Jan van Halst wil van FC Twente meermaken dan alleen een voetbalclub

Mensen willen bij winnaars horen

Het zou erg arrogant zijn om te denken dat Jan van Halst (38) zijn positie als manager commerciële zaken van FC Twente uitsluitend te danken heeft aan de opleiding sportmanagement aan Saxion Hogescholen. “Maar die studie heeft mijn ogen wel geopend.”

Voor Jan van Halst ging je niet naar het stadion en ga je niet naar het stadion. Maar als hij er niet is, mis je hem. “Op alleen mijn voetbalkwaliteiten had ik het waarschijnlijk niet gered. Af en toe schoot ik wel een bal goed en dan zeiden ze ‘hij kan nog voetballen ook’. Maar ik was vooral druk met de organisatie op het veld.” Het atheneum in zijn geboorteplaats Zeist, Saxion en de KNVB (waar hij vorig jaar de Masterclass volgde, opgezet voor leidinggevenden van Betaald Voetbal Organisaties om kennis en structuur – zoals het schrijven van een businessplan – over te brengen) ten spijt, Jan van Halst kreeg zijn allerbeste opleiding op het veld. “Ik moest het van heel veel trainingsuren hebben en ik vond dat iedereen op het veld gas moest geven.” En dat vertelde hij zijn collega’s ook ondubbelzinnig. Maar niet iedereen is hetzelfde, niet iedereen kan op dezelfde manier benaderd worden, heeft hij door schade en schande geleerd. “De linksbuiten denkt anders dan de keeper. In mijn eerste jaar bij Twente viel ik vooral op dankzij de stapel gele en rode kaarten. Er was veel ruzie in het team. Rob Baan was de eerste die me daar op wees en later ook Hans Meijer.Toen ik ouder werd, zag ik zelf ook dat ik het anders moest aanpakken; ik moet respect hebben voor andermans mentaliteit en kwaliteiten.” Strijd leveren, anderen aanmoedigen, wijzen, de bal inleveren bij iemand die wel goed kan voetballen en natuurlijk veel praten, het leverde hem ook in het veld geen windeieren op. “Om het aantal kaarten te beperken, sprak ik veel met de scheidsrechter. Dan zei ik ‘volgens mij zit ik tegen rood aan, je moet me helpen, want ik wil er niet uit’. En dat deden sommige scheidsrechters ook.” De basis voor zijn huidige baan was daarmee gelegd. Een misvatting over Van Halst: hij wordt in veel verhalen neergezet als een ‘Utregs’ straatschoffie. Dat past wellicht mooi bij zijn manier van voetballen, de werkelijkheid is anders. Van Halst is de jongste (hij heeft twee oudere zussen) uit een keurig Zeister gezin, waar pa de kost verdiende als sportleraar in ambtelijk verband. “Ze wonen inmiddels allemaal in het Oosten.”

Psychologische oorlog

Bij Ajax was de persoonlijkheid van Van Halst al zover ontwikkeld dat hij de psychologische oorlog met trainer Co Adriaanse uiteindelijk won. Het bleek achteraf zelfs het hoogtepunt uit zijn loopbaan. Niet die ruzie met Adriaanse, maar om aan het einde van dát seizoen met de kampioensbeker in zijn handen te staan. Een foto uit de één-nalaatste wedstrijd tegen Den Bosch bewaart Van Halst op zolder. Het is een bijna manshoge plaat waarop hij staat afgebeeld als een onverzettelijke held, getooid met een bloederige tulband. Zijn hoofd heeft hij eerder die wedstrijd opgehaald aan de noppen van een tegenstander. De vastberadenheid druipt van de foto (van fotograaf Heus) af. Dat seizoen was voor Jan van Halst in vierendertig wedstrijden het leven. De overgang naar het mondaine Amsterdam waar trainer Co Adriaanse hem op zeer onfatsoenlijke wijze uit de selectie zette en naar kleedkamer2 verbande; uitsluitend omdat Van Halst in zijn ogen het Ajax-niveau miste. Van Halst bleef zich vervolgens wezenloos trainen en zich professioneel opstellen. Adriaanse werd ontslagen en zijn opvolger Ronald Koeman haalde Van Halst terug. Ook nu, jaren na datum geen eindeloze stroom scheldwoorden aan het adres van Adriaanse, die zich overigens – dat tekent de man ook – na zijn ontslag bij Ajax kwam verontschuldigen in kleedkamer 2(!) bij Van Halst voor zijn gedrag. Na dat seizoen verkaste Van Halst naar Vitesse waar hij veel geblesseerd was en in de loop van het seizoen zijn contract inleverde omdat hij niet bracht wat de Arnhemmers en hijzelf hadden verwacht.

Samenwerking FC Twente-Saxion

De Saxion academie Toegepaste Kunst en Techniek (TKT) werkt sinds augustus van dit jaar samen met FC Twente. Volgens FC Twente wordt in eerste instantie vooral de expertise van de opleiding en de studenten op het gebied van internetcommunicatie ingezet. Zo werken TKT-studenten nu in de praktijk aan de ontwikkeling van de FC Twente- website, redactionele werkzaamheden en opnames van persconferenties en interviews in en rondom het Enschedese Arkestadion.

Scheidsrechterstruc
Joop Munsterman haalde de Twentse volksheld terug. “Die zei ‘je moet wat doen bij de club’. Ik wilde technisch directeur worden. ‘Die hebben we al’, zei hij.” Dankzij zijn door Saxion verkregen inzichten ging hij werken op de commerciële afdeling. “De link leggen tussen bedrijfsleven en sport.” Inmiddels is hij eindverantwoordelijke voor de commerciële gang van zaken bij FC Twente, inclusief de fanshop, de marketing en de communicatie, in totaal circa vijftien mensen. Voor de uitbreiding van het nieuwe stadion heeft hij in teamverband het hele verkoop- en productenplan geschreven. Want geen misverstand, de voornaamste reden voor de uitbreiding van het Arke Stadion is de wens financieel en daarna sportief te groeien, dus wordt er stevig nagedacht over nieuwe voorzieningen voor met name het bedrijfsleven. Het gros van de nieuwe luxe stoelen is overigens al verkocht. En dat heeft veel, zo niet alles te maken met de prestaties op het veld. Mensen willen bij winnaars horen. “Toch willen we rond FC Twente een bepaalde sfeer creëren waardoor we niet helemaal afhankelijk zijn van het voetbal. De mensen moeten een warm gevoel bij de club hebben dat ze niet afhaken als het sportief tegenzit. De avonden voor de businessclubs moeten top zijn, maar ook op sociaal-maatschappelijk gebied zijn we heel druk. We werken samen met scholen waardoor we een opleidingsinstituut zijn. FC Twente is niet alleen een voetbalclub, het is veel breder.” Oké, maar achtereenvolgens verliezen van pakweg Sparta, Heracles, Willem II en Den Bosch leidt toch tot opstand. Dan komt de ‘scheidsrechterstruc’ om de hoek. “We kunnen
zeggen dat iedereen zijn kop moet houden. We kunnen die mensen die het beste voorhebben met de club er juist ook bij betrekken en van hun kennis gebruik maken.”

Voetbal Insite

Bij die nieuwe club die aan het ontstaan is, worden ook de spelers geselecteerd. Jongens als Boschker en Engelaar draaien er hun hand niet voor om om scholen te bezoeken of met supporters te praten. Waar spelers vroeger een paar keer per week trainden en vooral veel op de bank videootjes lagen te kijken, is dat nu wel anders. “Dat was misschien in de tijd dat Johan Derksen en Willem van Hanegem speelden, maar de speler van tegenwoordig is druk met extra speciale trainingen, verzorgingen en massages, mentale sessies en de club vraagt regelmatig om deel te nemen aan speciale projecten.” De klus van FC Twente vergt veel, maar blijkbaar niet alles van Van Halst die heel regelmatig als analist aanschuift bij RTL (daarvoor Talpa) om naast Humberto Tan of Wilfred Genee en de ‘kenners’ Derksen en Van Hanegem zijn mening te geven in Voetbal Insite. Het is moeilijker dan op het eerste gezicht lijkt, want hij dient enerzijds zinnige dingen te zeggen, anderzijds kan hij niet alles zeggen over FC Twente, maar ook andere clubs tot op de veters afbranden kan nadelige gevolgen hebben voor zijn club. “Je zal mij nooit horen zeggen dat een ploeg schandalig voetbalt. Dan zeg ik dat ze erg gesloten spelen en gokken op de counter. En dat zal dan ongetwijfeld te maken hebben met de kwaliteiten, want dat is wat ik uit moet leggen.” Geen boze trainers of spelers, wel veel leuke reacties. “Ik word er wel veel op aangesproken, op een leuke manier.”

Marco van Basten

Zijn journalistieke talenten op televisie, maar ook wekelijks in de huis-aan-huiskranten van Wegener zijn ook niet zo maar
uit de lucht komen vallen. In zijn laatste jaar bij Ajax ging Van Halst al schrijven. “We speelden voor de Champions League en zaten als voorbereiding in Huis ter Duin waar we ’s middags moesten slapen. Ik wist al dat ik niet zou spelen. En ik ging toen belangrijke maar ook leuke dingen uit mijn voetbalcarrière op papier zetten.” Zoals die keer dat stagiair Marco van Basten bij het tweede van Ajax de trainerskamer werd uitgemikt. “Hij liep vrolijk de catacombe van het stadion in, naar de trainerskamer.

In het voetbal bestaat de ongeschreven wet dat je niet op voetbalschoenen de trainerskamer binnen mag. En dat deed Van Basten in zijn onschuld wel. Hij werd eruit gescholden door Ronald Koeman. Tonny Bruins Slot kwam er nog eens overheen. Vervolgens deed Van Basten zijn schoenen uit en liep verder op zijn sokken. Je zag overal die kleine zweetplekjes op de vloer die zijn voeten achterlieten.” Voor de mensen die dit verhaal wellicht herkennen, dat klopt, het was de eerste column van Jan van Halst.

Saxionstudenten

Zijn uitgebreide media-ervaring helpt Van Halst bij het verder uitwerken van de plannen voor eigen radio- en televisieprogramma’s. Niet voor regionale of Hilversumse zendgemachtigden, maar voor eigen exploitatie. “Onze internetsite is onlangs gerestyled; vergis je niet, we hebben meer dan een half miljoen bezoekers per maand.” De plannen zijn prima, maar het geld kan maar één keer uitgegeven worden en dan krijgt het aantrekken van een nieuwe speler terecht vaak de voorkeur boven het investeren in mediamedewerkers of apparatuur. Daarom is Saxion benaderd om samen te werken op dit vlak. Studenten van de Academie Toegepaste Kunst en Techniek gaan het mediaproject optuigen. Maar Van Halst gokt niet graag op één paard, hij zit tenslotte in Hilversum in het hol van de leeuw en daar praat hij ook regelmatig met Eyeworks. Dat bedrijf produceert onder meer… inderdaad Voetbal Insite.

Saxion Next VVCS Academy

Op initiatief van de VVCS (Vereniging van Contractspelers) is in oktober de hbo-opleiding Ondernemerschap van start gegaan voor voetballers die behalve het opbouwen van een sportcarrière willen werken aan een toekomstige maatschappelijke carrière. De opleiding richt zich zowel op spelers van voetbalclubs in Nederland, als op Nederlandse spelers bijvoetbalclubs in het buitenland.

VVCS heeft hogeschool Saxion Next en DijDidakt Webleren daarbij als partner gekozen, omdat zij jarenlange ervaring hebben met onderwijs waarbij je vanaf elke locatie via internet les krijgt van je docenten, zelfstandig studeert en met collega-studenten, op afstand, samen werkt aan je studie. Saxion Next biedt de deelnemers aan de hbo-bachelor ondernemerschap, business innovation een uiterst flexibel programma. Voor de studietijd staat drie tot zes jaar. Het grootste deel van de studie gebeurt vanachter de computer die zowel thuis, in het buitenland tijdens een trainingskamp, of in een voetbalhonk kan staan. Profvoetballers als Steef Nieuwendaal (Willem II), Ben Rienstra (AZ), Jaap Davids (Vitesse) en Cedric van der Gun (FC Utrecht) vormen de eerste lichting van de VVCS Academy. Ook Joost Broerse speler van FC Utrecht koos voor de opleiding: “Ik ben na mijn middelbare school begonnen aan een studie rechten, maar zag al snel dat dit naast het voetbal bijna onmogelijk was. Maar nu ik een demonstratie van deze opleiding heb gevolgd heb ik er weer zin in gekregen. Dit is ideaal. Geen frustratie meer dat je lessen moet missen of een achterstand oploopt. Leren in je eigen tempo, op uren en dagen dat het jou uitkomt. Op deze manier kan ik mijn studie weer zonder problemen oppakken.” Ook Ivar van Dinteren is onder de indruk van de opleiding. “Ik zit thuis toch heel veel achter de computer. Op deze manier kan ik die tijd veel nuttiger gebruiken”, aldus de aanvallende middenvelder die op huurbasis bij Stormvogels Telstar speelt en daarvoor onder meer uitkwam voor FC Utrecht, FC Groningen, RKC, Helmond Sport en FC Zwolle. “Naar het idee van de VVCS is in deze opleiding de ideale mix gevonden”, vertelt oudvoetbalprof Danny Hesp die nu voorzitter is van de VVCS. “Niet teveel verplichtingen, maar ook niet te vrijblijvend. Alle vrijheid om zelfstandig te leren, maar met een echte begeleider die je ook kan stimuleren. En dat alles op een vakgebied dat aansluit bij de belevingswereld van voetballers. De VVCS is ervan overtuigd dat deze opleiding voetballers iets nieuws biedt en heeft er hoge verwachtingen van. Info: www.saxionnext.nl