Harry Menninga van partner Thales brengt kennis realtime systems naar Saxion

‘Wij krijgen smoel bij de ASML’s van deze wereld’

Tijdens een interview bij Radio Oost (op vrijdagmiddag) dreigde de toenmalige Signaal-directeur Willem Soetens het bedrijf naar het westen te verhuizen als het aantrekken van personeel niet zou verbeteren. Op maandagochtend belde Cor Boom van de Saxion Hogeschool hem direct op en zei dat hij Signaal (tegenwoordig Thales) wilde helpen. Uit die samenwerking (begonnen in 1998) is een partnership ontstaan. In totaal heeft Saxion Hogeschool vijf van die intensieve samenwerkingsverbanden. Ondanks de economische malaise heeft Thales het partnership onlangs weer met vier jaar verlengd (tot 2005). De winst voor Thales én Saxion is groot, blijkt uit dit gesprek met Harry Menninga (44), researchmanager bij Thales en Henk van Leeuwen, hoofd van het kenniscentrum software-engineering van Saxion. “Ik miste bij Saxion een sfeer van jongens die wat met elkaar maken”.

Menninga: “Bij Thales doe ik onderzoek naar nieuwe technieken voor combatsystemen. Dat zijn systemen op marinefregatten in het hart van het schip waar de waarnemingen plaatshebben en de beslissingen worden genomen”. Bij Saxion trad hij op als lector. Hij houdt ermee op. “Ik ben tegenwoordig manager van de researchafdeling, een baan waarvoor ik veel op pad ben”. Wie hem bij Saxion gaat vervangen is nog niet duidelijk. Menninga betreurt het niet heel erg, hij heeft het vier jaar gedaan en de laatste tijd stond hij (tot zijn spijt) niet meer voor de klas. “Het onderwijssysteem is veranderd. Het HBO-onderwijs is helemaal projectmatig geworden, probleemgestuurd”. Van Leeuwen: “Part of the deal is ook om de expertise van de docenten te verhogen. Een paar van onze docenten hebben daarvoor een maand stage gelopen bij Thales. Om binnen het bedrijf te kijken naar het kwaliteitsproces voor softwareproductie”. Menninga: “Er bestaat een standaard, het CMM-model. CMM staat voor Capability Maturity Model. Elk bedrijf geeft bij de implementering zijn eigen invulling. Als docent kun je een boekje lezen over CMM. Prachtig, de inhoud kun je aan de studenten doorgeven, maar het is veel leuker om binnen een bedrijf te kijken hoe dat vorm is gegeven. Hij heeft die kennis van Thales geïntegreerd in het onderwijs, dus niet in een aparte module, maar integraal”. Van Leeuwen: “Dankzij het partnership is ook het maken van bedrijfsexcursies erg gemakkelijk. Dan wordt de theorie in de praktijk getoetst”.

Realtime Embedded Systems

De samenwerking spitst zich toe op het zogeheten ‘realtime gedistribueerde en embedded systemen’. Thales neemt in die sector een vooraanstaande positie in. “Met real-time embedded systems doe je waarnemingen en de zaken die je waarneemt, wil je beïnvloeden en laten samenwerken via communicatie. Dat soort systemen zijn in gebruik bij de marine, maar ook bij treinen, beveiligings- en verkeersleidingssystemen en natuurlijk in de procesindustrie. Bedrijven als Akzo, Nedap, Ericcson, CMG, Philips maken er gebruik van. ‘Realtime embedded systems’ is een specialisatie binnen de hogere informatica en computertechniek. Tegenwoordig noemen we het ook wel technische informatica”. Het vakgebied bestond wel bij Saxion, “maar had geen smoel”. Andere bedrijven waarmee Saxion kortstondig samenwerkt (of via cursussen), hebben dus ook baat bij de kennis die Thales inbrengt. Menninga: “Thales is een uniek bedrijf. Die andere bedrijven die van realtime systemen gebruik maken zijn geen concurrenten van ons, anders waren we zo’n partnership niet aangegaan”. De innige samenwerking betekent overigens niet dat hele volksstammen nu de opleiding willen volgen bij Saxion. Van Leeuwen: “Een paar procent van de studenten doet de studie, maar de belangstelling is wel veel groter geworden”.

Verantwoordelijkheid voor regio

Saxion heeft dankzij Thales bij de bedrijven in het vakgebied een goede naam gekregen. Van Leeuwen: “Dat heeft als gunstig effect dat wij van verschillende kanten kennis krijgen die we uitwisselen. Die industrieën communiceren soms via ons met elkaar. En dat willen we ook. Wij willen niet alleen een instelling zijn die studenten opleidt. Eindhoven is nu het kernpunt van realtime systemen. Maar ook de Universiteit Twente is op dit vakgebied actief, Enschede krijgt een steeds betere naam bij de ASML’s van deze wereld. En dat is goed voor de regio”. Menninga: “Als de studie beter is afgestemd op de praktijk, is dat voor de bedrijven ook financieel interessant. Daarbij is de kennisverankering voor ons belangrijk. We hebben dankzij het partnership gemakkelijk toegang tot de student. Dat was een paar jaar geleden belangrijker dan nu, dat klopt. Thales heeft een vacaturestop, maar die verdwijnt wel weer en het is kortzichtig om dan direct te stoppen met het partnership. Als de studenten nu doorstromen naar Ericsson of CMG, prima. Vroeg of laat heeft ook Thales daar profijt van. En Thales is ook van mening dat ze een verantwoordelijkheid heeft voor de regio. Niet alles is gericht op geld verdienen. We hebben bij de oprichting van de samenwerking ook gezegd, het moet ook niet zo zijn dat wij een traject opzetten waarbij aan het eind alleen Thales staat. Ja, dat is expliciet gezegd”.

Van Leeuwen: “Ik kan je nu al voorspellen dat over pakweg drie, vier jaar de vraag naar deze mensen weer hoog is. Daarom houden bedrijven als Thales, maar ook Philips en noem ze maar op een goede relatie met de onderwijsinstellingen in stand. Een netwerk bouw je niet voor een paar maanden of een paar jaar, maar voor de lange termijn”.

Lab-sfeer

Menninga heeft het realtime systeem van Thales dat expliciet is ontwikkeld voor de marine bij studenten van Saxion neergelegd om dat om te bouwen voor het autoverkeer. “Er zijn nu navigatiesystemen die de auto vertellen waar hij rijdt en hoe hard. Als die informatie doorgegeven wordt aan het andere verkeer op de weg, dan kun je een heel gedistribueerd systeem opzetten. Met hogere doorloopsnelheid, minder files en minder ongelukken. En met legio mogelijkheden, daar zit een enorme potentie in. Er is bij Saxion genoeg kennis om dat uit te bouwen. Toen ik hier een paar jaar geleden binnenkwam, miste ik dat ook: een lab-situatie, een sfeer van jongens die bezig zijn iets te maken. Vroeger op de UT had je wel van die laboratoria. Ook in Delft waar ik gestudeerd heb en nu krijgt Saxion het ook een beetje”.