Jan Boomkamp is uitgegroeid tot strategisch zakenman

‘Ik ben zoals alle agrariërs gek op grond’

Jan Boomkamp op Twentheplant, het hart van het groenconcern dat inmiddels 21 bedrijven telt. Op deze plaats komt over een paar jaar woningbouw. Boomkamp moet verhuizen, maar weet nog niet waarheen. “De gemeente heeft een ereschuld aan mij”

‘Blijf uit de kroeg en de krant’, kreeg Jan Boomkamp (53) met de paplepel ingegoten. Het eerste is lastig maar te doen, het tweede heb je niet altijd in de hand, heeft Boomkamp tot zijn schade en schande moeten ondervinden. Want het bedrijf van Jan Boomkamp groeide uit tot een groot groenbedrijf met een omzet van 25 miljoen euro en stond nogal eens in het nieuws. Hij verdiende aan het kweken, handelen, exporteren en verkopen van alles waaraan bladeren en/of wortels zitten. Maar rijk werd hij vooral dankzij lucratieve grondtransacties in de afgelopen jaren. “Ik ben een agrariër en agrariërs houden van grond.” Een portret van een man die diep in zijn hart trots is op zichzelf, de oudste zoon van een keuterboertje, van wie ma vroeg overleed en die door zijn voorliefde voor plantjes door zijn opa voor gek werd versleten. In zijn overlevings- en geldingsdrang nadien maakt hij ruzie met overheden, andere ondernemers, desnoods met de trainer van FC Twente en met journalisten. Boomkamp is niet alleen financieel onafhankelijk. Nu ook geestelijk. En daarom (eindelijk) dit interview.

“Mijn vader had een klein gemengd bedrijf in Hasselo. Dat viel vroeger onder Weerselo. Het staat op de plaats waar we nu ons tuincentrum hebben. Ik wou de boerderij wel overnemen maar zonder varkens. In de veehouderij zag ik wel kansen. Mijn vader, die het bedrijf wat had laten verslonzen, zei ‘jongen, je moet dan zeker 5 ton investeren, daar slaap je ’s nachts niet meer van. Ga maar timmeren’. Mijn jongere broer Harry staat met kaas op de markt. En mijn zus is getrouwd met een onderwijzer en werkt zelf in een bloemisterij.” Boomkamp belandde bij de Almelose hovenier Oude Wesselink. “Ik was helemaal gek van tuinplanten. Ik verzamelde ze ook.” Na vier jaar (op 22-jarige leeftijd) begon Boomkamp voor zichzelf. Vanaf het erf, in een tijd dat boeren hooguit fruitbomen en een moestuin hadden want dat leverde direct geld op. Het snerende cynisme van opa is hij nooit vergeten: “Ik weet nog dat opa tegen mijn vader zei ‘Herman, hij gebruikt de beste grond voor planten’. En als ik dan op zaterdag voor 700, 800 gulden had verkocht, en mijn geld telde, zei hij ‘ik snap die gekke lui niet’.” De echte doorbraak van Boomkamp is te danken aan de Hobby- en Huishoudbeurs in het Expo Center (toen nog) in Borne waar hij een stand had. “Het was helemaal nieuw wat ik deed, de mensen hadden in de jaren zeventig voor het eerst geld over voor een tuintje.”

Conglomeraat van 21 bedrijven

Het tuincentrum in de jaren zeventig is uitgegroeid tot een conglomeraat van maar liefst 21 bedrijven in en buiten de groenbranche. Twentheplant in Hengelo (waar 50 van de 170 werknemers een baan hebben) is eigenlijk het hart van zijn organisatie. Dat bedrijf koopt in en verhandelt naar het eigen tuincentrum, maar de overgrote meerderheid (meer dan 90%) gaat naar 25 (!) landen. In het tuincentrum liggen 55 modeltuinen die door een van de andere groenbedrijven bij de mensen kan worden aangelegd. “Ik wil meer dingen tegelijk doen. En als ik wat aanpak, dan moet het groot zijn.” Boomkamp bezit in Hengelo 20 hectaren grond, in Borne 30 hectaren, ongeveer 80 hectaren in Dinkelland en dan heeft hij nog een bedrijf in Boskoop, Le Feber, van 10 hectaren. In Polen heeft hij nog een lap van 250 hectaren. “Dat is de grootste flop uit mijn leven. Het is mooie grond, maar in een paar maanden tijd zijn van mij en een paar zakenvrienden in Polen een paar nieuwe auto’s gestolen. Ik heb er geen zin meer in. Het staat te koop.”

Bemiddelen in grond heeft ons bedrijf een grote meerwaarde gegeven

Letterbomen

Op de dag van het interview wordt een grote beurs gehouden voor de klanten. Even over de handel: “We zaten heel veel in coniferen, we gaan nu veel meer over op vormbomen. Die grote Bonzai’s,” wijst hij, “die komen allemaal uit Japan. Ze zijn zo verrekte duur, ook door het verschepen. Nu verbouwen we ze zelf. Een idee van één van die jongens hier. Die heeft ook bedacht om langs de A1 die letterbomen te maken. Vroeger stonden er veel borden van ons langs de weg, maar dat mocht niet meer.” Eerder die dag heeft de Hengelose burgemeester Kerckhaert de uitbreiding van Twentheplant geopend, terwijl Boomkamp weet (en dat ook zelf heeft ondertekend) dat zijn hele bedrijf binnen een paar jaar verdwenen moet zijn omdat Hengelo op die plek woningbouw wil neerzetten. Waar de verhoudingen tussen het Hengelose gemeentehuis en Boomkamp vroeger zo goed waren dat wel eens gesuggereerd werd dat hij er familie had werken (land waar Hengelo het oog op liet vallen was niet zelden vlak daarvoor opgekocht door Boomkamp) wordt de groenman inmiddels (in stilte) vervloekt. De gemeente en Boomkamp zitten in een meedogenloze omhelzing. Op de plek van Twentheplant (8,5 hectare) wilde Boomkamp flink uitbreiden (tot 40 hectaren) en daar de eerste groenboulevard van Europa maken. “Op die boulevard zouden we alles aanbieden op het gebied van groen, alle tuin- en huiskamerplanten, alle soorten bloemen, maar ook materiaal en tuinbenodigdheden. De handel zou hoofdzakelijk door andere groenbedrijven gebeuren. Bemiddelen in grond heeft ons eigen bedrijf toch een grote meerwaarde gegeven.”

Groenboulevard

Een eufemisme erkent Boomkamp. “Ik heb veel gehandeld met de gemeente. Ik ben niet achterlijk, ik zie wat de grond waard is. Maar op deze plaats in Hengelo zaten we eerder met ons bedrijf dan dat de gemeente besloot tot woningbouw. Dat maakt dat ik een goede positie heb. Ach, ik heb een goede deal gemaakt met de Hengelose Bouwvereniging Ons Belang. Ik kon het voor veel meer geld verkopen aan een bouwbedrijf, maar nu kan Ons Belang daar woningen neer zetten ook in de sociale sector. Nee, ik heb altijd integer gehandeld. Nee, niet lachen, dat is echt waar. Ik durf iedereen recht in de ogen te kijken.” Voor het vertrek met Twentheplant wil Boomkamp compensatie aan de andere kant van de stad in de buurt van de A35. “Ik wil minimaal zeven hectaren terug hebben”. De gemeente Hengelo heeft een ereschuld aan hem, want onder Lemstra was het plan van de groenboulevard in kannen en kruiken. En dat heeft hij Kerckhaert bij de opening van zijn pand ook nog even meegedeeld. De groenboulevard is niet helemaal van tafel. Die moet nu in Borne komen, nabij zijn tuincentrum. Daarover heeft hij met dat gemeentebestuur een deal gemaakt: hij zou vanaf dat moment geen grond meer kopen in Borne en dan zou de gemeente hem helpen met zijn ‘lovebaby’. “Ik heb me er aan gehouden, hoewel ik van veel mensen grond aangeboden heb gekregen. Omdat ik vaak een paar gulden per vierkante meter meer geef dan de gemeente, maar ik heb het niet gedaan. Ik hoop dat de gemeente ook haar toezegging nakomt, ik heb het zwart op wit.” En liefst een beetje snel, want de economie loopt terug en een van de eerste dingen waar huishoudens op bezuinigen is toch de tuin. Dan maar wat minder plantjes dit jaar.

Bouwmarkt

De groengoeroe is een strategische zakenman geworden. Eerder kocht hij samen met drie partners de failliete inboedel van Fleurregio, maar dat past nog wel binnen zijn core-business. Als belegger (“voor mijn kinderen Joost en Dirk”) is hij mede-eigenaar van een vijfde van de Expohal in Hengelo (“perfecte locatie, over 10 jaar is er geen plek meer vrij langs de A1 en A35”), hij heeft de toezegging (samen met Van Kleef) een tankstation te runnen langs de A1 bij Ikea (een gouden plek natuurlijk) en een mobiliteitscentrum. “Alles op het gebied van auto’s, motoren en fietsen.” De betrekkingen met de bedenker van het bestemmingsplan van dat gebied (Rudy Stroink van TCN) zijn wat bekoeld. Boomkamp zag op SBS6 het populaire programma Huis&Tuin en wilde als aansluiting op zijn groenboulevard een grote bouwmarkt openen naast Ikea. “Ik heb de grond weer verkocht en in die akte staat dat er geen tuincentrumbouwmarkt op die locatie komt.” Stroink is wel voornemens daar nu een bouwmarkt te beginnen. “Dan hebben de gemeente en hij een probleem.”

FC Twente

Naast zijn bedrijf is FC Twente zijn lust en zijn leven. “Ik loop al vanaf mijn 14e, 15e jaar achter Twente aan. Altijd trouwe supporter. Vroeger gingen we met een man of 15, 20. De winterdag met de klompen aan en de vlag om de nek daar naar toe.” Boomkamp zit de laatste jaren op de eretribune. Hij stopt jaarlijks ongeveer 50.000 euro in de club. Hij is lid van alle businessclubs van FC Twente (TOS, Gouden Actie, Club van 10). Uit en thuis is hij vrijwel altijd van de partij. “We gaan met de hele familie. Ook mijn vrouw Katrien is helemaal gek van Twente. Dat is toch het mooiste: gezellig met vrouw en kinderen.” Het gerucht gaat dat hij net als voorzitter Herman Wessels (een vriend van Boomkamp) geld in spits Cavens heeft gestopt. “Dat klopt. Ze hebben me al vaker gevraagd en deze keer heb ik een paar centen meegedaan.” Tot slot zijn speciale band met Dik Wessels. “Ik heb heel veel respect voor Dik als je kijkt wat hij de afgelopen jaren gepresteerd heeft. Nee, ik heb geen Raad van Commissarissen, Dik adviseert mij af en toe.”