaçao) onder de naam RDM-Holding. Volgens Quote succesvol, want de redactie noteert hem voor 90 miljoen euro.

Begin jaren negentig was Van den Nieuwenhuyzen te gast in Enschede bij het programma Memphis van Radio Oost (dankzij de vroegere Twentevisiehoofdredacteur Gerben Kuitert). Hij beloofde toen ooit terug te komen. “Dat lukt echt niet. Het spijt me. Ik reis tegenwoordig ontzettend veel, ik ben een week in de maand in China en Azië, een week in Europa, een week in Amerika en een week in Zuid-Amerika, Curaçao, Aruba. Op die plaatsen zitten mijn bedrijven. Daar vindt de productie plaats. Daar zitten mijn klanten die zorgen dat de producten worden afgezet. Enschede past niet in dat schema.”

Holec Holland

In 1983 kocht Joep van den Nieuwenhuyzen zijn eerste bedrijf: Machinefabriek Stramproy. Het bedrijf bestaat niet meer. “Ik ben eigenaar geweest van 118 bedrijven, 115 daarvan bestaan nog steeds. Ik volg die bedrijven nog steeds, praat met mensen uit die ondernemingen, want die bedrijven heb ik ooit gekocht op een kritisch moment in hun bestaan. Ik wil weten hoe het met die bedrijven gaat, hun strategie en hun positie. Ja natuurlijk weet ik van de problemen van Holec Holland. Ik heb nu geen interesse om het bedrijf over te nemen, want wij leveren als RDMHolding complete systemen, voertuigen, helikopters, vaartuigen. We zijn juist uit de componentenbouw gestapt omdat we de totale systeemverantwoordelijkheid willen hebben. Holec Holland past dus minder in onze strategie dan vroeger bij Begemann.” De vroegere Holec-directeur Peter Dènis kan het bloed wel drinken van Van den Nieuwenhuyzen. “Ik was niet enthousiast over de wijze waarop Holec vanuit Begemann werd begeleid.” Later kwamen ze elkaar nog een keer tegen toen Van den Nieuwenhuyzen zich bij De Schelde meldde, waar Dènis als interim-manager werkte. “Ik heb gezegd: ‘de dag dat jullie met hem in zee gaan, ben ik weg’.” Van den Nieuwenhuyzen zit bij overleg waarbij ook vertegenwoordigers van Thales zitten. Waar Thales een hele ploeg specialisten meeneemt, doet Van den Nieuwenhuyzen het bijna alleen. “Hij werkt heel sterk op gevoel, op routine en inzicht,” aldus een van hen.

Joep en Jeroen

Begemann was een beursgenoteerd bedrijf dat voortdurend in het nieuws stond. Joep werd vereerd, niet alleen door banken en beleggers, maar zelfs door werknemers en bonden. Van den Nieuwenhuyzen pakte de zaken slim aan, hij kreeg hopeloos verliesgevende bedrijven voor niets aangeboden en met financiële deals gebruikte hij het aandeel Begemann dat tot een recordhoogte steeg van 191 gulden. De overname van automatiseringsbedrijf HCS luidde de ondergang van Begemann en hemzelf in. Ineens waren Begemann en Joep besmet. De banken dwongen hem bedrijven (zoals Holec) te verkopen omdat de Begemann-aandelen (als onderpand gegeven) in waarde begonnen te dalen. Joep stapte uit Begemann, nam een paar bedrijven (zoals RDM) mee voor 50 miljoen gulden en verhuisde naar het verste deel van Nederland om opnieuw te beginnen. Broer Jeroen besloot niet veel later tot uitverkoop. Inmiddels heeft Begemann alleen nog een aandeel in het beursgenoteerde Nederlandse computerbedrijf Tulip. “Ik ben nu bezig met de bedrijven zelf, terwijl ik vroeger het grootste deel van mijn tijd kwijt was aan analisten, beleggers en journalisten. Ik kan je zeggen: dat bevalt me uitstekend.”

Wij moeten de kennis hebben en uitbreiden

Droom

Joep van den Niewenhuyzen had twintig jaar geleden een droom: hij wilde de kwakkelende Nederlandse industrie (zoals DAF, Fokker, Hoogovens, RDM) onderbrengen (via uitruil van aandelen) in één groot Nederlands concern. “We moeten er alles aan doen om de industriële sector in Nederland in stand te houden. Als we de kennis en kunde bundelen van de technische universiteiten, van de kenniscentra en van de industrie, dan ben ik ervan overtuigd dat we onze kennisvoorsprong uitbouwen. Dat lukt het beste met één industriële holding die voldoende cashflow genereert om te blijven investeren in voortdurende productontwikkeling en hogere kennis. Als we dat niet doen dan is de industrie gedoemd te verdwijnen. Met Fokker en DAF hebben we de voorbeelden gezien. Ook met Hoogovens en Stork gaat het de verkeerde kant op.”

Als minister van EZ had ik mijn filosofie in praktijk willen brengen

Minister Joep

“Wij moeten in Nederland de kennis houden van complete systemen, complete producten, de eindverantwoordelijkheid voor de industriële ontwikkeling. Dus niet alleen componenten. Componenten bouwen kan iedereen over de hele wereld en veel goedkoper. Wij moeten blijven ontwikkelen en kennis opbouwen. Een deel van de productie kunnen we uitbesteden aan lagelonenlanden, maar wij moeten de kennis hebben en uitbreiden. Ik heb bedrijven in Azië en ik ben onder de indruk hoe snel een land als China vooruitgang boekt. Het duurt niet lang meer of die landen staan op hetzelfde niveau als wij.” Volgens Van den Nieuwenhuyzen is er na Koos Andriessen geen minister van Economische Zaken geweest met een goede industriepolitiek. “Jorritsma en ook Wijers misten dat.” En daarom stelde hij zich kandidaat als minister namens de LPF. “Dan had ik mijn filosofie in praktijk willen brengen.”