Participerende journalistiek

Participerende journalistiek dateert uit de jaren zestig toen vooral linkse journalisten zich inhoudelijk met het maatschappelijk debat gingen bemoeien. Journalisten worden geacht zich neutraal en onafhankelijk op te stellen. Maar, wat is de waarheid, wat is volstrekte objectiviteit? Journalisten maken dagelijks keuzes, daar zijn ze voor opgeleid, maar voorkeuren, (anti)sympathieën spelen altijd mee, dat kan niet anders.

Jaren geleden werkte ik in Utrecht waar de plaatselijke Dom regelmatig werd gebruikt door demonstranten. We werden gebeld door een actiegroep dat ze een spandoek op de hoogste kerktoren van Nederland gingen ontvouwen omdat ze tegen een besluit of nieuwe wetgeving wilden protesteren. Het werkzame contingent verslaggevers die dag was al met andere klussen bezig en de eindredacteur liet weten de keuzes niet aan te passen. ‘Hebben jullie morgen wel tijd?’, was de vraag. Ja, morgen lukt wel. Toen werd de actie een dag verplaatst, want zonder publiciteit is actievoeren vaak niet erg zinvol. Had ik dit mogen doen, want als pure verslaggeving versla je en bemoei je je met de inhoud noch datum en soort actie. Ik vind van wel, zolang ik niet vraag de actie te verzwaren of de inhoud van de boodschap aan te passen.

Deze week heb ik geparticipeerd in het beeld. Ik interviewde een vader van wie de dochter in een jeugdinstelling seksueel is misbruikt. Die vader was gekleed als (laten we maar zeggen) ruwe bolster blanke pit met gouden oorringen, diverse gouden kettingen en een leren gilet met wat rare symbolen. Beeld leidt af; uit onderzoek (niet door Stapel :D) blijkt dat van een videoboodschap (zoals een televisie-interview ook is) zo’n 70% wordt bepaald door beeld, 20% door geluid en dan blijft er nauwelijks 10% over voor de inhoudelijke boodschap. Dus alles wat afleidt, gaat ten koste van de boodschap. Ik heb die vader geadviseerd zijn gilet uit te doen en zijn kettingen onder zijn blouse te stoppen. En zijn verhaal te vertellen.

Wij kunnen op de redactie bijkans dagelijks de keuze maken om de zoveelste misstand bij Bureau Jeugdzorg te belichten. Dat doen we niet, maar als we het wel doen, dan graag met een vader die er niet op het eerste gezicht uitziet als een motorduivel. Het gaat om zijn misbruikte dochter bij een instelling van Jeugdzorg, dan liever geen afleiding van de boodschap…is mijn participatie. Goed of niet?