DHV in problemen door zwalkend overheidsbeleid

“Twente zit niet te wachten op hbo-dokter”

De Saxion Hogeschool heeft samen met de huisartsenvereniging in Twente een mooie opleiding voor praktijkverpleegkundige opgetuigd. Uiteindelijk hebben slechts 23 van de beoogde 60 mensen de opleiding via Saxion kunnen volgen, want het geld was op. Beter gezegd, opbrengsten uit bezuinigingen vielen tegen. Maar de huisartsenzorg schiet inmiddels in Nederland danig tekort, dat zorgde recentelijk nog voor panische koppen in de kranten. En dus heeft het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) weer wat nieuws bedacht: de hbo-dokter. De Landelijke Huisartsenvereniging LHV is samengesteld uit 23 districten waaronder de DHV in Twente. En de DHV Twente (waarbij in totaal 270 huisartsen zijn aangesloten) bestaat uit drie regionale verenigingen (Enschede/Haaksbergen, Hengelo/ Oldenzaal en Almelo en omgeving). De LHV organiseert 95% van alle huisartsen (een kleine achtduizend). Bij de DHV werken nu nog zo’n twintig mensen in omgerekend twaalf FTE’s.

De taken van de huisartsenvereniging (zoals de DHV Twente) zijn in de afgelopen jaren fors afgekalfd als gevolg van de vrije concurrentie die door ‘Brussel’ wordt gepredikt. Dus mogen huisartsenverenigingen niet meer namens alle huisartsen in een regio een contract opmaken met de zorgverzekeraars. “We mogen niet meer grootschalig onderhandelen. Nu ligt er een individuele overeenkomst”, verklaart Wim van der Worp, hoofd beleidsontwikkeling en projecten van de DHV Twente. Ook een tweede belangrijke taak van de van oorsprong beroepsvereniging voor belangenbehartiging, het vestigingsbeleid, mag niet meer. “Welke huisarts komt waar en waarom, hoe groot wordt de praktijk en hoe verhoudt zich dat tussen collega’s? Maar ook dat wordt als kartelvorming gezien”.

Praktijkondersteuning

“ Deskundigheidsbevordering is nu een kerntaak. We stellen cursussen samen, bepalen de inhoud aan de hand van landelijke ontwikkeling en kwaliteitscriteria en verzorgen de logistiek”. En de kennis en kunde kwam goed van pas in 1999 toen het ministerie van VWS samen met de huisartsen en de zorgverzekeraars praktijkverpleegkundigen ging opleiden. “Die opleiding is door ons samen met Saxion opgezet. De financiering kwam voor rekening van de regionale zorgverzekeraar en de opleiding werd bekostigd door VWS. Maar de handen aan het bed, zoals dat heet, kosten natuurlijk ook geld. Dat moet ‘matchen’, we hadden bedacht dat er in Twente op elke drie huisartsen ruimte zou zijn voor één praktijkverpleegkundige, in totaal zestig zodat acht van de tien huisartsen in Twente ondersteuning zouden hebben”. Maar de opleiding is stopgezet. VWS had bedacht dat het project betaald kon worden dankzij een elektronisch voorschrijfsysteem dat automatisch het goedkoopste medicijn zou presenteren voor een kwaal. VWS dacht zeker aan 120 miljoen. “Het werd slechts 32 miljoen.Want veel huisartsen schreven al het goedkoopste medicijn voor”, zegt Van der Worp effen.

Hbo-dokter

Maar ondersteuning blijft gewenst. Opnieuw toonde VWS zich creatief: een hbo-dokter moet er komen. De officiële term is ‘phycisian assistent’ maar als je dat exact vertaalt betekent het doktersassistent en daar verstaan we in Nederland wat anders onder. Hbo-dokter dus. “Hoog opgeleide verpleegkundigen, bijvoorbeeld van Intensive Care zouden volgens dat nieuwe plan een nascholing moeten krijgen waardoor ze laagcomplexe medische zaken met de huisarts op de achtergrond kunnen doen. Zoals bepaalde spreekuren, voor griepjes. Maar ook kleine chirurgische ingrepen zoals wratjes weghalen”. Van der Worp is niet enthousiast. “De grens tussen praktijkverpleegkundigen die bijvoorbeeld chronisch zieke mensen zoals diabetici of astmapatiënten te woord staan, en dokters is duidelijk. Hbo-dokters zijn medici, bijna-dokters. Dat schept onduidelijkheid.Voor sommige huisartsen is het bedreigend: het is een grijs gebied: wie doet wat. Wij hadden veel liever die verpleegkundigen gehouden, ook al omdat 40 procent van de huisartsen in Twente solo werkt, op het platteland met een assistent. Daar past dit niet bij. En er wordt ook gedacht dat VWS op deze goedkope manier het huisartsentekort wil oplossen”.

DHV gehalveerd

“ In Utrecht werkt nu één hbo-dokter. De huisarts wordt een soort supervisor. Niet alle huisartsen zijn in de wieg gelegd om op zo’n manier te werken”, weet Van der Worp. “Ook de assistent zal niet blij zijn, want zijn of haar werk wordt nu beperkt tot het managen van de praktijk”. En de DHV Twente zit in alle opzichten in de verdrukking. Deze club wordt geacht de huisartsen (opnieuw) enthousiast te maken voor een project waar ze eigenlijk niet gelukkig mee is. En het voortbestaan van de DHV zelf komt in gevaar. Want het geld voor opleidingen loopt nu rechtstreeks naar de zorgverzekeraar. De twintig werknemers van de DHV Twente staan op de loonlijst van de landelijke vereniging die inmiddels al 276 van de 312 werknemers ontslag heeft aangezegd. Overigens is de opleiding voor hbodokter onlangs van start gegaan in Utrecht en Arnhem. De verwachting is dat Saxion binnenkort gevraagd wordt zo’n opleiding aan te bieden.