Rintje Ritsma zet alles opzij voor goud op de 5 km in Salt Lake City

‘Marc Tuitert is niet mijn opvolger’

Rintje Ritsma is voor een schaatser stokoud: “Ik ga niet te lang door, als ik niet meer mee kan op het hoogste niveau, stop ik direct.”

Rintje Ritsma is ontegenzeggelijk het boegbeeld van schaatsend Nederland. Maar Olympisch goud wordt voor hem heel moeilijk, beseft hijzelf ook. Tot nu toe behaalde hij twee zilveren en drie bronzen medailles en een tiental nationale Europese en wereldtitels. Hij had gehoopt in 1998 de prestatie van Schenk (drie keer goud in Sapporo, 1972) te evenaren. Het werd een teleurstelling. Toch zal Ritsma de boeken ingaan als de man die het schaatsen definitief heeft veranderd. In Marc Tuitert uit Holten ziet hij voorlopig geen opvolger. En Ritsma hoeft zich geen zorgen te maken over zijn toekomst. Hij heeft al een aanbieding op zak van het bedrijf X-tend uit Wierden.

“Ik richt me dit seizoen in elk geval weer op het Europees en Wereldkampioenschap. Nog niet op de afstanden. Ik ben nog niet echt bezig met de Olympische Spelen. Opvallend is dat de schaatsers die goud winnen vaak in de periode daaraan voorafgaand geblesseerd zijn geweest. Waarna ze optimaal en uitgerust aan de start verschijnen. De druk bij de reële kanshebbers is ook vaak erg groot om dan te presteren. Dat hebben we met Marianne Timmer en Gianni Romme gezien. En ineens boven zichzelf uitstijgen; in de wedstrijden die daarna kwamen konden zij hun Olympische prestaties niet herhalen. Ja, daar baal ik van, dan heb ik toch iets verkeerd gedaan. Want ik kan redelijk pieken in een seizoen maar toch ook de worldcup-wedstrijden op een hoog niveau meedraaien. En dan blijkt het toch moeilijk om tijdens de Olympische Spelen boven jezelf uit te stijgen,” vertelt de bijna 30-jarige Rintje Ritsma over zijn frustratie.

Blessuregevoeliger

“Ik ga zeker niet te lang door, daar ben ik niet bang voor. Als ik niet meer mee kan op het hoogste niveau, of het niet meer leuk vind, stop ik direct. Ik blijf er lol inhouden omdat ik elk jaar nog een beetje vooruitgang boek. Ja, echt waar, dat gebeurt nog steeds. Vorig jaar bijvoorbeeld heb ik ontzettend veel vooruitgang geboekt op de sprint. Veel meer dan ik had verwacht. En ik weet van mezelf dat als ik meer train op de lange afstanden ik daar ook beter op zal presteren. En in die wetenschap zie ik de Olympische Spelen in Salt Lake City met vertrouwen tegemoet. Ik merk wel dat ik blessuregevoeliger ben dan toen ik 23, 24 jaar was. Ik heb vaker last van mijn rug.” Een schaatser van 30 is oud, van 32 jaar (in 2002 bij de Olympische Spelen) zelfs stokoud. “Dat klopt, maar je moet niet naar het verleden kijken. Schaatsen is nu een profsport. Vroeger, nog in de tijd van Vergeer en Van der Duim, schaatsten die jongens op het hoogste niveau mee en daarna gingen ze werken aan hun maatschappelijke carrière. Het schaatsen is nu ons werk. We leven als een topsporter en kunnen dus ook langer mee. Alle schaatsers gaan langer door, niet alleen ik. Ik train dagelijks tussen de twee en vier uur, ik sta bijna elke dag op het ijs. Ik ben nu echt bruin, we trainen veel in Spanje, veel fietsen.

‘Zonder mij had Gianni Romme nooit een gouden medaille gewonnen’

Rally-rijden

“Voor de Olympische Spelen twijfel ik nog tussen de 1500 meter en de vijf kilometer. De 1500 meter was altijd mijn sterkste afstand, maar de explosiviteit verdwijnt naarmate je ouder wordt, dus ik denk op de vijf kilometer beter uit de verf te komen. Ik heb mezelf nog nooit voorbereid op één afstand. Bij de eerdere Spelen waaraan ik meedeed kwam ik uit op drie afstanden en dan blijf je allround trainen. En daardoor kwam ik op elke afstand iets te kort. Dit jaar wil ik zo zuinig mogelijk met mezelf omspringen en vanaf volgend jaar wil ik me helemaal concentreren op de Spelen. Ik wil na het WK in februari 2001 stoppen, op vakantie gaan en dan in april al de zomertraining oppakken om een zo breed mogelijke ondergrond te kweken.” Dus ook geen randgebeuren; Ritsma zal dan ook stoppen met het surfen, skiën en rallyrijden. Sporten waarin hij ook uitblinkt. “Alleen met teamsporten kan ik niet uit de voeten, ik kan slecht tegen mijn verlies en wil alleen mezelf de schuld kunnen geven. Als mijn rallyauto ermee ophoudt, sta ik inderdaad tegen die auto te beuken.”

Schaatsmiljonair

In niets deed Rintje Ristma denken als 20- jarige aan een rebel die hij uiteindelijk wel geworden is. “Een blozend gelaat in het kielzog van Zandstra met wie ik een afspraak had en die vroeg of hij een vriendje mocht meenemen. Vanaf het begin heb ik een uitstekende relatie met Ritsma, een echte topsporter, op alle gebied,” prijst Ado Huisman, directeur van het sportkledingbedrijf X-tend met vestigingen in Wierden en Leusden. Hij zou niets liever zien dan dat Ritsma zo snel mogelijk bij hem in dienst komt. “Hij kan komen wanneer hij wil.” Ritsma zelf hoeft zich als eerste schaatsmiljonair van Nederland niet direct druk te maken over zijn toekomst. “Ik ga ervan uit dat mijn schaatsploeg (Sanex) ook na de Spelen van 2002 doorgaat. Misschien kan ik daar nog wat doen, maar ik ben er nog niet erg mee bezig. Ik ken het aanbod van Huisman met wie ik al tien jaar een vriendschappelijke en zakelijke relatie onderhoud, daarom doe ik voor hem soms ook PR-werk.”

Te weinig respect

De schaatssport in Nederland is dankzij Ritsma geprofessionaliseerd. Niet alleen wordt het grote geld nu verdiend, ook krijgen veel meer schaatsers een kans, waar vroeger slechts een handjevol doordrong tot de kernploeg. “Als er geen andere ploegen waren ontstaan, als ik en Martin Herschmann niet waren weggaan, had bijvoorbeeld Gianni Romme nooit de kernploeg gehaald en had hij nooit een gouden medaille gewonnen,” zegt Ritsma op een toon waaruit blijkt dat hij vindt dat hij te weinig respect krijgt voor zijn revolutie in de schaatssport. “In één seizoen kan een sporter heel veel groeien als hij de faciliteiten maar krijgt. Ik verwacht geen schouderklopje van de KNSB, dat hoef ik ook niet, want ik heb het allemaal in eerste instantie voor mezelf gedaan om betere trainingsmiddelen te creëren. En dat andere schaatsers daar nu zonder iets voor te doen van mee profiteren, soit. Voor Spaarselect is er zelfs nauwelijks iets veranderd, die zijn met zijn allen overgestapt van de bond naar een nieuwe ploeg. Romme heeft zich daardoor sterk kunnen ontwikkelen. Voor mij zou het niets zijn, ik wil een klein groepje om me heen.”

Marc Tuitert

“De schaatsen waar Heideman nu op schaatst, heb ik ook al uitgeprobeerd. Er is een enorme technische ontwikkeling gaande. Als iets echt goed is, kun je er direct goed op weg. Voor de rest ben ik er niet heel blij mee, want je moet het wel tijdens de training uitproberen. En dat kost toch kostbare trainingstijd, het kan zelfs ten koste gaan van je coördinatie.” Marc Tuitert reed in de zomer een wereldrecord. “Dat lijkt gek, maar dat heeft te maken met de warmte, daar reageert je lichaam vaak heel goed op. Dan ben je veel soepeler dan in de winter. Bovendien is schaatsen een coördinatiesport, als je dat veel achter elkaar doet zoals in de winter, dan zijn toptijden bijkans onmogelijk. Ik sluit niet uit dat EK’s en WK’s over een paar jaar in de zomermaanden worden gehouden.” “Mijn opvolger rijdt nog niet rond. Ja, Marc Tuitert rijdt wel hard. In Calgary. Niet in Nederland. Tot op heden beheerst de oude garde de wedstrijden. Ik ben niet onder de indruk van Marc Tuitert, ik zie in hem niet mijn opvolger.”

De kans dat Rintje Ritsma bij de volgende Olympisch Spelen zijn droom, een gouden plak, binnenhaalt, is klein. Zijn persoonlijke records zijn afgezet tegen de staande wereldrecords die geen van alle op zijn naam staan.

Afstand Snelste tijd Ritsma Wereldrecordtijd

500 meter 35.9 34.7
1.000 meter 1.10.19 1.08.55
1.500 meter 1.47.57 1.46.43
5.000 meter 6.25.55 6.21.49
10.000 meter 13.28.19 13.08.71