Opvallend veel Twentenaren tuimelen in aandelen-leaseconstructies

Legio Lease Verlies

In de folders van Legio Lease (en de andere aanbieders) heeft nooit gestaan dat de mensen niet alleen hun ingelegde geld kwijt zouden kunnen raken, maar zelfs met een dikke schuld achter zouden kunnen blijven.

We noemen hem Harry. Hij is verkoopleider in een modezaak in Enschede; hij is niet meer de allerjongste (50 jaar), gescheiden, drie kinderen in de leeftijd van 15, 18 en 21 jaar die hij een extraatje gunde. Hij had een spaarcentje en een zakelijke meevaller. Hij hoorde verhalen om zich heen van mensen die zakken vol geld verdienden op de beurs. En hij wilde meedoen. Hij sloot voor zichzelf en zijn kinderen in totaal vijf contracten af bij Legio Lease. Die hadden hem met folders gek gemaakt: winstvertiendubbelaar en andere fraaie namen. Maandelijks betaalt hij bijna 390 euro (850 gulden: een contract van 250 gulden en vier van 150). Dat doet hij inmiddels een kleine vier jaar; in totaal heeft hij 38.000 gulden belegd. Contractueel moet hij nog ruim een jaar dat geld maandelijks ophoesten. Hij informeerde onlangs bij Legio Lease naar zijn tegoed: hij staat nu voor 14.000 euro ‘rood’. Op dit moment heeft Legio Lease Harry 70 mille in Nederlandse guldens gekost.

Het verhaal van Harry die niet met zijn echte naam in Twentevisie wil omdat hij zich schaamt, is niet uniek. Er zijn in Nederland meer dan 26.000 Harry’s van wie bekend is dat ze de boot zijn ingegaan. Opvallend veel mensen uit het oosten van het land. Nog dagelijks melden zich gemiddeld dertig mensen bij de stichting Leaseverlies (postbus 824, 2501 CV Den Haag, website: www.leaseverlies.nl). Legio Lease had dan wel in de pers een slechte naam opgebouwd, maar dat werd opgelost door de rechtsopvolgers, Bank Labouchere werd in 2000 gekocht door Dexia van Aegon voor 900 miljoen euro. Ook de schaatssponsor Spaarsselect heeft overigens slachtoffers gemaakt door leasecontracten van Legio Lease en Labouchere als tussenpersoon af te sluiten. Het verhaal is niet nieuw. Consumentenprogramma’s, kranten en tijdschriften hebben uitvoerig bericht over de gelukszoekers die via Legio Lease hun spaarcenten dachten slim weg te zetten. En de eerlijkheid gebiedt te zeggen dat er ook vele duizenden mensen in het verleden zijn geweest die wel dik verdiend hebben aan de constructie. Zoals Henny, een directeur van een middelgrote onderneming in Hengelo. “Ik heb zo’n 20 mille verdiend, met het laatste contract verlies ik geld, maar per saldo houd ik er wel aan over. Ik ben een actieve belegger, heb de folders ook gelezen en ik heb me ook nooit gerealiseerd dat het erg fout kon aflopen. Ja, ik heb geluk gehad.” Om het leed nog te verergeren kwam de rente (die eerst wel fiscaal aftrekbaar was) volledig voor eigen rekening. In 2000 werd het belastingdouceurtje geminimaliseerd, in 2001 bij de invoering van het nieuwe belastingstelsel werd het helemaal afgeschaft.

Winstvertiendubbelaar

Banken zijn altijd in de weer met het bedenken van nieuwe constructies. Vele folders en advertenties verschenen in de gouden jaren op de beurs: AEX Plus Effect, Altijd Doen Plan, Beleggen met bonus, Beleggen met korting, Bespaarplan, Cash Clicken Geldmandje Lease-Service, Koersklimmer, Koersleasen, Kwakkel- Koers Lease-Service, Renteremmer, Safeleasen, Security Effect, Spaar Extra, Spaarleasen, Winstverbeteraar, Winstverdriedubbelaar, Winstvertiendubbelaar, en ongetwijfeld vergeten we er nog een flink aantal. Het systeem is simpel. Je sluit een contract af. In die tijd koopt de bank vast aandelen voor je (dus met een deel eigen geld en een veelvoud aan geleend geld), de contractant betaalt maandelijks een huurprijs. En als die aandelen nog maar flink stijgen, komt het allemaal goed. De bank verdient er altijd er goed aan, en ze loopt geen risico. Dat bleek in de afgelopen tijd toen de aandelen fiks daalden. De klant betaalt niet alleen de huurprijs, het bewaargeld en andere premies, maar draait ook op voor de waardevermindering van de aandelen: de hefboom die zijn winst in de stijgende beurs had moeten versterken, werkt nu extra negatief. De aandelen zijn tenslotte in juridische zin van de klant.

Schulden

Er zijn mensen die de overwaarde van hun huis hebben belegd, andere hebben flinke leningen afgesloten om met aandelen te speculeren. Die mensen konden allemaal bevroeden dat met een beurscrash zij hun centjes kwijt zijn. In de folders van Legio Lease (en de andere aanbieders) heeft nooit gestaan dat de mensen niet alleen hun ingelegde geld kwijt zouden kunnen raken, maar zelfs met een dikke schuld achter zouden kunnen blijven, zoals in het geval van Harry die van ellende niet weet hoe hij zijn schuld van nu 14.000 euro ooit moet betalen. Zijn spaarcenten zijn al verdwenen. En de schuld kan nog oplopen. Stoppen met het contract kan natuurlijk, maar dan wordt de resterende inzet van de klant contant gemaakt. Een optie is het contract te verlengen in de hoop dat in de komende jaren de beurs weer aantrekt. “Dat adviseerde die dame van Legio Lease ook die ik belde voor overleg,” vertelt Harry. “Als je een contract afsluit, dan zijn ze verschrikkelijk vriendelijk. Ik heb in de afgelopen maanden een paar keer wanhopig gebeld, nu zijn zo arrogant als de pest. Ze zeggen gewoon ‘jij hebt je handtekening onder het contract gezet en zie maar hoe je het redt’. En dat is natuurlijk ook zo, maar ik heb de folder goed gelezen en daar stond nergens dat ik in de schulden kon komen.”

Ik heb me ook nooit gerealiseerd dat het erg fout kon aflopen

Schadeclaim

Harry heeft zich inmiddels ook aangemeld bij de Stichting Leaseverlies. De Stichting heeft mr. W.M. (William) Schonewille van het in beleggingsklachten gespecialiseerde advocatenkantoor Barents & Krans Advocaten Notarissen in Den Haag ingeschakeld als advocaat. De Stichting wordt gesteund door de Consumentenbond en de Vereniging van Effectenbezitters (VEB). “Ik ben in onderhandeling met Dexia Bank Nederland. Ik heb toegezegd geen slechte dingen over de bank naar buiten te brengen, anders stopt de bank de gesprekken,” laat Schonewille weten. Hij bevestigt dat hij een schadeclaim gaat indienen, maar hij wil niets zeggen over de hoogte. Volgens de Volkskrant van 31 juli 2002 gaat het ‘om de hoogste claim ooit’ in Nederland. Het totaal beheerd vermogen bij Legio Lease bedraagt overigens 4,3 miljard euro (verdeeld over 350.000 contracten). De Stichting Leaseverlies stelt dat Legio Lease zijn zorgplicht tegenover de klanten niet is nagekomen. Die plicht is uitgewerkt in de Nadere Regeling Toezicht Effectenverkeer. Waarbij de productaanbieder op de hoogte moet zijn van de kwaliteit van de klant. En dus mensen als Harry had moeten informeren over de risico’s. Over het leaseproduct is erg veel negatieve publiciteit geweest, dus mensen die er pas recentelijk op in gingen, hadden beter moeten beter. Harry kan geluk hebben, want de kans is zeker aanwezig dat Legio Lease als schikking de schulden kwijtscheldt. Nog los van de mogelijke schadeclaims waarover onderhandeld wordt, heeft Dexia Bank Nederland in het tweede kwartaal van dit jaar opnieuw een forse voorziening getroffen om de post dubieuze debiteuren (mensen met aandelen-leasecontracten) af te dekken. In het eerste kwartaal had Dexia voor dit risico al een voorziening van 32 miljoen euro getroffen, in het tweede kwartaal is daar nog eens 26 miljoen euro aan toegevoegd. Vorig jaar was dit stroppenpotje in het leven geroepen met 24 miljoen euro. Niet voor niets want sommige klanten hebben serieuze betalingsproblemen (in totaal is dat al opgelopen tot 8 miljoen euro) als gevolg van de aandelenlease. Hoe het ook afloopt, onze Harry is in elk geval zijn appeltje voor de dorst kwijt.

Ruim 6000 mensen die via Legio Lease in aandelen hebben belegd, voelen zich bekocht. Na een oproep van het televisieprogramma Radar hebben zij hun klachten verstuurd naar moederconcern Dexia en toezichthouder Autoriteit Financiële Markten. In het televisieprogramma werd gesteld dat de grootste aanbieder van aandelenlease zijn klanten structureel tekort doet bij de aan- en verkoop van aandelen voor de ‘winstverdriedubbelaar’. Een en ander zou blijken uit een onderzoek van de Erasmus Universiteit Rotterdam. De AFM heeft bevestigd de leaseconstructie te onderzoeken. Normaal gesproken doet de AFM geen uitspraken over zaken die zij in onderzoek heeft. Maar van die regel is zij nu afgeweken vanwege de onrust onder beleggers. De Dutch Securities Commission heeft eind april Legio aansprakelijk gesteld voor de verliezen van een belegger. Legio is het er niet mee eens en gaat in hoger beroep.