De golfkartonnen carrière van Pim Wareman

Nooit afhankelijk van bazen

Na de Heao aan de Hogeschool in Deventer solliciteerde Pim Wareman (38) naar de functie van Management Trainee bij het verpakkingsbedrijf Smurfit. Daarna reisde hij voor dat bedrijf de wereld over als een ‘fixer’, een soort interne interim-manager die bedrijven die niet zo goed presteren de spreekwoordelijke schop onder de kont geeft. Tot hij eind 2007 in Loenen (onder Apeldoorn) neerstreek.

Wareman heeft binnen het bedrijf nooit langer dan tweeënhalf jaar op één plek gezeten en dat is wellicht ook de reden dat Smurfit tot nu toe zijn enige werkgever is, bedenkt hij in zijn werkkamer, die uitkijkt over de weilanden. Het lijkt niet het meest dynamische centrum van Smurfit Kappa, maar schijn bedriegt. “Ik ben verantwoordelijk voor het reilen en zeilen van het grootste cluster van West- Europa dat onder één managementteam valt.” Het behelst vier bedrijven waar in totaal vijfhonderd mensen werken.” Golfkartonnen verpakkingen zijn niet de meest sexy producten, erkent Wareman ruiterlijk, toch zit hij er al zo’n vijftien jaar tussen. “Ik ben niet de grootste golfkartonexpert van de groep, ik ben absoluut niet technisch, maar ik denk wel redelijk te weten hoe je een fabriek of hoe je een cluster van bedrijven moet runnen.” Dat deed hij hiervoor zeven jaar in Engeland, op drie verschillende plaatsen. Geen appeltjeeitje-baantjes, hij heeft in die tijd onder meer een fabriek met 150 werknemers moeten sluiten.

Inkoop

Voordat hij op 29-jarige leeftijd naar Engeland vertrok om daar als general manager zaken vlot te trekken, werkte hij twee jaar als assistent van voormalig topman Ben van Weerden (CEO Europa Smurfit). “Toen Van Weerden nog uitsluitend verantwoordelijk was voor Nederland en Duitsland, rapporteerde ik aan hem.”Van Weerden zag wel wat in het jonge, ambitieuze ventje en nam hem mee op zijn reizen tussen de pakweg 110 Europese vestigingen. “Je zit er dan bovenop, je ziet alles gebeuren, je ziet goede bedrijven, je ziet goed management, slecht management en daar leer je echt heel veel van.” Waar je ook veel van leert, maar wat
vaak onderschat wordt, is werken op een afdeling inkoop, verzekert Wareman. “Tijdens mijn traineeship werkte ik op verschillende afdelingen. Daardoor heb ik ook twee jaar de strategische inkoop gedaan, dan praat je over de inkoop van alle strategische grondstoffen, zoals papier, zetmeel, chemicaliën. In onze tak van sport gaat het om golfkarton, dat is een afgeleide van de papierindustrie. Smurfit Kappa is marktleider in papier en het is wel heel handig dat je als jonge vent het heel grote spel begrijpt: waarom gaan prijzen omhoog, waarom omlaag? Inkoop is een heel goed platform om de marktdynamiek snel te leren begrijpen.”

Ik zou hier graag landenbaas worden

Design

Terug naar het product. Grote klanten als Heineken, PepsiCo, Grolsch en Unilever hebben producten die verpakt moeten worden in dozen met een leuk printje. Met alle respect… “Met sec het product kun je je niet onderscheiden, dat moet je als bedrijf proberen in de elementen daar omheen. Door bijvoorbeeld verpakkingen te bedenken die heel efficiënt over de productielijnen van onze klanten lopen: sneller, harder, minder storingen. En door design.” De bierbrouwerij heeft een nieuw biertje, wil dat een beetje leuk verpakken omdat de klant het van het schap in de supermarkt moet pakken. En dan? “Grote bedrijven hebben marketingafdelingen en die hebben vaak al ideeën. Die komen op onze ontwerpafdeling terecht en daar gaan we gezamenlijk nadenken over de beste verpakkingen, rekening houdend met de productielijnen bij het bedrijf.” En daarna is het de beurt aan de beroemde designafdeling van Smurfit Kappa. “Onze kracht zit absoluut in het ontwerp, daar kunnen wij ons mee onderscheiden.” Mooie verpakkingen, lelijke verpakkingen, het maakt in een tijd van crisis zoals nu weinig uit: als de Unilevers en Grolschen van deze wereld minder verkopen aan de consument, verkoopt Mareman minder verpakkingen. “Het voordeel van de huidige economische crisis is dat niemand ooit zo’n financiële crisis heeft meegemaakt, of je nou 38 bent of zestig, verpakker of directeur. Dus het geeft iedereen nieuwe inzichten. En iedereen zal van zijn stoel moeten komen om zijn business zodanig te transformeren dat hij zo min mogelijk door de crisis wordt geraakt; dat vind ik wel een uitdaging. Wij zien inderdaad een flinke daling bij bedrijven die veel exporteren.
Waar de groei in de afgelopen drie, vier jaar welhaast een logische aanname was in het budget, daar is dat nu niet meer het geval. Om de omzet niet te ver te laten instorten, zul je je verkoop moeten intensiveren. Onze accountmanagers zullen minder moeten managen en meer op nieuwe business georiënteerd moeten zijn.”

Loopbaan

Wareman heeft een prettige carrière die – recessie of niet – nog steeds perspectief biedt. Bij Smurfit Kappa
(“Ik zou graag nog een keer landenbaas willen worden bij dit bedrijf, maakt me niet zoveel uit in welk land, wel graag West-Europa”) of anders ergens anders.Want heel veel managementtalent telt dit land niet. Dus rinkelt regelmatig de telefoon van Wareman: of hij wil komen praten. “De baantjes zijn beslist niet leuker en ook de beloning is niet substantieel beter.” Hoe dan ook, over pakweg vijf jaar kijkt hij niet meer naar de Loenense koeien. Is het pure ambitie, zijn opleiding of toch geluk dat Wareman is geworden wie hij is? “Het is een combinatie van achtergrond en ambitie. Een onderdeel van die achtergrond is natuurlijk ook je studie en hoe je zelf in het leven staat. Maar het is zeker ook ambitie. Ik ben iemand die graag zichzelf test.” En dan een opmerkelijke uitspraak: “Ik heb nooit afhankelijk willen zijn van mensen boven mij, van wie ik dacht ‘dat kan ik beter’. Ik wilde snel doorgroeien, niet afhankelijk worden van mensen die me zouden belemmeren.”

Saxion

Wareman kijkt met niet meer dan gewone belangstelling terug op zijn tijd bij Saxion. “Ik zat wel in de categorie van leuke tijd hebben, en zorgen dat je je diploma haalt, want dat is een platform voor later.” Hij heeft weinig contact gehouden met Saxion. “Ik ben natuurlijk ook lang weggeweest.” Bij Smurfit Kappa zijn natuurlijk veel stageplaatsen te vergeven, maar van Saxion zijn ze er niet of nauwelijks te vinden. “Ik heb tegen een oud-docent gezegd dat als hij ooit eens een keer iemand nodig had voor een stage of zo, dat hij me gerust eens kon bellen.” Eigenlijk is het gek, geeft Wareman met zoveel woorden aan, dat de hogeschool iemand met zijn achtergrond niet inzet. Om eens in de zoveel tijd een uurtje te laten praten tegen studenten.
“Dat is wel iets wat ik als student miste. De leukste hoorcolleges destijds waren altijd als er iemand van een bedrijf kwam; dan is overigens ook altijd de hoogste opkomst.” Het ‘truukje’ van hoorcolleges van ondernemers heeft Wareman wel toegepast in zijn eigen bedrijf. “Wij hebben ook nog steeds klasjes van jonge talentvolle managers. Daar ga ik geregeld naartoe om met die mensen te praten.”