Ambassadeur in Polen ziet geen heil in een potje schelden

Marcel Kurpershoek, de Nederlandse ambassadeur in Polen, benadrukt dat Polen een zeer belangrijke handelspartner is van Nederland.

De Nederlandse ambassadeur in Polen, Marcel Kurpershoek (61), vindt dat Polen onderschat wordt. Het land laat de afgelopen jaren een grotere economische groei zien dan andere Europese landen. Polen is bijvoorbeeld de zesde (!) handelspartner van Nederland. Voordat hij in Polen als ambassadeur aan de slag ging, werkte hij onder meer in Turkije, Pakistan, bij de Navo en bij de Verenigde Naties in New York. Kortom, een allround diplomaat. Dit volledigheidshalve, want in de media wordt Kurpershoek vooral als arabist ‘weggezet’.

Veel groter dan China, India of Brazilië. We hebben vorig jaar een miljard euro meer uitgevoerd dan het jaar daarvoor

Tijdens de vierjaarlijkse stoelendans van ambassadeurs, had Kurpershoek Polen op zijn lijstje staan. “Ik wilde graag een EU-post. In Turkije heb ik hard gewerkt aan het toetredingsproces van Turkije in de EU, maar ik vond het tijd worden om de Europese Unie ook van de binnenkant te zien.” De overplaatsing van Turkije naar Polen is ook in historisch verband heel logisch; de twee landen grensden vroeger aan elkaar. Polen was een groot rijk en grensde aan het Ottomaanse Rijk. “De Ottomanen kwamen uit Wenen en daar heeft toen de Poolse koning de Turken verslagen. Hij was overigens een groot bewonderaar van Turkije, de Turkse kleren en de Turkse koffie.” Kurpershoek benadrukt dat Polen een zeer belangrijke handelspartner is van Nederland. “Veel groter dan China, India of Brazili.. We hebben vorig jaar een miljard euro meer uitgevoerd dan het jaar daarvoor. Wij verdienen gewoon een heel dikke boterham hier. Polen is een van de belangrijkste landen van de Europese Unie en bovendien ook het enige land dat nog economische groei heeft. Bijna alle EU-landen zitten in de min, maar de economie van Polen groeit 2,5 procent meer dan de rest van Europa.” De relatie tussen Polen en Nederland gaat al drie, vier eeuwen terug. “Toen kwamen de Nederlanders naar Gdansk om dijken te bouwen en polders droog te malen.”

Nomade.

Kurpershoek beschrijft zichzelf als een nomade. “Ik heb Bedoe.en gestudeerd, maar in zekere zin ben ik er ook zelf een, ik heb uitgerekend dat ik in mijn leven tot nu toe 27 keer ben verhuisd.” De periode van de tweede klas van de lagere school tot en met het gymnasium woonde hij in Hengelo. Maar of hij daar ooit terugkeert, is zeer de vraag. Op de Nederlandse ambassade in Polen werken zo’n 35 mensen. Het zogenaamde ‘Polen-meldpunt’ dat op initiatief van de PVV is opgezet, is hem natuurlijk niet ontgaan, maar volgens Kurpershoek leverde dat vooral tot rumoer in de Nederlandse pers. “Ik denk dat de discussie zich met name in Nederland heeft afgespeeld.” Hij hoefde bijvoorbeeld niet op te draven bij een minister in Polen die zijn boosheid via Kurpershoek wilde doorgeven aan het Nederlandse kabinet.

Polen is een van de belangrijkste landen van de Europese Unie en bovendien ook het enige land dat nog economische groei heeft

“Dat meldpunt staat natuurlijk niet op zichzelf. Het gaat over de situatie van arbeidsmigranten die in de jaren daarvoor ook al regelmatig onderwerp van gesprek waren. Misschien raar dat ik het zeg, maar ik zie de politieke werkelijkheid die is ge.nt op de realiteit. Maar de politieke werkelijkheid gaat ook vaak een eigen leven leiden. Wij erkennen dat er problemen zijn, de Polen erkennen dat er problemen zijn en daar proberen we iets aan te doen. Maar om nou een potje met elkaar te gaan schelden, ja daar zien we niet zoveel heil in, eerlijk gezegd. In een paar jaar tijd is het aantal mensen uit het midden en oosten van Europa in Nederland behoorlijk toegenomen. Op gebied van huisvesting bijvoorbeeld is niet altijd alles even goed geregeld. Maar als dat vertaald wordt als ‘wij willen geen Polen’, ja, dat kan niet.”

Hoogopgeleid.

Polen staan bekend als hardwerkende veelal hoogopgeleide mensen, met zelfs het hoogste percentage jonge hoogopgeleide mensen. Ze zijn ambitieus, klagen niet, zijn niet verwend. Ik denk niet dat veel mensen weten dat de Nederlandse en de Poolse arbeidsinspectie al heel nauw samenwerken.” En dat is belangrijker dan het op het eerste gezicht lijkt, want waar Nederlanders er soms van beticht worden de Polen uit te buiten, daar maken Polen onderling zich schuldig aan hetzelfde delict. “Dan heb je het over bijvoorbeeld uitzendbureaus die niet allemaal op een bonafide manier werken. Die zitten niet alleen in Nederland, maar ook in Polen. Ook hier zijn zogeheten ‘slumlords’, Poolse huisjesmelkers die huizen hebben in Nederland waar ze heel veel landgenoten in stoppen via zogenaamde totaalpakketten die arbeiders wordt aangeboden, waardoor ze veel minder geld krijgen dan waar ze recht op hebben, want er wordt van alles ingehouden… Maar ik hoor ook klachten van Polen over bedrijven in onder meer Twente waar ze geen salaris hadden gekregen.”

Freddy Nijhof

Freddy Nijhof van Nijhof-Wassink liet eerder weten het vrijwel alleen gerooid te hebben. Zonder hulp van overheden, ambassades of wat dan ook. Ook verbaasde hij zich erover dat hij nooit is gevraagd uit te leggen hoe hij zo succesvol is in Polen. Maar daarin is hij niet de enige. “Unilever heeft hier geloof ik zeven vestigingen, het bedrijf produceert hier meer margarine dan in Nederland. Philips heeft onlangs weer een lampenfabriek verhuisd naar Polen. Akzo, Shell, ING bank, de Rabobank, ze hebben hier allemaal grote succesvolle bedrijven.” De ambassade is er vooral als er problemen zijn. Hier zijn contacten tussen overheid en bedrijven niet zo gewoon als in Nederland. In Nederland zit de wethouder om tafel met de ondernemer, daar kijkt niemand vreemd van op. Hier wel, hier vermoeden ze meteen corruptie. Dat komt nog vanuit het verleden.” De bureaucratie, in Nederland vaak door ondernemers vervloekt, is in vergelijking met de Poolse stempels en formulieren een hemel. “Ik kan me natuurlijk niet in de rechtsgang mengen, maar het is wel een belemmerende factor voor het bedrijfsleven. Als de bureaucratie zou worden gemoderniseerd en gestroomlijnd, dan zou dat zomaar een paar procenten extra groei kunnen opleveren. Maar het is ook verdomd moeilijk om bureaucratie te hervormen. Dat weet ik uit eigen ervaring, het is gebaseerd op achterdocht en controles en papiertjes van de ene instantie naar de andere.”