Slechte verkoper mooi toneel; goede auteur is minder

Naar volk, die verkopers. Op die gedachte betrap ik me tijdens de voorstelling Vastgoed in theater Perdu aan de Kloveniersburgwal te Amsterdam. Volgens mij een oude slachterij, de gele tegeltjes zijn tot aan het plafond gemetseld. Ik laat me meeslepen en dat betekent dus dat de acteurs van theatergroep Troost hun rol zeer realistisch neerzetten. Ik ben ervan overtuigd, denk ik te weten, dat de voorstelling qua sfeer klopt met hoe het in werkelijkheid toegaat op de kantoren. Of het nou om vastgoed, om auto’s of om advertenties gaat. Slijmen en uitschelden, bij voortduring.

De voorstelling begint saillant genoeg met Erik de Vlieger die ons via een videoscherm toespreekt. Er moeten contracten worden afgesloten. Wie het meest afsluit, krijgt een Mercedes. Wie het minst afsluit, behoudt zijn ontslag. Ze staan onder extreme druk, een verkoper die weinig omzet, schermt met zijn prestaties van jaren geleden. Maar dat is niet belangrijk. Alleen de omzetcijfers van de afgelopen maand tellen. De verkopers op dit kantoor van Mac & Moody zijn gefrustreerd. Omdat ze heel goed weten dat ze in een nagemaakte klotenwereld leven.

Ze gaan ver, die verkopers. Ze verneuken elkaar en de klanten. Een klant wil gebruik maken van zijn drie dagen-bedenktermijn, hij kruipt van ellende over de vloer van het kantoor, maar de verkoper denkt er niet aan om deze arme man tegemoet te komen, want dat kost hem een Mercedes. Sales, het is blijkbaar naaien of genaaid worden. Ambitie is goed, maar kan heel naar worden. Richard Roman is de mooie, jonge en snelle gozer die het meest verkoopt. Ogenschijnlijk een sympathieke, innemende man, maar wel ООn die elk moment kan vervallen in een tirade. Hij heeft natuurlijk overwicht op mensen. Hij doet alsof hij geïnteresseerd is in jouw verhaal, maar het draait bij hem om ООn ding: contracten afsluiten. Heel erg jammer dat deze voorstelling van de theatergroep Troost alleen af en toe in dat theater in Amsterdam wordt opgevoerd.

Ook in Amsterdam kregen Tommy Wieringa, Jaap Scholten en Elsje de Wijn het theater De Kleine Komedie enige tijd terug moeiteloos vol, in het Muziekcentrum in Enschede wordt het matige bezoekersaantal uitgenodigd om het toneel (!) aan te schuiven. Bij aanvang wordt aangekondigd dat besloten is om de voorstelling niet dood te repeteren “en daar hebben we ons aan gehouden”.

Wat voor voorstelling is het? Zijn het nou schrijvers die voorlezen uit eigen werk, zijn het stukjes die ze opvoeren en waarom moet dat met een muziekband? Het is wel wat veel. Hoewel ook wel weer verrassend als Tommy Wieringa telefoon van zijn moeder krijgt, die het niet eens is met hoe zij wordt neergezet in zijn boeken. “Je prostitueert je familie om er geld mee te verdienen.” In de winkel van Tommy’s moeder op de Vismarkt in Groningen liggen de boeken van haar zoon. Op een papier staat erbij dat het boeken zijn van de zoon van Lia… Ze heeft ze zelf ook maar gesigneerd, want dat verkoopt beter. Als Tommy daar wat van zegt, zegt zijn moeder dat hij dan maar vaker langs moet komen.

De voorstelling gaat over familie. Vooral over familieleden die het fruit opeten dat is meegebracht voor moeder die op haar sterfbed ligt. En natuurlijk gaat het ook over de drang naar erkenning van die ouders. Tommy: “Mijn vader wacht bij elke roman die uitkomt op het moment dat ik door de mand val.”

Laat het ik zo zeggen, de boeken van Wieringa en Scholten zijn beter!