Selectieve verontwaardiging

Als er iets gebeurt op de wereld, dan willen we het meteen zien. Uit alle hoeken gefilmd hebben we de vliegtuigen de Twin Towers zien binnendringen. De onderwerpen in ‘Opsporing verzocht’ worden geselecteerd op de beschikbare beelden, niet zelden van inbraken en geweld.

Op de Nederlandse televisie werden we een tijdlang overspoeld met programma’s als 112 waarbij de kijker getuige was van echte calamiteiten. Ik zal u een geheimpje verklappen: niet zelden zijn het mensen van brandweer, ambulance of politie die om een centje bij te verdienen journalisten tippen als er wat aan de hand is of zelf het nieuws met foto’s en al aanleveren.

En de kijkers ‘vreten’ dat soort programma’s, maar er zit enige rek tussen wat we willen zien en wat we er moreel van vinden. Ik geef een paar rare voorbeelden. Ik ken geen man (afgezien van Rob Oudkerk) die erkent dat hij af en toe een prostituee bezoekt, toch gaat er naar schatting vier miljard euro in die sector om, dat kan niet alleen van Oudkerk zijn…

Geen vriend, collega, of kennis heeft mij ooit verteld dat hij ’s avonds met enige enthousiasme kijkt naar de dames die de hemel op aarde beloven als een bepaald (duur) telefoonnummer wordt gedraaid. En neem maar van mij aan dat er naar gekeken wordt, want de John de Mol’s van deze wereld sturen vooral op geld, kosten en opbrengsten. Nu wordt de Jupiler League op vrijdagavond uitgezonden door RTL7, opgeleukt door Voetbal International. Maar toen SBS6 de rechten had, keek er geen mens en werd het programma binnen een paar weken van het scherm gehaald, want te weinig kijkers betekent te weinig reclame-inkomsten, betekent heel snel een ander programma, desnoods een dame die haar lichaam voor geld laat zien.

Beelden met de verborgen camera, specialiteit van Peter R. de Vries en Alberto Stegeman, hebben nut en amusement bewezen. Bovendien mogen media mee met politie als de politie ons, het publiek, wil laten zien hoe goed en hard ze werken. Hoewel ‘Blik op de Weg’ dan wel vaak ontluisterend uitpakt voor diezelfde politiemensen die een filmpje kunnen laten zien aan een automobilist de te hard rijdt. Maar tegen scheldend scootertuig wordt zelden opgetreden, zie ik verbijsterd.

Ik ben ooit ook een keer aangehouden door zo’n macho-auto waarbij de camera mij ongevraagd filmde. De dienstdoende agent zei dat ik me er niet mee mocht bemoeien, de camera was een zaak van hen. Ik ontving later een kaartje waarin om toestemming van de beelden werd gevraagd (mijn adres heeft dat programma blijkbaar zonder mankeren van de politie gekregen, neem ik aan…), maar zo masochistisch ben ik ook weer niet dat de hele wereld hoeft te zien dat ik 95 reed waar 80 geldt. Sorry. Maar ik ben één van de weinigen, zie ik verbaasd als ik deze politieshow af en toe voorbij zie komen.

De politie regisseert deze soap, laat dat duidelijk zijn, net zo goed als het VU-ziekenhuis in Amsterdam dat programma over de Eerste Hulp waarover nu zover te doen is, regisseert. Het is de marktwerking optima forma: kijk eens hoe goed wij hier onder moeilijke omstandigheden moeten werken! En in ruil krijgt Eyeworks (voor RTL) lekkere spannende echte beelden. Voor het geval mij wat in Amsterdam overkomt: ik wil niet naar het VU!

Daarom is dit allemaal selectieve verontwaardiging.