Ik zoek vooral het middenkader op, de ambtenaren die de notities schrijven

Verkenner Ed Figee

Ed Figee: “Als ambtenaar kan ik niet politiek ter verantwoording worden geroepen. Daarom stel ik me heel puriteins op.”

De Haagse politiek heeft in het recente verleden door middel van convenanten (intentieverklaringen, dus geen contracten) met een aantal regio’s afspraken gemaakt over onder meer de aanleg van infrastructuur. Ed Figee (56), oud-journalist, oud-voorlichter van de gemeente Enschede, is door de provincies Overijssel en Gelderland per 1 maart 2000 in Den Haag neergezet (in het aldaar bekende lobbyhuis aan Plein 20) als lobbyist. Haagse signalen moet hij doorgeven aan het oosten en de belangen in Den Haag links en rechts onder de aandacht brengen. Per 1 oktober heeft Figee er een collega bij gekregen. Totale kosten aan huur, declaraties en salarissen 150.000 euro. Met de komst van de LPF bleek de baan van lobbyist geen luizenbaan als receptiehopper. Figee moet weer vriendjes worden met de volgende lichting kamerleden en ministers. “Ik zoek vooral het middenkader, de ambtenaren die de notities schrijven.”

“Ik heb met de LPF veel contact gehad. Vooral met Wien van den Brink, onze oostelijke contactpersoon. Van den Brink heeft een aantal dingen voor ons gedaan, we hebben een aantal bijeenkomsten georganiseerd. Daarbij was hij betrokken. Maar de LPF is een onzekere factor, dat is heel lastig.” De indruk wordt wel eens gewekt dat Figee alleen in Den Haag zetelt voor meer asfalt. “In overleg tussen Overijssel en Gelderland is er een aantal dossiers gemaakt, over wegen, woningbouw, milieu, werkgelegenheid. Ik verken op die onderwerpen de politiek en ik adviseer het provinciebestuur. Dan zeg ik bijvoorbeeld, ‘het is handig als jullie volgende week een brief sturen en niet volgende maand’. Over het uitstellen van de Hanzelijn kreeg ik een signaal van een ambtenaar tijdens een receptie bij Verkeer en Waterstaat. Ik heb daar een soort antenne voor ontwikkeld.” Overigens is tijdens de beschouwingen het uitstel weer teruggedraaid. “Tijdens diezelfde receptie sprak ik met directeur Cerfontaine van Schiphol die ook alle belang heeft bij de Hanzelijn als snelle verbinding naar het noorden. Dat is ook gunstig voor Schiphol.”

Het is de vraag of de afspraken in het regioconvenant overeind zullen blijven

Groupie

Het karikatuur van een lobbyist is een man die als een groupie om ministers heen cirkelt, recepties afloopt en zich blauw betaalt aan lunches. “Je moet het vaak juist niet hebben van de ministers, maar van het middenkader dat de notities schrijft. Ik merk niet dat die mensen als gevolg van de bouwfraude-enquête minder naar recepties komen.” “De lobby zelf moet gedaan worden door de bestuurders. Onze bestuurders zijn tegenwoordig vaak in Den Haag, met name commissaris Geert Jansen is hier voortdurend. En zo moet het ook, ik ben slechts een uitvoerend ambtenaar. Ik ben publiek niet boos geworden op kamervoorzitter Weisglas die de sluiting van Ericsson een lokaal probleem noemde. Daarover moeten onze bestuurders zich opwinden en dat hebben ze ook gedaan. Ik werk in het politieke domein, maar ik kan als ambtenaar politiek niet ter verantwoording worden geroepen. Daarom stel ik me heel puriteins op.”

Compliment

De politiek bestuurders in Overijssel staan er om bekend dat ze het al nauwelijks eens worden over de prioriteiten, laat staan in overleg met de provinciale zuiderburen. Het meest recente voorbeeld is de Reisopera. Enschede vindt zo’n muziekkwartier belangrijk, hoewel ook binnen de raad veel leden de prijs veel te hoog vinden. Wat vinden ze daarvan in Zwolle; Arnhem heeft daarbij al helemaal geen belang. “Ik bepaal niet of de A28 belangrijker is dan de A15. Dat bepalen de provinciebesturen via die dossiers die we gezamenlijk hebben opgesteld. De drie noordelijke provincies werken heel goed samen ja, maar dat betekent niet dat ik een publieke mening heb over een fusie tussen de provincies Gelderland en Overijssel. Daar ga ik niet over. Overigens doen wij het wel goed in Den Haag. Ik kreeg onlangs een opmerkelijk compliment van collega’s die het noorden vertegenwoordigen. Ze zeiden, ‘wij merken dat wij niet alleen meer zijn’. Zij lobbyen al vanaf de jaren zestig en hebben een heel projectbureau van 20 man. Hun commissarissen wonen bijna op het Binnenhof.”

Randstadkabinet

Bij het bewerken van de politiek speelt Figee in op de sentimenten dat dit (demissionaire) kabinet een randstedelijk kabinet genoemd werd. “De LPF wordt vooral gevoed vanuit Rotterdam. Dat leidt er toe dat regionaal georiënteerde kamerleden graag informatie willen hebben om mee te kunnen scoren. Met die mensen bouw je aan argumenten om de Hanzelijn op de agenda te houden. In Den Haag is niet eens zo veel geheim. Echt geheim zijn alleen de specifieke onderhandelingsstrategieën.” Op 22 januari zijn er weer verkiezingen. Wat gaat het nieuwe kabinet bedenken en waarop bezuinigen? Welk kabinet is het beste voor Overijssel? Figee zegt alle politiek programma’s te kennen: “Ik geef geen stemadvies. Het ziet er naar uit dat er een CDA-VVD-kabinet komt en dat is voor ons niet slecht. De oostelijke provincies hebben met het CDA een aantal zeer efficiënte, goede afspraken gemaakt. Ons probleem is dat er door de krimpende economie minder geld is. Het fonds Economische Structuurversterking wordt gevoed uit de opbrengsten van de staat in deelnemingen zoals KPN. Dat fonds is bijna leeg. Het is de vraag of de afspraken in het regioconvenant overeind zullen blijven. Daarover zal dan weer hard onderhandeld moeten worden. Dat doe ik niet, dat doen de bestuurders zelf.”
“Ik zoek vooral het middenkader op, de ambtenaren die de notities schrijven.”