De angst van Yerli voor de grotemensenwereld

Bang voor BangBang en andere vooroordelen

Een Turkse vrouw van 36 jaar weet in haar vierde theaterprogramma op een eigenlijk heel nette wijze de wereld en zichzelf te fileren. Nilgün Yerli is bijkans het tegendeel van de weliswaar erg grappige, maar ook erg lawaaierige Marokkaanse stand-up comedian Najib Amhali, hoewel haar grappen over de multiculturele samenleving soms zeker net zo hard zijn: “Moslims hebben voor de eenheid onder de Nederlanders en Amerika gezorgd, dus ga door met jezelf opblazen.” Toch is Yerli bang als ze naar de wereld kijkt. In het Theaterhotel te Almelo kan iedereen volgende week dinsdag meekijken.

Ooit had Yerli de illusie dat zij alle vooroordelen (en niet alleen Nederlanders over buitenlanders) met humor te lijf kon gaan. Nu zegt ze: “Vooroordelen hebben is niet erg, maar besef dan wel dat het vooroordelen zijn.”

Ze begint de voorstelling BangBang ouderwets met het lied Waarom ben ik zo bang?, begeleid door pianoklanken. Ook de pauze zou je ouderwets kunnen noemen, maar zo standaard als de voorstelling begint, zo verrassend is de tweede helft als ze zelfs haar hond het podium op heeft gesleept.
Yerli blijkt een uitstekend vertelster die met haar expressiviteit en de kracht van haar verbeelding de zaal inpalmt. Ze leeft in vrees voor wat er allemaal om haar heen gebeurt en dat vertelt ze aan de hand van de verschillende vrouwen die zij in zich heeft, zoals de zeurende kakmadam, de Antilliaanse, de Turkse, de Amsterdamse en de Groningse vrouw. Of de Overijsselse dame, want ze heeft in haar jeugd in Overijssel gewoond.

“ Ik sterf liever dan dat ik leef in angst”, zegt ze ergens, en dat is de kern van het programma.
Yerli kwam pas op tienjarige leeftijd naar Nederland, haar ouders gingen later weer terug naar hun vaderland. Met een vriendin begon ze in 2000 het duo Turkish Delight. Inmiddels is ze uitgegroeid tot een meer dan volwaardige cabaretière die ook mooie columns weet af te scheiden; haar biografische roman De garnalenpelster (verfilmd) sloeg goed aan.

Ze heeft de Heao gedaan, maar de basis van haar succes, haar karakter en haar kijk op de wereld werd gelegd op de basisschool waar het verlegen nauwelijks Nederlands sprekende meisje flink werd gepest. En waar ze zag dat Nederlanders wel zeggen “Mijn deur staat altijd voor je open”, maar dat dit niet betekent dat je ook welkom bent. “Nederlanders zijn voor democratie, maar niet als de Nederlanders in de minderheid zijn.” En zo is het.

Het programma wordt afgesloten met een mooi lied over een blaadje dat aan de tak vraagt waarom die het blad van zich afduwt, de tak zegt “Dat doe ik niet, dat doet de stam.” De stam geeft de schuld aan de wortel en de wortel aan de aarde. En de aarde zegt “Pas als je de aarde wordt, zul je het begrijpen.”
Dan fietst ze weg met haar geestelijke bagage achterop haar fiets, voorzien van een Koran, Thora en Bijbel. “Dat heeft als voordeel dat niemand je fiets durft te stelen.” Toch krijg je bij Yerli nooit het Youp-gevoel van Van ’t Hek die jou wel even vertelt over religie of seks wat goed is en wat slecht.