Gedeputeerde Theo Rietkerk over de luchthaven en andere etterende dossiers

Gedeputeerde Theo Rietkerk: “Als het slecht weer is, moet je gewoon een paar dagen naar het buitenland gaan. Ja, dat zijn adviezen waar ik wat mee kan…”

De werkloosheid in Overijssel is hoger dan het landelijk gemiddelde. De bouw ligt volledig op zijn gat, terwijl dat toch een sector is die sterk vertegenwoordigd is in het oosten; gemeenten en woningcorporaties hebben in het recente verleden gegokt en verloren en moeten in de naaste toekomst miljoenen bezuinigen. De provincie is ogenschijnlijk onzichtbaar wat bevestigd wordt door het bruine hoofd van economisch gedeputeerde Theo Rietkerk, die daarop reageert met: “Ik kom graag uitleggen waar wij als provincie mee bezig zijn.”

Twente is (ook als gevolg van het textielverleden) een (laten we het eufemistisch uitdrukken) kwetsbare regio. Zodra de economie ineenzakt, blijkt Twente een extra zwakke patiënt. “Dus Twente moet sterker gemaakt worden. Ik pak het innovatieprogramma bij de kop, dan constateer ik dat er 275 miljoen euro geïnvesteerd is, het merendeel gelukkig door de bedrijven, zo’n 175 miljoen, maar er is ook overheidssteun nodig geweest. Het beeld dat alléén grote bedrijven profiteren, spreek ik tegen. Er doen 1300 MKB-bedrijven mee aan dit programma. 1300! En als gevolg van die programma’s en investeringen zijn er tussen de 3500 en 4000 nieuwe banen gecreëerd.”

Theo Rietkerk: Zwolle sterkste, Twente zwak.

Opvallend is dat Overijssel de allersterkste regio van Nederland (Zwolle) herbergt, maar ook een brekebeen (Twente). “Het Europese programma dat bedrijvigheid stimuleert heeft in Overijssel geleid tot een totaalinvestering van 231 miljoen euro in de afgelopen vier jaar. Daarvan is 125 à 150 miljoen euro, verreweg het grootste deel, geïnvesteerd in Twente. Ook in dit programma heeft het bedrijfsleven het merendeel geïnvesteerd.“ Rietkerk praat altijd erg enthousiast, maar hij zou eens met ondernemers om de tafel moeten om te horen wat de problemen zijn. “Dat is precies wat ik de afgelopen jaren heb gedaan, overigens ook in Gelderland en Brabant. Ondernemers hebben behoefte aan fondsen, aan leningen. Daar kan Overijssel dankzij de Essentgelden (de provincie had aandelen Essent en die zijn bij de privatisering van het bedrijf ten gelde gemaakt en worden onder meer gebruikt voor versterking van de economie) een rol bij spelen.” Dat suggereert dat de provincie als een soort bank gaat opereren… Haastig: “Wij worden
geen bank, maar facilitairen wel via participaties, via leningen aan bedrijven. Wij zijn een overheid met financiële fondsen, dat mag. Ik heb onlangs bij het congres Innoversum aangekondigd dat wij, vooruitlopend op het innovatiefonds van 42 miljoen euro, tien miljoen beschikbaar stellen. Regio Twente vult dat aan met 15 miljoen euro. Dat fonds is nu al overtekend. Dat betekent dat binnenkort de eerste leningen uitgezet worden.” Maar niet voor de groenteboer of de zelfstandige metselaar. Trots: “In Twente zitten bedrijven in de Ammon-groep, zoals Pentairl, TenCate en veel MKB-bedrijven die vooral op de Duitse agenda gericht zijn en behoefte hebben aan kapitaal. Wij hebben daarvoor een aantal fondsen goed voor zo’n 350 miljoen. Dat gaat duizenden banen opleveren.”

Bouw.

Mooi allemaal, maar wat doet de provincie voor bijvoorbeeld een belangrijke tak als de bouw? “De bouw kan heel prima inspelen op de energieagenda. Recentelijk waren we in het stadion van PEC Zwolle met 155 bouwondernemers, die gebruik maken van ons energiebesparingsprogramma. Dat levert veel banen op. De bouw moet veel vraaggerichter gaan werken en inspelen op nieuwe technieken. Deels gaat de bouw dat doen. Maar de bouw zoals we die tot voor kort kennen, komt nooit meer terug.” Rietkerk ‘zit’ op meer fondsen, zoals een fonds voor de aanleg van breedband in zogenaamde onrendabele gebieden in Overijssel. “Daarvoor is 60 miljoen beschikbaar.” Dat is kleingeld in vergelijking met het geld dat omgaat in de energiesector. “Twente heeft een sterke energiesector. Er is een energiefonds van 250 miljoen dat door de ASN Bank wordt beheerd. Deze groene fondsen leiden tot investeringen van één miljard euro. Daar zitten duizenden banen aan vast en dat is van groot belang gezien de problemen in de bouw. “Iedereen kan gaten graven, is mijn stelling. Dat moeten geen Bulgaren of Roemenen doen, maar gewoon mensen uit Overijssel, uit Twente. Ja, dat betekent dat het Rijk moet zeggen, ‘als je een aanbod krijgt en je kunt een gat graven en je doet het niet, betekent dat een korting op de uitkering’.”

Luchthaven.

Theo Rietkerk was ogenschijnlijk vooral druk met de regionale luchthaven. Toen de militairen er nog zaten, mocht de burgerluchtvaart voor een appel en een ei gebruik maken van de faciliteiten en toen was het al niet te exploiteren, laat staan nu voor alle kosten moet worden opgedraaid. Maar goed, Reggeborgh, het investeringsvehicle van Wessels, wil het wel proberen en heeft een aantal eisen – zoals een afslag van de A1 – en hij vraagt ook financi.le steun. Rietkerk heeft herhaaldelijk gezegd dat er geen extra overheidsgeld naar expoitatie van de luchthaven zal gaan. Het riekt op zijn minst naar volksverlakkerij als nu blijkt dat PPM (het participatiebedrijf van Oost NV, een ontwikkelingsbedrijf dat zijn geld van de overheid krijgt om bepaalde zwakke regio’s te versterken, maar dat in het verleden vooral door miskleunen in het nieuws kwam) toch geld in de luchthaven steekt. “Bedrijven in Oost Nederland mogen aan PPM vragen of ze willen participeren. Dat hebben Reggeborgh en AVIA gedaan. Als je kijkt naar de propositie van de business case en naar het werkgelegenheidsplan, dan betekent het dat naast het eigen kapitaal er nog vijf miljoen nodig is. PPM heeft de aanvraag met name op werkgelegenheid beoordeeld.” Ja dag… PPM belt aandeelhouder Rietkerk en die zegt ‘goed plan’… “Gedeputeerde Staten heeft vervolgens gekeken naar de uitspraken van Provinciale Staten; het is een participatie van PPM Oost en geen subsidie van Overijssel in de exploitatie, dus de politieke ruimte is er.”

Eindhoven.

Theo Rietkerk verwijst steeds naar Eindhoven waar de combinatie van bedrijfsleven, universiteit en luchthaven voor grote groei heeft gezorgd. Wij wijzen naar Maastricht waar de luchthaven op sterven na dood is. En naar Twente waar Wessels er weer voor op kan draaien, want andere ondernemers verroeren zich niet. Fel: “Dat beeld vind ik echt verkeerd. Er zijn meer bedrijven die dit vliegveld gaan steunen, ook in financiële zin.” Wie, namen en rugnummers graag. “Ik noem ze niet. Ik ben ervan overtuigd dat er grote bedrijven van binnen en buiten Twente gaan participeren.” Kom op nou, wie, wat, hoeveel? “Dat kan en wil ik niet zeggen.” En de werkgelegenheid dan. In de regionale krant, die jaren geleden Wessels met zijn plannen met pek en veren zo’n beetje de stad uit joeg, was recentelijk gematigd positief, maar onlangs schreef de krant dat de werkgelegenheid veel te rooskleurig is voorgesteld. “Een totaal verkeerde voorstelling van zaken. Wij gaan uit van 930.00 tot ..n miljoen passagiers. Dat resulteert in respectievelijk 1.350 tot 1800 banen, een realistisch scenario. Tubantia heeft het over 600 banen. Ze vergeten de voorwaartse indirecte banen. De journalist heeft mij ook niet om wederhoor gebeld.”

Als je een aanbod krijgt en je kunt een gat graven en je doet het niet, betekent dat een korting op de uitkering

FBK.

Nog zo’n etterend dossier zijn de FBK-Games, waarvoor in de afgelopen jaren door de provincie tonnen zijn overgemaakt. “De FBK-Games zijn van belang als het gedragen wordt door het bedrijfsleven en kennisinstellingen. De overheid kan een beetje helpen, maar steeds minder. De provincie moet de komende jaren 40 miljoen structureel ombuigen en alle gemeenten hebben een groot probleem met hun grondbeleid. De rijksoverheid zit al op 18 miljard en er komt nog een ronde aan. Als de samenleving het gaat oppakken met ondernemers in Hengelo…prima.” Zo niet, ook prima, maar dat sprak Rietkerk niet uit.

Bruine kop

Theo Rietkerk heeft een opvallend bruine gelaatskleur. “Ik wandel af en toe met Jan Hendrikx, de oud-commissaris van Overijssel. Hij zei, ‘Theo, als jij de derde bestuursperiode ingaat, moet zo nu en dan buiten in het plantsoen waar al die ambtenaren aan het werk zijn een rondje lopen. Een half uurtje, dan kijken ze allemaal, potdorie wat doet die man? Dan geef je het idee dat je alles goed in beeld hebt. Als het slecht weer is, moet je gewoon een paar dagen naar het buitenland gaan en gewoon hard doorwerken en je besluiten nemen en daarmee geef je ook aan dat je ‘in control’ bent’. Ja, dat zijn adviezen waar ik wat mee kan…”