Nico Schiphorst van Cogas denkt nog lang niet aan fuseren

De zware verantwoordelijkheid van Cogas-directeur Nico Schiphorst

De overlevingsdrang van een muis

In Engeland loopt de liberalisatie van de energiemarkt voor op Nederland. En daar blijkt dat 80% van de consumenten gewoon bij hun oude, vertrouwde energieleverancier is gebleven. Dat gegeven kan wel eens het geluk zijn voor Cogas, dankzij alle fusies in den lande inmiddels het op vijf na grootste energiebedrijf van Nederland. Want met 125.000 aardgasaansluitingen, 50.000 aansluiting op elektriciteit en 80.000 kabelaansluitingen moet je in Nederland met giganten als Essent en Nuon niet echt een grote mond hebben.

Stroom is stroom, gas is gas, daar zit de winst niet. Met behulp van rapporten van Deloitte & Touche houdt de directie van Cogas stand; de muis die roept: ‘wat stampen we lekker’. Drie jaar geleden werd het laatste overnamebod van Essent honend in het ronde archief gegooid. En daarmee namen Schiphorst en de zeventien gemeentelijke aandeelhouders een zware verantwoordelijkheid op zich. Ondernemen met gemeenschapsgeld.

Eén ding verstaan ze wel, daar in dat fraaie pand aan de Rohofstraat in Almelo, en dat is hun PR. Onder de verlokking van exclusiviteit en nieuwe onderzoeksrapporten wordt de redactie van Twentevisie uitgenodigd om de successtory aan te horen. Flauwekul natuurlijk. Want het verhaal van Cogas is bekend en wordt minstens een paar keer per jaar afgedraaid via jaarverslagen, persberichten en krantenartikelen. De waarheid is dat de liberalisatie van de middelgrote bedrijven volgend jaar van start gaat en dus wil Nico Schiphorst graag zijn verhaal kwijt, want die groep ondernemers is wel de achterban van Twentevisie. En dus moet de redacteur vooral luisteren en schrijven en niet te veel vragen stellen. En al helemaal niet in vergelijkende zin de naam Essent noemen, want dat wordt niet op prijs gesteld. Als Schiphorst zijn praatje heeft gehouden, zakt hij lichtjes onderuit en glijdt zijn hand tevreden tussen broek en hemd.

Essent-aanbod

Schiphorst werkt al een tiental jaren bij Cogas, Ruim anderhalf jaar geleden volgde hij De Keuninck op als allerhoogste baas. En als je eenmaal aan de touwtjes trekt is het moeilijk om ze uit bedrijfsbelang weer uit handen te geven. “Nee, zo werkt het natuurlijk niet. We kijken naar de belangen van alle ‘stakeholders’: aandeelhouders, werknemers en klanten. Het huidige beleid heeft voor alle partijen een meerwaarde. We hebben voldoende schaalgrootte en we werken indien dat nodig is samen met grote marktpartijen.” Het allerlaatste Essent-aanbod dateert al wat van langer geleden, maar hij verdedigt de beslissing van zijn voorganger met verve (“het is maar goed dat het afgewezen is, Cogas is inmiddels veel meer waard”) en het was zeker geen allerlaatste kans, want Europese energieboeren nemen nog regelmatig contact met hem op, verzekert Schiphorst. Essent laat weten dat ze geen interesse meer heeft in Cogas nadat het laatste bod was verworpen. Blijkbaar is men daar van mening dat Cogas in de komende tijd vermalen zal worden. “U zegt steeds dat we klein zijn, maar we zijn volgens CBS-statistieken een grote structuur NV met een omzet van 400 miljoen en 230 mensen in dienst.”

Tien keer groter

Niet alleen is de jacht op grootgebruikers en sinds kort ook middelgrootgebruikers geopend door de energiebedrijven, ook mogen de distributeurs zelf uitmaken waar ze hun stroom inkopen. Tot voor kort was Cogas verplicht dat bij Essent te doen. Maar ‘zijn’ inkopers wisten een mooie deal te maken met de EPON,
onlangs verkocht aan een Frans bedrijf. En dat scheelt een slok op een borrel. En dat terwijl de stroomprijs momenteel hoger en hoger wordt, heeft Cogas al in september vorig jaar grote blokken voor de gebonden kopers (zoals de consumenten) ingekocht. En alleen voor de grote jongens wordt één-op-één (via de stroombeurs, trading of brookers) ingekocht, en met een toeslag doorgegeven aan de klanten. Maar dankzij dat slimme inkopen konden een paar leuke vissen worden binnengehaald. Natuurlijk verloor Cogas ook klanten, maar met nieuwe klanten als KPN, Connexxion, ABN en Fuji Film kan je natuurlijk voor de dag komen. En onlangs werd ook het waterschap Regge en Dinkel aan de lijst toegevoegd. In dezelfde week contracteerde Essent overigens zes waterschappen in het westen van het land. In één ding heeft Schiphorst absoluut gelijk: “Essent is tien keer groter, wij hebben dus veel meer kans een klant van hen over te nemen dan zij van ons.”

Mensenwerk

Schiphorst denkt dat het succes (tijdelijk of structurele?) van Cogas te danken is aan zijn mensen. “In de afgelopen jaren hebben we dertig nieuwe, goede mensen kunnen aannemen. We hebben kunnen warmlopen in het nieuwe vak, want het blijkt dat in de praktijk verkopen van stroom aan de zakelijke markt toch een kwestie van relaties is. En dat kunnen wij goed. Wij zijn met dat nieuwe vak vroeg begonnen en hebben dus een voorsprong op de andere bedrijven.” De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat Cogas het spel professioneel speelt. Toch ook wel tot verbazing van Schiphorst die zich op een bepaald moment laat ontvallen: “Wij zijn een Twents-Salands bedrijf en we zijn verbaasd dat we het zo goed doen.” Onder de noemer zonder verleden geen toekomst, vertelt Schiphorst met graagte dat Cogas pakweg tien jaar geleden met niks is begonnen en nu al 130 miljoen op de bank heeft staan, wat een solvabiliteit inhoudt van meer dan 30%. En hij herhaalt maar weer eens dat Cogas de laagste gastarieven hanteert van Nederland.
Volgens Cogas-topman Schiphorst blijft verkoop van stroom aan grote bedrijven toch vooral relatiebusiness. Verkoop via internet staat bij Cogas nog in de kinderschoenen. “Ik verwacht wel dat de consumenten op die markt gaan neuzen.” Ex-Cogas-medewerker Donkervoort heeft de geweldige internetdomeinnaam ‘energiebedrijf.com’ op zijn eigen naam laten registeren. Met een paar grote investeerders is hij nu bezig een nieuw bedrijf op te zetten. Cogas is naar de rechter gestapt om de naam terug te krijgen, dat is niet gelukt. Cogas is in hoger beroep gegaan. “Het is een kwestie van integriteit van mijn ex-werknemer,” aldus Schiphorst.

Ik ben wel eens verbaasd dat we het zo goed doen

Melkboer

Cogas kan zelf verder privatiseren over twee jaar. Dan kan elke individuele gemeente zijn aandelen verkopen. Van de zeventien gemeenten zullen een paar zeker gaan cashen, ondanks een dividend pay-out van 40%. Schiphorst is daar luchtigjes over: “Ach, de beste aandeelhouder is die aandeelhouder die steeds op het punt staat zijn aandelen te verkopen.” Cogas is op het eerste gezicht de melkboer bij wie je op de pof kon kopen, buiten kantoortijden om, maar de kleine middenstander ging ten langen leste wel kapot. “Ja, met dat verschil dat wij naast het verkopen van stroom ook geld verdienen als eigenaar van het netwerk aan buizen en leidingen.” Sterker nog, daar zit 80% van de winst. En Schiphorst is waarschijnlijk terecht niet bang dat in 2004 de consumenten in grote getale naar een andere energieboer zullen overlopen. Van alleen stroom en gas kan je niet leven. Cogas doet daarom wat aan warmtekrachtkoppeling en stortgas, maar dat zet financieel voorlopig nog geen zoden aan de dijk. Net als Essent gokt Cogas op de (glas)kabel (via dochter KTMO 80.000 aansluitingen) waarin in de afgelopen jaren voor maar liefst 40 miljoen is geïnvesteerd. “We hebben de bandbreedte verhuurd aan Castel, daarmee verdienen we dit jaar vijf miljoen. Als we niet hadden kunnen verhuren, dan hadden we verkocht.”