Nummer 43: dialect spreken is geen doodzonde

Dialect spreken is geen doodzonde. Integendeel. In de allereerste taal die je leert, kun je je gevoelens het beste tot uiting brengen. Maar het verheerlijken van alles wat met de regio en de streektaal te maken heeft, riekt wat mij betreft naar het uitdragen van de Blut und Boden-theorie.

Sinds ik dat in een gesprek met professor Van der Meiden ooit op de televisie zei, kan ik geen goed meer doen bij een aantal vertegenwoordigers van het Van Deinse Instituut. Dat instituut onderzoekt zo’n beetje alles wat met Twente te maken heeft. Ik volgde die club tot voor kort met argusogen. Omdat ik niet begreep (en nog niet begrijp trouwens) waarom tientallen vrijwilligers dagen studeren op hoe je iets schrijft in het Twents en welke ingrediënten er in humkessoep moeten.

Herman Finkers in ’t plat is volgens mijn Twentse vrienden beter dan in gewoon Nederlands. Ik geloof hen direct. Weer anderen vinden wat Finkers spreekt maar een aangeleerd taaltje. Dat klopt ook deels, want Finkers heeft een Twentse taalles gevolgd.

Het Van Deinse Instituut is een gezellige kindercrêche vergeleken met hun vakbroeders in Friesland. Directeur Thea Kroese en haar geloofsgenoten hielden onlangs een congres waar ook een aantal fundamentalisten uit Friesland was. De mensen van het Van Deinse Instituut schrokken zich werkelijk te pletter. De Übermenschen waren naar Twente gekomen om hun gedachtengoed te verspreiden als Jehova’s. Voet tussen de deur en blèren.

Dat symposium werd trouwens gehouden naar aanleiding van een onderzoeksrapport over de commerciële waarde van het Twents. Ondanks de uitstekende gasten (Wessels, Bode, Van de Most, Everts) werd ik door de klungelige discussie-opzet (negen gasten die in vijftien minuten met elkaar verbaal in de slag moesten) gevoelsmatig decennia terug geworpen.

Zolang Thea lekker bij TV Oost allerlei regionale gerechtjes maakt, onderzoekjes laat verrichten en taallessen verzorgt, vind ik het allemaal best. Nie wieder!

Finkers relativeert alles tot op het bot, zijn interesse in het Twents is oprecht. Thea Kroese en haar vrindjes zijn zelf inmiddels erg geschrokken van het fundamentalistische taalgebruik van een zooitje Friezen dat ongevraagd overal doorheen tetterde.

Met het genoemde rapport onderbouwde ik vorig week mijn betoog dat onderzoeken te koop zijn. Dat vind ik nog steeds. Maar ik schreef dat vraagtekens in de eerste verzie waren omgezet in uitroeptekens in het definitieve rapport. Het is precies omgekeerd.

Na het aanschouwen van die Friezen doe ik alles wat mijn Thea wil.

Ik neem alles terug.