Theaterversies van twee boeken: ’De Prooi’ en ‘Spring’

Het boek De Prooi over de teloorgang van ABN Amro, opgetekend door Jeroen Smit, was geniaal, de omwerking ervan tot toneelstuk is boeiend. De Prooi kwam tot stand door een reconstructie na tal van gesprekken met hoofdrolspelers. In de toneelversie trekken drie commentatoren ons het verhaal in. Dat is er wennen met het fi nanciële jargon dat je om de oren vliegt. Het decor is vernuftig gemaakt. We zien een wand waar de acteurs tegen op klimmen als een carrièreladder, dan kantelt de wand en zien de acteurs eruit als de zilverruggen op de apenrots. Want als één ding duidelijk wordt, dan is het wel dat de bank is opgeblazen door te grote ego’s die neerkijken op de bankactiviteiten als het hypotheekje of het kredietje voor het autootje, oftewel retail. De avond wordt ingeleid door een interview met de acteur Pieter van der Sman, opgegroeid in Schalkhaar. Ook al erkent hij dat de huidige bezuinigingen op cultuur de gevolgen zijn van de bankencrisis, toch kijkt Van der Sman met compassie en veel medemenselijkheid naar de hoofdrolspelers, de Raad van Bestuur van ABN Amro. Met moeite kan ik een hartelijk applaus na afl oop van de voorstelling opbrengen. Want ik ben boos op deze mensen die zo neer kijken op mij als gewone klant en zo achteloos hun eigen carrière belangrijker lijken te vinden dan waar de bank voor uitgevonden is: op onze spaarcentjes passen. De koers van het aandeel ABN Amro, daar werd het beleid van de bank op afgestemd. Overnames moesten er gedaan worden. Hoe kan het eigenlijk dat een bank een beursnotering heeft? Aandeelhouders hebben maar één belang, dividend uitgekeerd krijgen, wat vaak niet strookt met het belang van de klant die geld wil lenen voor een huis of bedrijf. Hoe kijkt het bankpersoneel eigenlijk naar deze voorstelling? Spring is de naam van het nieuwe boek van Hella de Jonge. Samen met man Freek trekt ze momenteel door het land om haar boek te promoten. Ik zag Hella en Freek op een ook voor hen bijzondere plek, namelijk in het Jopie Huismanmuseum in Workum. Freek bracht een deel van zijn jeugd in Workum door, toen zijn vader daar werkte
als dominee. De Friese kunstenaar Jopie Huisman, bekend van zijn zeer realistische schilderijen van lompen en oude pullen, was wat Hella noemt “één van de weinige oermensen die ik in mijn leven heb ontmoet”. Met een zwart-wit-foto van Jopie op de achtergrond vertellen Hella en Freek over hun ontmoeting met deze schrijver. En zoon Pepy vertelt hoe Hella en Freek spullen van zijn ouders uit de boerderij haalden die zij gebruikten als rekwisieten voor de voorstelling De Tragiek van Freek de Jonge. Hij mist nog steeds zijn Belgische transportfi ets. Op de televisie ziet hij hoe Freek de Jonge op zijn fi ets in een tochtsloot rijdt. Hij vermoedt dat de fi ets nooit meer uit die sloot is gehaald. Freek komt er niet op terug. Overigens staat niet Freek dit keer in de spotlights, maar Hella. Freek interviewt haar en zingt. Hella vertelt over haar joodse ouders die ook na de oorlog in grote angst leefden. En hoe die angst haar hele leven een rol heeft gespeeld. Freek vertelt hoe hij haar thuis wil brengen nadat hij Hella heeft ontmoet op het verlovingsfeestje van Bram Vermeulen, omdat ze er zo fragiel uitzag in haar groene zelfgemaakte jumpsuit. Spring gaat over het leven van Hella en over het leven van Hella en Freek. Open zijn ze over hun relatie die over bergen gaat, maar ook door dalen gaat. Best intiem en dapper dat je als bekend stel in Nederland dit met je publiek wilt delen. Het maakt in ieder geval nieuwsgierig om haar boek te lezen.