Nieuwe wereld van Nilgun Yerli in ‘De adem van Eva’ is saai

Na een sabbatical van drie jaar in Turkije is Nilgun Yerli (1969) terug in Nederland en weer op de planken met ‘De Adem van Eva’. “Om Geert te pesten. Laat hem maar uitrekenen wat ik kost.”
Yerli is geboren in Turkije en op haar tiende met haar ouders naar Nederland gekomen; ze groeide op in Friesland en Overijssel. Ze is één van de weinige allochtonen die cabaret maakt over de multiculturele samenleving. Haar inspiratiebron is doorgaans het dagelijks leven en haar eigen ervaringen met vooroordelen. Als belangrijkste oorzaak van haar succes noemt ze zelfspot en in die zin lijkt ze veel op de Marokkaanse stand-up comedian Najib Amhali.
Yerli is dus terug, maar allerminst gelukkig en die indruk (bonkig, ronduit onaardig) maakt ze ook als ik haar van afstand meemaak in een televisiestudio. De verrechtsing van Nederland lijkt haar diep te raken. Van haar liefdesoffensief lijkt weinig meer over.
In november vorig jaar wilde ze Geert Wilders bedelven onder bossen bloemen en brieven van moslimstudenten. Om te laten zien dat haat met liefde beantwoord kan worden. Maar nu zegt ze: “Als ik terug moet naar mijn eigen land, vraag ik aan u, wat is mijn eigen land?”

Een bezoeker van haar voorstelling was na afloop op haar afgekomen, vertelt ze. “Ik mis dat typetje van dat leuke Turkse vrouwtje, dat u altijd deed,” liet hij haar weten. “Is er eindelijk een Turk die Nederlands spreekt, is het weer niet goed.” De man bracht daar het volgende tegenin: “In Nederland willen we gewoon naar een voorstelling, zitten en lachen.” Yerli antwoordt: “Dat is niet mijn uitgangspunt.” En helaas, dat bleek deze week toen we ‘De adem van Eva’ in het Theaterhorel zagen. Want we hebben (te) weinig gelachen.

De opening van de voorstelling deed anders vermoeden. We keken naar iemand in een boerka op het podium en hoorden de stem van Yerli. Even later kwam ze in een kek roodlederen jurkje het podium oprennen. De persoon in de boerka bleek, toen het zwarte gewaad werd afgelegd, de pianist te zijn: Wim Veenhof uit Almelo. Het zette ons even op de verkeerde been, verraste ons, toverde een glimlach op onze gezichten. Vervolgens kroop Yerli in de huid van de Adam en Eva uit het boek van Mark Twain. Dat werd vooral saai, in een overigens fraai decor. Het verhaal van de Bijbelse figuren werd afgewisseld met verhalen uit het echte leven van Yerli. Over haar broer die al tientallen jaren spoorloos is, nadat hij is verkracht door een luitenant in een park dat bekend staat als homo-ontmoetingsplaats.

Opvallend vond ik dat er veel Turkse bezoekers in de theaterzaal zaten, want allochtonen zie je maar weinig in de schouwburgen in Twente. Wie er naar toe wil: woensdag 14 april in Enschede.