Nieuwe bedrijven creëren de meeste banen

Bert Twaalfhoven (80) richtte meer dan vijftig ondernemingen op

“Ben je gek, ik ga toch niet thuiszitten.” De tachtigjarige (!) Bert Twaalfhoven kan geen genoeg krijgen van het ondernemen. Hij heeft aan de basis gestaan van zeker vijftig bedrijven in verschillende landen. Bij hem is bijvoorbeeld Jan Aalbers begonnen. Twaalfhoven heeft zijn succes te danken aan samenwerking met tientallen universiteiten. “Mijn geluk is geweest dat ik eigenlijk niets weet van techniek.” Om het ondernemerschap te stimuleren heeft hij het European Forum for Entrepeneurship Research opgericht (Efer) opgericht. En Twaalfhoven is een van de sprekers tijdens het Innoversum op 28 april in De Grolsch Veste.

Het ondernemerschap is hem niet met de paplepel ingegoten, zijn vader was dokter. Maar hij leerde het in Amerika. “We hadden alles verloren in het bombardement van Den Haag. Ik heb toen bij de Jezuïeten in New York gestudeerd, daarna naar Harvard en later nog naar Canada. Tijdens mijn
studie heb ik 26 baantjes gehad, van bordenwasser tot chauffeur en van vertaler tot krantenjongen. In Canada zag ik het maken van aluminium profielen met matrijzen. Dat kenden we in Europa helemaal nog niet.” Terug in Nederland startte hij met een Canadees zo’n bedrijf in Harderwijk. “Mijn eerste mislukking.” Het duurde namelijk bijna twee jaar voordat het bedrijf in staat was goed te produceren, maar vrijwel alle klanten waren inmiddels vertrokken; het bedrijf bestaat overigens nog
steeds onder de naam Alcoa Aluminium.

Wasserette

Twaalfhoven ging niet bij de pakken neerzitten, maar opende de eerste wasserette in Europa met twaalf wasmachines. “Ik nam de toenmalige Miss Holland Elly Koot in dienst die van ’s ochtends zeven uur tot ’s avonds zeven uur klanten hielp. De mensen geloofden niet dat je in vijfendertig minuten de was kon doen. Ze wilden ook chloor ruiken. Ik had poederchloor, toen heb ik een paar flesjes chloor in de zaak gezet waardoor de mensen werden gerustgesteld.” Twaalfhoven wilde uitbreiden, maar dat is lastig en hij bedacht (ook weer dankzij zijn Amerikaanse tijd) de franchise. “Ik plaatste een advertentie: ‘wil je je eigen zaak beginnen, kom bij Bert’. Ik kreeg 150 reacties. Ik heb tachtig winkels kunnen verkopen, inclusief een paar in Twente.”

Spin off

De meer dan vijftig bedrijven die Twaalfhoven daarna oprichtte, waren eigenlijk allemaal een gevolg van zijn eerste mislukking. “Bij Alcoa ging het fout met het importeren van matrijzen uit Amerika. Toen ben ik later in Venlo begonnen met een kleine matrijzenmakerij. De gaten werden geboord met lasertechnieken.” En zo belandde Twaalfhoven bij de Universiteit Twente. “Twente had in de jaren tachtig een uitstekende naam op het gebied van lasertechnologie, we hebben zelfs een van hun ingenieurs in dienst genomen voor het bedrijf in Venlo.” Hij kent de UT niet heel goed. “Mijn gebrek aan technische innovatiekennis heb ik gecompenseerd door de techneuten, van wie er vierendertig ondernemer zijn geworden, met de managers uit verschillende landen, met de raad van commissarissen die ook verschillende nationaliteiten herbergt en ik heb het gecompenseerd met het samenwerken met universiteiten, waaronder de Universiteit Twente. Wat mij wel stoort, is dat heel weinig universiteiten kennis van de industrie hebben. Universiteiten moeten de motor zijn van nieuwe bedrijven. Het Massachusetts Institute of Technology heeft in vijftig jaar 25.000 nieuwe bedrijven opgeleverd. Wat ik zoek bij alle universiteiten: is het een centrum van ondernemerschap? Hoe werken ze met hun afgestudeerden samen? wat voor banden hebben zij internationaal en welke kennis hebben zij natuurlijk intern?”

‘Tijdens mijn studie heb ik 26 baantjes gehad, van bordenwasser tot chauffeur en van vertaler tot krantenjongen’

Twaalfhoven is ervan overtuigd dat banengroei vooral komt van nieuwe ondernemers. Al in de jaren zeventig had professor David Birch ontdekt dat 80% van alle nieuwe banen ontstaan bij nieuwe bedrijven. “En slechts 3% van de nieuwe bedrijven zijn snelle groeiers, zogenaamde Gazellen en veel van die ondernemers hebben hun roots liggen in Harvard, Stanford, MIT. De Harvard Business School, mijn Alma Mater, had tijdens Birchs studie één professor in Ondernemerschap; nu hebben ze er 35 en het vak is een vereiste in het curriculum.” Bert Twaalfhoven heeft in 1987 EFER European Forum for Entrepreneurship opgericht die professoren uit heel Europa traint op dit vakgebied. Zelf heeft hij geen bedrijf meer, maar investeert met anderen als zogenaamde ‘Angel Investors’ in nieuwe belovende bedrijven. “Venture Capital laat het jammer genoeg de laatste jaren zeker bij starters afweten.”