Bestuurder Hans Bouland laat zich niet leiden door historie

‘Elk Stork-bedrijf is ons even lief’

Hans Bouland, de bestuurder Operations van Stork: “Ik heb het eens opgeteld, alleen al in Hengelo werken er 1500 mensen bij bedrijven die geheel of gedeeltelijk van ons zijn of uit Stork zijn voortgekomen.”
Stork is 176 jaar verbonden met Hengelo. Maar hoe lang nog? In de afgelopen jaren zijn al verschillende bedrijven geheel of gedeeltelijk van de hand gedaan. Hengelo heeft voor haar Hart van Zuid-project het oog laten vallen op het fabriekscomplex en zelf denkt Stork hardop na over het afstoten van een aantal activiteiten. Personeel van de Hengelose Stork-bedrijven heeft de hoop gevestigd op Hans Bouland, het lid van de Raad van Bestuur dat een deel van zijn lange werkzame leven voor Stork in Hengelo heeft doorgebracht. Maar ondernemen doe je “kijkend naar de toekomst en niet op basis van historie,” zegt Bouland

Hij is het lid van de Raad van Bestuur dat het minst de aandacht trekt. Terwijl bij presentatie van jaarcijfers topman Vollebregt en de financiële man Schönfelt volop in de schijnwerpers staan, wordt Hans Bouland vrijwel nooit iets gevraagd. “Ik heb dan een rustig dagje,” lacht hij. Maar als directeur ‘operations’ (COO) is hij wel de enige die Stork ‘ademt’ omdat hij al sinds 1975 bij het bedrijf werkzaam is, en weet hoe het onder de top werkt. “Juist als je bij de bedrijven gewerkt hebt, weet je waar het gebeurt. Dat is op de werkvloer en niet op een hoofdkantoor.” Bouland is jarenlang in Hengelo werkzaam geweest bij Services, als controller en directeur. Voor zijn toetreding tot de Raad van Bestuur was hij groepsdirecteur van de Services-activiteiten. Afgaande op het arbeidsverleden moet juist Bouland gevoelig zijn voor het instandhouden van de historische band tussen Stork en Hengelo. Bouland nuanceert. “Na 176 jaar is de band nog altijd zeer sterk, en dat komt niet alleen door mij.” Maar het historisch besef gaat niet zo ver dat Hengelo bij Bouland een streepje voor heeft. “Elk Storkbedrijf is ons even lief. Je moet niet ondernemen op basis van je historie. Je moet kijken naar de toekomst. Een werkmaatschappij heeft bestaansrecht als die goed presteert.”

Capital Assets

Het bedrijf bezint zich de komende twee jaar op de activiteiten. Tussen de vijf verschillende divisies is onderling weinig samenhang. Wie werkzaam is in het onderhoud van vliegtuigen (Aerospace) heeft weinig of niets te maken met kippenslachtmachines (Poultry+foodprocessing) of textieldrukmachines (prints). En van oudsher technische componenten en dienstverlening. De strategische heroriëntatie zal er toe leiden dat Stork van complete divisies afscheid zal nemen. In elk geval twee of drie, misschien zelfs vier van de vijf. Maar de vraag die analisten, beleggers, journalisten zich al heel lang afvragen, is hoe het nieuwe Stork er uit zal zien. “In de lange geschiedenis van Stork hebben wij ons continu aangepast. Wij hebben een productgerichte onderneming omgeturnd naar een marktgerichte onderneming. De komende jaren willen we inderdaad met minder activiteiten meer doen.” Desinvesteren hoeft niet altijd slecht uit te pakken voor de werkgelegenheid, zegt Bouland. Hij wijst op de Hengelose bedrijven die de afgelopen jaren geheel (zoals Pompen en Delaval) of gedeeltelijk (zoals Plastics Machinery) zijn vervreemd. “Ik heb het eens opgeteld maar alleen al in Hengelo werken er 1500 mensen bij bedrijven die geheel of gedeeltelijk van ons zijn of uit Stork zijn voortgekomen.”

Vollebregt voor Veenman

Maar sinds de aankondiging dat Stork nadenkt over een versmalling van haar activiteiten is het stil. Met de ‘capital assets’, de individuele bedrijven die verkocht moesten worden, loopt Stork niet nadrukkelijk meer te leuren. “Op een drietal na, waaronder Stork Thermeq in Hengelo, zijn alle bedrijven verkocht. Die drie bedrijven zijn uit de etalage gehaald, we zijn niet meer actief op zoek naar kopers. Als je een tijd een bedrijf in de etalage hebt gehad, is het niet verstandig om dat te blijven doen. Dan gaan we er liever mee door.” Hovers maakte ooit als bestuursvoorzitter plaats voor zijn rechterhand Aad Veenman ‘omdat die daar aan toe was’. Daar dachten de commissarissen al vrij snel iets genuanceerder over en Sjoerd Vollebregt kwam. Vollebregt heeft veel krediet bij de buitenwacht, hij vroeg bedenktijd voor zijn strategie en greep links en rechts hard in. “Vollebregt is goed bezig,” vindt ook Bouland, “hij is zelf ondernemer geweest. Dat is aan hem te merken. Hij is kort op de bal, en dat is goed voor Stork. Harder? Dat zou ik niet willen zeggen. Je moet met dat soort kreten oppassen.”

Worksphere

In het overzicht van ‘belangrijke geconsolideerde werkmaatschappijen’ maakt Stork melding van Trading in Hengelo en Special Products in Zwolle, maar over Worksphere in Enschede niets. Dit bedrijf is negatief in het nieuws gekomen, allereerst door het onverwachte vertrek van directeur Schut. Deze legde van de ene op de andere dag zijn functie neer, officieel wegens ‘onregelmatigheden in de boekhouding’. Bouland gaat er niet op in en benadrukt dat Schut is vertrokken uit eigen vrije wil. “Organisatieaanpassingen gaan altijd met enige pijn gepaard.” Het bedrijf, dat, blijkens een eerdere publicatie in dit blad, drukker was met het onderling uitvechten van vetes in plaats van orders binnen te halen, draait volgens Bouland goed. “Stork Worksphere zit weer goed in het werk.” Dat de NMa een onderzoek uitvoert naar de mogelijke betrokkenheid van Worksphere bij de bouwfraude leidt tot het standaard antwoord dat elke verdachte bouwer geeft: “Wij werken aan het onderzoek mee. We voeren tegelijk een intern onderzoek uit maar doen geen mededelingen.”

‘De ATV zal verdwijnen, we moeten terug naar een 40-urige werkweek

Cirkel

In 2005 komt er meer duidelijkheid over de toekomst van de regionale bedrijven. In dit verband is het interessant dat de gemeente Hengelo rondom het Stork-complex grote plannen heeft met de ontwikkeling van woningen en scholen, het zogenoemde Hart van Zuid. “Ik vind het persoonlijk een mooi plan om daar een ROC te vestigen rondom een stuk van onze oude gieterij. De cirkel is dan rond kun je zeggen.” Stork heeft geen haast met de stroomlijning, benadrukt Bouland. “Zorgvuligheid gaat boven snelheid.” De financiële resultaten over 2003 zijn volgens hem goed, alhoewel analisten benadrukken dat de winst van 74,2 miljoen euro (2002: verlies 42 miljoen) bereikt is door 1.200 banen te schrappen. “Met die analyse ben ik het niet eens. De kostenreducties zijn geen eenmalige zaken.” Maar de kosten zijn in de ogen van Stork nog wel te hoog. De salariskosten en pensioenlasten geven, in combinatie met de hoge dollar, reden tot zorg. Alleen vorig jaar al stegen de kosten van salarissen, pensioenen en winstuitkeringen met 20 miljoen euro. Topman Sjoerd Vollebregt heeft het personeel gevraagd om flexibeler te werken. Hoe dat exact vorm moet krijgen, is nog niet bekend. Bouland geeft een schot voor de boeg: “Ik denk dat de ATV op termijn verdwijnt en dat we teruggaan naar een 40-urige werkweek.” De vakbond FNV Bondgenoten heeft al gepikeerd gereageerd op de wens van Stork om meer flexibiliteit en gewaarschuwd naar de rechter te stappen als Stork zich niet houdt aan de CAO-afspraken. Bouland denkt dat hij de noodzaak goed uit kan leggen. “Ik ben bij Stork begonnen in de tijd van Joop den Uyl. Winst was vies en niemand mocht de poort uit, maar dat is al lang achterhaald. In Nederland ontkomen we er niet aan om weer langer te gaan werken. De extra kosten moeten toch terugverdiend worden om dezelfde winst te kunnen behalen. En als Nederland zijn concurrentiepositie in de wereld wil behouden, ontkomen we hier niet aan.”