Ik schrijf alsof de duivel me op de hielen zit

Tsjechov, dat moet je toch een keer gezien hebben. Een schrijver van klassieke werken. Het komt goed uit dat producent Humme – linck Stuurman de komende jaren drie stukken van Tsjechov op de planken brengt. Wij zagen De Meeuw in het Rabotheater in Hengelo. In 2012 volgt Oom Wanja en in 2013 De Kersentuin. De voorstellingen zijn los van elkaar te zien. In alle drie de stukken wordt steeds een generatie belicht. In De Meeuw gat het vooral om de jeugd (in Oom Wanja staan de veertigers in het middelpunt en in De Kersentuin de ouderen die terugblikken op hun leven). De thema’s van Tsjechov gaan goed mee in deze tijd. Verlangen naar een geliefde, idealisme versus realiteit, roeien met de riemen die je hebt, de dag die voorbij gaat zonder dat je iets hebt volbracht… Dat zeg ik niet, maar Matthew Spoor. Hij is acteur en theaterdocent en komt oorspronkelijk uit Almelo. Voorafgaand aan de voorstelling De Meeuw vertelde hij het een en ander over deze voorstelling en over Tsjechov. Ook is hij betrokken bij Hummelinck Stuurman Theaterproducties. Zo weten we ook dat veel bezoekers van de voorstelling zich vertwijfeld afvragen of ze
niet te vroeg zijn, als ze de theaterzaal binnenkomen en zien dat er mensen bezig zijn met het opbouwen van het décor. De voorstelling is al begonnen zodra je binnenkomt. We zien de spelers landerig om een tafel heen hangen, praten, lachen. Terwijl op het podium een theater wordt gebouwd. De zaal zelf is het uitgangspunt voor het décor. Het opbouwen van het theater staat symbool voor het opbouwen van de illusie. En die illusie zien we over een periode van drie jaar afgebroken worden. Ook leren we dat de voorstelling een en ander van de persoon Tsjechov prijsgeeft. Hij was opgeleid tot arts en verdiende als student geld met het schrijven van korte verhalen. Het schrijverschap liet hem niet los, hij moest schrijven. Net als zijn personage Trigorin (gespeeld door Cees Geel) die ook maar niet kan stoppen met schrijven, altijd die drang voelt en het moeilijk vindt te genieten, omdat hij, als hij een piano-vormige wolk voorbij ziet komen, denkt dat hij daar wat mee moet in één van de verhalen die uit zijn pen vloeien (”Ik schrijf alsof de duivel me op de hielen zit”). Ook in het personage Dorn (gespeeld door Titus Muizelaar) zien wij trekjes van Tsjechov, die pas aan het einde van zijn leven trouwde (hij stierf al op zijn 44ste) en een losbandig leven leidde, met veel vrouwelijke aanbidders, zo leren wij van Matthew Spoor. Net als Dorn in De Meeuw krijgt hij een medaillon van een aanbidster. In dat medaillon verwijzen enkele nummers naar een passage in één van zijn boeken, namelijk de opmerkelijke tekst ‘Als u eens mijn leven nodig hebt, kom het dan halen’. Tsjechov is in Nederland erg populair. Zijn stukken zijn vele malen in Nederland opgevoerd met veel bekende acteurs. Als wij later de voorstelling zien, snappen we wel waarom. Wat een prachtig stuk en wat een schitterende observaties. Wat een herkenbare verhalen van de niet te benijden personages. Conversaties die je naar de keel grijpen (”Ik kan niet niet van je houden”) en het besef dat er twee manieren zijn om met het leven te dealen: accepteren of zelfmoord plegen! Wij kijken nu al uit naar de volgende voorstelling van het drieluik. Hopelijk ook dan weer met lezing vooraf, zo leren wij onze klassiekers kennen.