TUI-topman Bakker kan eindelijk zijn efficiency-plannen doorvoeren

‘Arke beter dan ooit tevoren’

De Travel Unie (TUI) werkt aan zogenaamde ‘Centers of Excellence’ in Nederland; het product Vliegreizen (de big business) komt in Rijswijk, Bus komt in Ammerzoden en Auto en Ver zitten – net als de automatisering, het call center en de postverwerking in Enschede. “Enschede draait als een tierelier en is zeker niet afgescheept met een fooi,” zegt topman Hans Bakker. Sterker nog, de afdeling Enschede van Travel Unie houdt (met enige overdrijving) het bedrijf draaiende. Daar wordt verdiend wat te veel voor Holland International is betaald: het bedrijf was vijf jaar geleden bij lange na de 250 miljoen (naar verluidt), waarvoor TUI het inlijfde, niet waard. “Daar doe ik geen uitspraken over, maar Travel Unie is inmiddels een veelvoud waard van wat er voor betaald is.”

Arke in Enschede (waar TUI 150-200 miljoen voor neertelde) is inmiddels Arke in Enschede niet meer. Er wordt een product gemaakt en naar de wens van de klant wordt er een bepaald etiketje opgeplakt. Vakantie is verworden tot appelmoes. “Er gaat voor alle merken één inkoper van ons op pad.” De efficiency-operatie van Hans Bakker krijgt eindelijk gestalte. Nu pas. Voorheen was het verzet erg (te?) groot. Het verloop in Enschede was ook hoog. In Enschede zeggen de medewerkers nog steeds dat ze meer hadden kunnen verdienen als ze zelfstandig waren gebleven. Desnoods als eenheid naast Holland International, maar niet als een bijkantoor waar alle emoties, sfeer en identiteit zijn verdwenen. Veel fusies mislukken, de integratie van Arke en Holland International is daar een voorbeeld van, vinden ze in Enschede. Bakker wuift dat resoluut weg: “Er is nu geen bestaansrecht voor een bedrijf in de grootte van het vroegere Arke. En neem van mij aan dat Arke draait als een tierelier. Arke maakt zelfs meer winst dan ooit,” zegt Bakker doelend op de bij de werknemers bijkans tot heilig uitgeroepen Ferdinand Fransen.”Ik bedoel dat de stijging is te danken aan synergieën bij inkoop en dergelijke.” Eerder had Bakker gezegd dat, door de ‘geïntegreerde backoffice’, niet meer valt uit te rekenen wie wat verdient. “Dat klopt, maar ik ken de rendementen wel. De marges zijn niet geslonken, dat is een bekende klacht in het bedrijf. Maar het klopt niet en ik kan het weten.” Verder wijst Bakker naar de stijging van de werkgelegenheid in Enschede: “We bouwen een nieuw pand dat nu al te klein is geworden. Voor 40 mensen moeten we een andere plaats zoeken.”

Twente is te klein voor een eigen vliegveld, de politici dromen

Filosofie

De Travel Unie (omzet: een kleine vier miljard) is de Nederlandse tak van de TUIGroup, de reisdochter van Preussag dat aan de Frankfurter beurs is genoteerd. Bakker is behalve bestuursvoorzitter in Nederland ook lid van de Raad van Bestuur van TUI dat inmiddels dankzij een aantal recente overnames ’s werelds grootste reisconcern is. “Wij hebben als filosofie: integratie van de waardeketen. Dat betekent dat we alle schakels in de vakantieketen willen beheersen, van reisbureau tot eigen touroperator, eigen vliegtuigen, bussen op de plaats van aankomst, eigen hotels, alles.” De Travel Unie is groot in Nederland, maar verhoudingsgewijs tot het buitenland is de concentratie kleiner. De grootste vijf reisorganisaties in landen als Engeland en Duitsland hebben driekwart van de markt, in Nederland blijkt dat iets meer dan de helft. “In Nederland zijn nog steeds heel veel zelfstandige ondernemers, veel meer dan in het buitenland. Maar we verdienen wel goed, zelfs beter dan in Engeland. Onze aandeelhouders zijn in elk geval tevreden,” aldus de man die dit jaar zelf zonder inschakeling van een reisbureau op de bonnefooi naar Zweden en Denemarken op vakantie is geweest. “Mijn kinderen wilden graag naar Legoland. Het was ook en beetje zakelijk, want zo kwam ik in contact met grote delen van de mensheid die zonder reisbureau op vakantie gaan.”

OAD

De Travel Unie wil wel doorgroeien, autonoom en via acquisitie, maar dat laatste moet een beetje secuur gebeuren, want de NMa (die in de gaten houdt of bedrijven niet te groot worden of kartelafspraken maken) kijkt mee: “In touroperating hebben we een marktaandeel van 25%. Als we willen groeien, moet dat selectief gebeuren. We hebben pas Kras Stervakanties met een omzet van 200 miljoen ingelijfd.” De OAD? Hoewel, Joop ter Haar weigert vooralsnog te verkopen en wil al helemaal niet verkopen aan de Travel Unie. Ter Haar heeft onlangs twee voormalige topverkopers (Giovanni Barbuio en Theo Venix) in dienst genomen. Bakker luchtigjes: “Och, wij hebben vroeger ook wel bedrijven overgenomen waarvan de eigenaar zei: ik verkoop niet. Maar als je dan met een verhaal met perspectief en een grote zak geld komt, verkopen ze wel. Dat neem ik niet serieus. Nee, ik heb geen interesse in de OAD. De OAD past niet bij ons, het bedrijf is heel sterk op de busmarkt georiënteerd, wij moeten heel kritisch zijn en daarom geen OAD.” Overigens is Bakker niet zo heel tevreden over het afgelopen boekjaar (loopt van 1 oktober tot 1 oktober), ondanks dat er veel geld onder de mensen zit en vakantie voor velen als een eerste levensbehoefte wordt ervaren. “Vorig jaar groeiden wij 9%, dit jaar slechts 1%, dat is te wijten aan het millennium en het EK. Toen bleven veel mensen thuis. Volgend jaar wordt weer een topjaar.”

Twente dicht

Ooit zag Bakker een prominente rol weggelegd voor de regionale luchthavens, Schiphol was (toen) boordevol en mensen konden in Twente, Eindhoven, Groningen en Maastricht hun auto voor niets zowat naast het vliegtuig parkeren. Tijden veranderen. Bakker is met eigen charters begonnen. Vanaf Schiphol. Vanaf Twenthe kan alleen nog naar één Canarisch Eiland worden gevlogen. “Wij hebben jarenlang geprobeerd om vanaf Twente naar buitenlandse bestemmingen te vliegen, maar we krijgen die vliegtuigen niet vol. Vliegen vanaf Twente is zelfs goedkoper dan vanaf Schiphol, maar het lukt niet. De regio is te klein. De politiek hier praat onzin, ze dromen, er is geen behoefte aan een vliegveld in Twente.” Ook wat betreft internet heeft Bakker zijn mening bijgesteld. Natuurlijk, de reisorganisatie had wel een website, maar een vakantie boeken via die site kon niet. Omdat Bakker cum suis bang is/was dat de loop naar het reisbureau zou verdwijnen. Maar sinds kort kan het wel, een reis boeken vanachter de computer. Dankzij de recente overname van Kras Stervakanties. “En we zijn ook heel actief met www.lastminute. nl,” meldt Bakker.

Calamiteitenfonds

Bakker is enthousiast over het per 1 april ingestelde calamiteitenfonds. “Uniek in de wereld. Het buitenland is daar jaloers op. We hebben dat met alle reisorganisaties in Nederland goed georganiseerd. Wij haalden de mensen al van het door bosbranden geteisterde Griekse eiland Samos terug toen ze in het buitenland nog zaten te wikken en te wegen. Mensen hebben ons brieven geschreven waarin ze ons bedanken voor het adequate optreden.” Jaarlijks gebeuren er ongelukken met touringcars. Volgens de chauffeurs is dat te wijten aan het ’s nachts rijden. Bakker heeft daar een andere mening over: “We kennen in de reiswereld de Stichting Bus, een Keurmerk Bus. Niet alle touroperators zijn bij de ANVR aangesloten. Ze moeten zich aan het rijtijdenbesluit houden. We kunnen niet meer terug, want de klant wil ’s nachts rijden.”