De grandeur, de eigenwaarde en ’t succes van Ton Westendorp

Perspectief van de man achter doorbraak Nedap

Bij Nedap in Groenlo kan niemand koketteren met allerlei fraai omschreven functies. Veel bedrijven zitten vast in bestaande patronen van taakomschrijvingen, afdelingen, efficiency, controle en kostenreducties. Medewerkers wurmen zich elke dag in die dwangbuis en werpen het pas af na werktijd. ‘De privétijd is er voor leuke dingen en het invullen van ‘quality-time’. Ik ervaar die constatering als pijnlijk’, stelt de gewezenNedap-voorman Westendorp.

Westendorp heeft 23 jaar bij Nedap gewerkt, de laatste jaren als bestuursvoorzitter, CEO, maar als je hem zo noemde, had je bij wijze van spreken meteen ruzie. Nedap is aan de beurs genoteerd sinds 1949, maar voor Westendorp geen ‘roadshows’, persconferenties of analistenbijeenkomsten. Zelfs geen winstdoelstellingen. Geen scheiding tussen core-business en randzaken. De catering verzorgt Nedap zelf. “Dat vind ik dus wel belangrijk’, aldus Westendorp. Wie serieuze belangstelling had voor Nedap, kon bellen en langskomen. En dan nam Westendorp ook zeker de tijd voor je. Als je hem aan de telefoon kreeg, aan e-mail en voice-mail deed hij niet. ‘Ik laat anderen mijn agenda niet bepalen’, zei hij daarover. Dus belde ik hem ’s avonds thuis als ik hem per sé wilde spreken. Zoals in de afgelopen maanden een paar keer. Westendorp verbloemde niet dat er ruzie in de keet was, maar wilde daarover in het belang van het bedrijf niet praten.

Westendorp was voornemens door te werken tot zijn wettelijke pensioenleeftijd van 65 jaar, daar is het niet van gekomen, omdat hij in de gaten kreeg dat na zijn vertrek bij Nedap alles op de schop zou gaan waarvoor hij in zijn werkzame leven heeft gestaan. En dat pikte hij niet. De commissarissen wonnen. De derde directeur van Nedap (Wegman) is nu eerste man en zal meer hiërarchie en structuur in Nedap gaan aanbrengen.
Westendorp verdween vervroegd door zijdeur. In een afscheidsbrief schrijft hij: ‘De gang van zaken rond de directiestructuur bij Nedap, die heeft geleid tot het voortijdig neerleggen van mijn verantwoordelijkheid als directeur, maakt voor mij een feestelijke afscheidsreceptie ongeloofwaardig en derhalve niet passend’. Op en top Ton Westendorp.
Je vraagt je af wat de Raad van Commissarissen heeft bezield om op deze wijze Westendorp te vernederen. De voorzitter van deze raad is de betrekkelijk onbekende voormalige Corus-directeur Van der Velden. Verder mevrouw Bahlmann, deeltijd hoogleraar, een meer opvallende naam is die van voormalig bestuurder van de Technische Universiteit van Delft (en tegenwoordig lid van de Raad van Advies van de UT) Berkhout. En last but not least bestuursvoorzitter Veninga van Gamma Holding.

Westendorp heeft bij gelegenheid van zijn officiële vertrek een boekje rondgestuurd wat zijn denken en handelen weergeeft en uitgaat van het geloof dat mensen veel meer potentie in zich hebben dan vak op grond van hun opleiding, door henzelf en anderen, wordt gedacht. ‘Het benutten van deze potentie, vanuit de doelstelling om nieuwe oplossingen met onderscheidend vermogen voor de klant te creëren, komt alle bij het bedrijf betrokken partijen ten goede’.
In ‘Perspectieven’ staat een verzameling van de thema’s die de afgelopen jaren in de jaarverslagen van Nedap zijn belicht. Die jaarverslagen schreef Westendorp altijd helemaal zelf, met de pen van A tot Z. Zoals zijn laatste dat als thema meekreeg ‘de kracht van het individu’. Westendorp was geen overjarige hippie. Daarvan getuigt deze uitspraak: ‘Iets wat je kunt benoemen heeft geen waarde meer’.
Daarom hangt er veel inspirerende kunst in het bedrijf in Groenlo. Maar Westendorp wist als geen ander dat hij zijn opvatting kon permitteren zolang hij presteerde.
En dat deed hij. Vanaf 1984 (het jaar waar hij als directeur aantrad) tot zijn gedwongen vertrek eerder dit jaar is de omzet gestegen van zeventien tot 145 miljoen euro, de winst steeg procentueel nog veel harder, van één tot meer dan veertien miljoen euro waarvan negentig procent aan de aandeelhouders werd uitgekeerd. Het aantal medewerkers steeg van 241 naar 525.
Een unieke man geniet van zijn pensioen. Zijn afscheidsboekje verdient een opvallende plaats in de boekenkast.